Trưởng thành không hẳn là thay đổi tính cách
Sự thật là khi trưởng thành, con người ta không thay đổi hoàn toàn để biến thành một người khác, mà thường chỉ thay đổi để gần hơn với bản chất thật của mình mà thôi.
Tôi biết rằng rất nhiều người có con cái, bạn thân, người yêu… chuẩn bị đi du học và lo lắng nghĩ rằng cuộc sống mới ở nước ngoài sẽ làm cho du học sinh thay đổi hoàn toàn, không còn là người mà mình quen trước đây nữa. Bởi vì “đi một ngày đàng, học một sàng khôn”, bạn càng đi nhiều thì sẽ càng mở mang và trưởng thành hơn - không chỉ riêng gì việc đi du học.
 |
| Chi Nguyễn |
Đúng là nhiều du học sinh khi từ nước ngoài về có vẻ thay đổi hoàn toàn (đặc biệt là những bạn đi du học từ phổ thông hay đại học - khi tâm lý, tính cách vẫn còn chưa được định hình), dẫn đến bố mẹ ngạc nhiên về con, bạn bè không nhận ra nhau, người yêu có thể còn chia tay vì khác biệt quá lớn.
Tuy vậy, có một câu nói rất hay của Anne Rice như thế này: “None of us really changes over time. We only become more fully what we are” (Không ai trong chúng ta thực sự thay đổi qua thời gian. Chúng ta chỉ trở thành chính mình hơn mà thôi). Tôi đã từng chứng kiến sự trưởng thành của bản thân, bạn bè và rất nhiều học trò khi đi du học và nghiệm ra rằng tất cả những nét thay đổi trong con người của họ sau này đều vốn đã có từ trước rồi. Sau quá trình trưởng thành, nó chỉ rõ nét hơn mà thôi. Bởi vậy, nếu bạn đang cảm thấy thất vọng vì sự thay đổi của ai đó (hay thậm chí của chính mình) khi đi du học, đừng buồn! Đấy vẫn là con người của ngày xưa, với những nét tính cách tựa như trước, chỉ là chúng nay đã có những nét đậm, nét nhạt khác đi mà thôi.
Tách khỏi gia đình đôi khi là điều cần thiết
Có lẽ, cái mất lớn nhất của du học sinh là phải xa gia đình nhưng cái được lớn nhất của du học sinh cũng là được xa gia đình. Dù bạn có được nuôi dạy độc lập đến mấy, đã từng sống một mình bao nhiêu lâu thì gần như không có trải nghiệm nào có thể so sánh được với việc đi du học - khi mà bố mẹ cách xa mình đến hàng trăm nghìn cây số. Tôi đã từng chứng kiến những anh chị đã có gia đình, có con nhỏ, ở riêng nhiều năm xa gia đình ở Việt Nam rồi mà khi sang nước ngoài vẫn chới với vì không có “ông bà” gần gũi chăm sóc, “tiếp tế”, chia sẻ tình cảm thường xuyên.
 |
| Xa gia đình đôi khi là điều cần thiết để trưởng thành (Ảnh minh họa) |
Tuy nhiên, cũng bởi vì thế, tách khỏi gia đình là một trải nghiệm vô cùng quan trọng để trưởng thành. Ta chỉ có thể dũng cảm thay đổi và làm chủ cuộc đời mình khi nhìn lại sau lưng không còn điểm tựa. Không còn tấm đệm êm ái nào để ngã vào, mỗi lần ngã là một lần đau, bởi vậy ta lại càng phải học cách sống mạnh mẽ hơn, độc lập hơn và cẩn trọng hơn. Xa gia đình cũng là để hiểu thấu hơn tình yêu và sự hy sinh của cha mẹ. Khi còn ở nhà, ta dễ quen với việc được thương yêu chăm sóc và cho đó là hiển nhiên. Nhưng phải đến khi ở một mình nơi đất khách, chẳng có ai cho không mình một chốn đi về, không có cơm ngon canh ngọt chờ mỗi tối, không có người ra vào hỏi: “Hôm nay con đi học/đi làm như thế nào?” - phải khi đó, ta mới “thấm” được sự quý giá của gia đình.
