Xa xưa, hồi học đại học, mỗi tháng lĩnh suất học bổng toàn phần 50 nghìn đồng chả biết tiêu gì bọn tôi hay tự thưởng một đĩa nộm ăn ở góc chợ Gia Ngư, Đinh Liệt. Chỉ còn nhớ người bán là một ông cụ già mặc áo đen đứng ở góc nhỏ bên Gia Ngư dẫn sang Hàng Đào, tay cầm cái kéo lách ca lách cách đứng bên tủ xe đẩy nhỏ, giá bán 3 nghìn đồng/đĩa, nếu ăn thêm lạc húng lìu thì 500 đồng.
 |
| Đủ đủ xanh nạo, vài lát bò sấy với gán rán, rau thơm trộn đều với thứ nước chua chua, dịu dịu tạo nên món ăn níu giữ những người qua phố (Ảnh minh họa). |
Tiếng kéo lách cách như một thứ nhạc hiệu mê hoặc có tác dụng làm chảy nước miếng nếu bạn đã từng húp thứ nước trộn nộm thần thánh, để trong mấy cái chai 75ml, bịt nút bấc có đục lỗ nhỏ bên thành chiếc xe đẩy. Khi có khách, ông già sẽ bầy lên quầy cái đĩa nhựa, bốc đu đủ xanh nạo, cắt chục lát thịt bò sấy khô cán mỏng, dăm miếng gan rán, cắt rau thơm rồi với lấy mấy cái chai, xóc xóc lên một chút rồi dốc ngược lại vào đĩa nộm, chai nhiều chai ít theo một tỉ lệ chắc gia truyền và không hề nhầm lẫn để ra được cái thứ nước mà bạn có thể húp đến ngụm cuối cùng lần nào cũng vậy… Giờ nhắc lại vẫn thèm.
Bẵng đi một quãng thời gian dài, ông cụ già không còn đứng ở góc chợ, sau này mới biết ông đã mất. Tôi cũng không còn ăn nộm nữa. Không đâu, kể cả ở phố Hoàn Kiếm, con phố ngắn nhất thủ đô, cũng là thánh địa của nộm Hà Nội vì không tìm lại được cái hương vị nước pha trộn nộm độc nhất vô nhị này.
Mãi sau này, khi đã đi xa rồi quay trở về Hà Nội, tôi mới tìm lại được nơi phát tích của hàng nộm ông già áo đen, biết được ông tên là Long Vĩ Ổn, người gốc Hoa, từ Hải Phòng lên Hà Nội sau năm 1945, sinh sống bằng xe nộm đẩy quanh Bờ Hồ, và cũng từ đó mới ăn lại nộm tại đây.
Trước cửa ngôi nhà vẫn bầy chắn chiếc xe đẩy với tủ kính vừa ngăn bụi, vừa để cho khách nhìn thấy các nguyên liệu làm nên món nộm. Vẫn các chai bầy bên thành, vẫn tiếng kéo lách cách, vẫn những chiếc đĩa nhựa mậu dịch và quan trọng nhất, vẫn thứ nước pha trộn nộm chua chua, dịu dịu uống được của ngày xưa. Chỉ khách quen ở hàng này sẽ biết được phải gọi thêm ngoài lạc húng lìu một thứ ăn kèm đặc biệt là tỏi rán. Trộn đều lên trong đĩa cho ngấm, tỏi rán ở đây không bị cháy khét như các hàng khác, để lại trong miệng cảm giác thơm lừng mà lại không mang vị hăng của tỏi, ăn xong có quay sang bạn gái nói chuyện cũng không bị bịt mũi quay đi.
Thế hệ sau này tiếp quản hàng nộm ở ngôi nhà trên phố Mã Mây có đưa thêm vài món như nem cuốn, bánh bột lọc hay vào mùa đông có thêm vỉ bò nướng, nhưng món nộm là thứ duy nhất níu chân tôi lại mỗi lần qua phố.
