1. Cho trẻ cơ hội tự làm, tự quyết định - Đừng làm thay trẻ!
Cha mẹ luôn cho rằng con nhỏ bé, sao con có thể làm được, sao con có thể quyết định được. Và một phần trong trách nhiệm và nghĩa vụ hằng ngày của cha mẹ là làm thay con trong mọi việc và quyết định thay con trong mọi việc dựa trên nền tàng cha mẹ nghĩ đó là điều tốt nhất cho con.
Chính điều này đã làm cho con ỷ lại cha mẹ, khi gặp việc gì mới, lạ hay khó khăn thì đã có cha mẹ đương đầu làm thay hay quyết định cho. Con chỉ là người mãi mãi được nhận từ cha mẹ và cha mẹ trở thành mãi mãi cống hiến và cho con.
 |
2. Để trẻ có sự độc lập, tự chủ
Tự tin vào bản thân chính là tin tưởng mình có biện pháp, đảm đương được trọng trách, thực hiện đúng cách và có thể làm việc độc lập.
Mỗi khi bước vào một giai đoạn mới, học một điều gì đó mới, hãy để con trẻ cố gắng làm thử, mắc sai lầm và làm lại từ đầu. Đừng thúc giục con để xây dựng sự tự tin cho con từ từ. Sẽ có một ngày con sẽ làm được theo cách riêng của mình thôi!
3. Hãy cố gắng để con trẻ tự làm và nói với con rằng:
- “Con xem, con làm được rồi kìa”,
- “Mẹ tự hào vì con lắm”…
- " Quan trọng là con làm nó ... con bắt đầu" ....
- " Mẹ vui vì con đã thử làm việc ấy...."
- "Mọi việc sẽ tốt lên nếu con làm nhiều lần con nhé!"
Để cho con trẻ độc lập, tự chủ cũng là cổ vũ con tự lựa chọn, để chúng luyện tập chính mình đưa ra những quyết định đơn giản ngay từ khi còn bé thì sau này chúng sẽ biết cách đưa ra những quyết định khó khăn.
Ví dụ như từ hai tuổi, hãy để con lựa chọn loại trái cây nào mà con muốn ăn, muốn nghe kể câu chuyện nào trước khi đi ngủ, sau đó là muốn mặc quần áo gì (đương nhiên là phải phù hợp với thời tiết, hoàn cảnh), muốn tặng quà sinh nhật gì cho bạn v.v… Hãy để con bạn tự mình quyết định và nói với con rằng cha mẹ tin tưởng con, rằng ý kiến của con là rất quan trọng. Đương nhiên, bạn có thể nhận định trước xem việc gì để con quyết định, việc gì nên do bạn quyết định.
Cha mẹ cần phải hiểu rằng, nếu con trẻ không thể độc lập trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày thì trong việc học tập cũng sẽ không thể độc lập được.
 |
4. Nhìn nhận sự cố gắng của con, giúp con không bỏ cuộc
Tôi còn nhớ một câu chuyện lan truyền trên mạng: về một ông thầy dạy học sinh làm toán, những phép cộng đơn giản, thầy làm 9 bài đúng - 1 bài sai. Và cả lớp cười ổ chỉ trích vào bài làm sai của thầy giáo!
Thầy giáo bèn nói: Trong cuộc đời các con, dù các con làm đúng bao nhiều lần, nhưng con làm sai một lần thì mọi người chỉ tập trung vào cái sai của con. Không ai tập trung hay nhìn nhận 9 bài toán đúng của thầy cả.
Chúng ta cũng vậy, ngay cả với việc con cái trong nhà, vì mục đích muốn con tốt hơn và tốt hơn nữa, chúng ta chỉ tập trung vào cái con chưa làm tốt để hoàn thiện, và một trong những cách hoàn thiện chúng mà cha mẹ hay sử dụng là chỉ trích cái sai, chê bai, la mắng con vì cái sai đó.
Và một trong những hậu quả nặng nề làm con trở nên tự ti, thiếu tự tin hoàn toàn và trở nên nhút nhát, sợ làm sai, không dám làm.
5. Thừa nhận điểm tốt của con
Cha mẹ hãy quay lăng kính ngược lại, nên thừa nhận những điểm tốt của con, những sự cố gắng của con. Vì thừa nhận sẽ thúc đẩy niềm tin để con thực hiện tốt hơn và không bỏ cuộc. Đến một ngày nào đó, con sẽ trở nên hoàn hảo theo cách riêng của con.
Tuy nhiên, khen ngợi trẻ quá mức đôi khi sẽ trở thành áp lực, còn phê bình quá nặng sẽ khiến trẻ bị tổn thương, làm giảm lòng tự trọng của trẻ dẫn đến việc trẻ trở nên bị động, tự ti, thiếu tự tin… Vấn đề quan trọng nằm ở mức độ và cách cha mẹ nói chuyện với con trẻ. Vì vậy, chỉ cần nhìn nhận sự cố gắng của con, tránh khen ngợi từ chung chung như giỏi quá, ngoan quá... luôn giải thích những hành động của trẻ.
 |
6. Để trẻ mạnh dạn nói lên chính kiến của mình
Hãy để con trẻ nói lên chính kiến của mình về một vấn đề trên báo, trong sách vở để hình thành tư duy tranh biện.
7. Rèn luyện lối sống độc lập - Bài học giúp trẻ tự tin
Khám phá và thích nghi với hoàn cảnh sẽ dạy trẻ tự tin hơn khi phải đối mặt với thách thức, khó khăn trong cuộc sống. Vì vậy, cha mẹ đừng nên quá nâng niu mà khiến con trẻ bỏ lỡ những cơ hội học hỏi quý giá khi được tự bước ra khỏi vùng an toàn của mình.