Cuộc sống sẽ có những lúc vô cùng khó khăn
Tôi còn nhớ lần đầu tiên mình đặt chân đến nước Mỹ năm 19 tuổi (trong một chuyến trao đổi ngắn ngày), tôi đã yêu sự đa văn hóa, đa chủng tộc của đất nước này đến như thế nào. Tôi còn nhớ mình mua một chiếc áo xanh có chữ UNT (University of North Texas), mặc ngay trong cửa tiệm, và hòa mình vào giữa đoàn sinh viên đủ màu da, tôn giáo, chủng tộc đi lại hối hả trong sân trường. Khi đó, tôi cảm thấy vô cùng thoải mái, tự do, tôi cảm thấy mình không khác biệt so với mọi người; dường như sẽ không có gì làm tôi cảm thấy thiệt thòi khi ở một đất nước như thế này.
Thế nên, vài năm sau khi về Việt Nam, tôi rất bất ngờ khi nghe người bạn Mỹ gốc Việt của mình ở UC Berkeley nói muốn làm đề tài nghiên cứu về bình đẳng cho người thiểu số tại Mỹ. Tôi ngây ngô hỏi: “Tại sao cậu làm đề tài này?”. Bạn trả lời: “Tại sao á? Vì mình là người thiểu số”. Tôi mới kể lại cho cậu ấy kỷ niệm của mình trên nước Mỹ và cảm giác hòa nhập cùa mình như thế nào. Cậu ấy mới cười bảo: “À, đó là bởi vì bạn chưa ở lâu mà thôi!”.
 |
| Đôi khi cuộc sống sẽ gặp nhiều khó khăn mà không biết chia sẻ cùng ai (Ảnh minh họa) |
Thật vậy. Khi đến một nơi mới trong một thời gian ngắn, đặc biệt nếu là để du lịch, giải trí đơn thuần, thì rất khó để thấy mặt trái của xã hội nơi đó - người ta vẫn gọi đây là thời kỳ “trăng mật”. Qua thời kỳ này rồi, nếu bạn muốn ở lại lâu dài, thậm chí trở thành người nhập cư ở đất nước đó, bạn sẽ càng gặp nhiều vấn đề khó khăn hơn và càng thấm thía hơn nỗi vất vả và ức chế của những người ở địa vị thấp. Nói ra những điều này không phải để chê nước Mỹ vì nước Mỹ cũng giống như Việt Nam và tất cả các quốc gia khác - đều có mặt mạnh, mặt yếu và những việc ta cần chung tay làm để thay đổi.
Nhưng đã là du học sinh, bạn cần lường trước rằng cuộc sống của mình sẽ gặp nhiều khó khăn mà không biết chia sẻ cùng ai. Bạn có thể bị kẻ xấu lừa, bị trộm mất tài sản, bị người khác đối xử bất công, bị chèn ép, bị khủng hoảng… Đây là những việc xảy ra hàng ngày, dù ở đất nước thanh bình đến thế nào đi chăng nữa. Điều quan trọng là ta chuẩn bị cho mình một hệ thống những người hoặc những tổ chức luôn sẵn sàng ủng hộ và sẻ chia với mình (support system) để không bao giờ có cảm giác mình bị dồn đến đường cùng.
Nếu bạn là du học sinh mới và chưa có nhiều bạn bè, hãy tìm đến trung tâm tư vấn tâm lý, luật pháp, và các tổ chức sinh viên trong trường để được tư vấn; đừng ngại mở lời nhờ người khác giúp đỡ - hãy nhớ rằng không ai có thể giúp được bạn nếu người ta không biết bạn đang phải trải qua những gì.
Rồi mọi chuyện sẽ ổn
Có thể bạn đang cảm thấy cả thế giới như sập xuống, tất cả đều đi trái mong ước của mình. Dù có là gì, hãy tin rằng, mọi chuyện đều có hướng giải quyết riêng của nó. Chỉ cần là bạn không bỏ cuộc. Ở đâu đó, sẽ luôn có “Plan B”.
