Nhân vụ chiếc xe Kia Sorento vừa gây tai nạn nghiêm trọng tại khu vực Ngã tư Giếng nước, phường 9 thành phố Vũng Tàu, với lý do “đạp nhầm chân ga” (xe do một phụ nữ cầm lái), xin làm cuộc khảo sát nhỏ với cân hỏi này : “Bạn đang lái xe (ô tô) 1 chân hay 2 chân?”.
Nếu câu trả lời: 1, tức bạn lái xe số tự động (loại đang áp đảo trên thị trường). Điều này cũng đồng nghĩa với việc bạn hoàn toàn có thể nằm trong nhóm "nguy cơ nhầm chân ga với chân phanh", chứ không phải chỉ có chị gái lái Kia Sorento. Đừng vội buông lời chỉ trích "lại phụ nữ lái xe" - dù tôi không phủ nhận do đặc thù tâm sinh lý và cả đặc thù xã hội, phụ nữ Việt Nam phần nhiều lái xe kém nam giới. Nhưng nhầm chân ga-chân phanh là một trong những lỗi phổ biến trên toàn thế giới và nó không biết phân biệt giới tính.
 |
| Sử dụng giày cao gót khi lái xe dễ dẫn đến tình trạng nhầm chân phanh-chân ga hoặc kẹt giày dẫn đến xe tăng tốc ngoài ý muốn. |
Theo khảo sát của Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia (NHTSA) Mỹ, năm 2016, quốc gia này đã xảy ra khoảng 16.000 vụ tai nạn liên quan tới chuyện nhầm chân nói trên. Con số ấy có nghĩa là trung bình mỗi ngày ở Mỹ có tới 44 vụ tai nạn xảy ra do tài xế nhầm lẫn giữa ga và phanh ! Khảo sát cũng cho thấy lỗi này thường rơi vào những tài xế mới hoặc cao tuổi, tuy nhiên không hề loại trừ những người có kinh nghiệm lái xe lâu năm, thậm chí xảy ra với cả giáo viên dạy lái xe ! Chuyện này rõ là không đùa được đâu, buộc các kỹ sư chế tạo xe hơi và các chuyên gia công nghệ an toàn lại phải đau đầu.
 |
| Nhầm một chân đi mấy chiếc xe, thậm chí cả mạng người (vụ tai nạn mới đây tại Vũng Tàu do nhầm chân ga-chân phanh) |
Một ý tưởng táo bạo đến từ hãng xe Nissan (Nhật Bản) là "bẻ bớt chân để an toàn". Từ thực tế khá nhiều người cứ nhầm chân ga chân phanh, Nissan cho rằng tốt nhất cho tất cả vào 1 chân, để khỏi phải nhầm. Tức là, thay vì chân ga và chân phanh riêng thì trên chiếc Nissan Leaf thế hệ mới chạy hoàn toàn bằng điện sẽ chỉ có duy nhất 1 pedal dùng cho cả tăng tốc lẫn phanh, được gọi là E-pedal. Cái pedal điện tử này hoạt động bằng cảm biến áp suất, tích hợp cả phanh khẩn cấp. Tuy nhiên E-pedal lại chỉ giới hạn trong dòng xe điện và vẫn còn nhiều vấn đề để Nissan chưa thể nhân rộng nó trên mọi sản phẩm của hãng.
 |
| Công nghệ giảm thiểu tăng tốc sai bằng siêu âm trên xe Mitsubishi đời mới giúp hỗ trợ một phần sai lầm tai hại này trong một số trường hợp có điều kiện |
Một hãng xe Nhật khác là Mitsubishi thì đưa ra giải pháp công nghệ của mình là Hệ thống giảm thiểu tăng tốc sai bằng siêu âm (viết tắt là UMS từ “Ultrasonic Misacceleration Mitigation System”), được trang bị trên một số dòng xe Mrisubishi đời mới đang bán tại Việt Nam. Nếu có vật cản phía trước ngay trước đường đi của xe, hệ thống này sẽ phát hiện nhờ sóng siêu âm và can thiệp bằng cách không cho chiếc xe di chuyển ngay cả khi người lái đạp ga. Như vậy, trong trường hợp gặp chướng ngại vật, tài xế định phanh nhưng đạp nhầm sang chân ga sẽ được hệ thống này hỗ trợ giảm thiểu tai nạn. Song hệ thống này chỉ hoạt động trong các tình huống xe đang di chuyển ở tốc độ thấp, đặc biệt từ vị trí xuất phát hoặc đang dừng đèn đỏ. Và việc hỗ trợ can thiệp này chỉ kéo dài trong khoảng 3-5 giây đồng thời phát tín hiệu cảnh báo bằng hình ảnh và âm thanh trên màn hình trung tâm để người lái kịp nhận ra sai lầm của mình. Điều này cũng có nghĩa, ngay cả khi xe có trang bị Hệ thống giảm thiểu tăng tốc sai cũng không giải quyết triệt để tình trạng nhầm lẫn tai hại của con người nói trên, mà chỉ hỗ trợ giảm thiểu phần nào trong những tình huống có điều kiện.
Bởi vậy, trông đợi ở công nghệ chỉ là một phần, phần quan trọng nằm ở chính…chân bạn. Dưới đây là một số kinh nghiệm cần ghi nhớ và thực hành thuần thục, sao cho sớm trở thành thói quen, để giúp bạn tránh xa sự nhầm lẫn tai hại, có thể chết người này :
-Điều chỉnh ghế ngồi vừa vặn nhất trước khi khởi hành, đặc biệt khi lái xe mới/xe lạ, nên có thời gian làm quen tại chỗ với các vị trí ghế-chân phanh-chân ga
-Gót bàn chân phải luôn để dưới vị trí bàn đạp phanh- chú ý không đi giày/guốc cao gót hay dép xỏ ngón (dép tông). Với xe số tự động, chỉ sử dụng chân phải cho cả chân ga và phanh, không dùng chân trái đạp phanh chân phải đạp ga.
-Tập trung tuyệt đối khi đang lái xe.
-Tình huống nhầm chân ga chân phanh thường xảy ra ở bãi đỗ xe hoặc các giao lộ, bởi vậy tại đây nên chú ý, lái xe từ tốn và cẩn trọng.
