Để biêt chính xác các nốt ruồi trên da là lành tính hay dấu hiệu bất thường về tình hình sức khỏe, các bác sĩ da diễu và chuyên gia hàng đầu về da đã cung cấp những kiến thức về nốt ruồi, giúp chúng ta nhận biết chính xác nốt ruồi là gì, cách chăm sóc chúng và khi nào cần can thiệp để xử lý các nốt ruồi, theo Glamourmagazine.
Nốt ruồi là gì?
Về mặt kỹ thuật, nốt ruồi hoặc melanocytic naevus được hình thành từ một cụm các tế bào sản xuất sắc tố gọi là melanocytes, nhận đinh của Bác sĩ Catherine Borysiewicz, Bác sĩ da liễu tư vấn tại Cadogan Clinic.
Theo chuyên gia Natalie Masters, “nốt ruồi bình thường là những đốm nhỏ màu nâu phổ biến, phát triển trên da và gắn liền với 1 phần tuổi thọ của hầu hết mọi người. Chúng có thể bằng phẳng hoặc nhô lên và thường có hình tròn đều đặn. Nhiều nguyên nhân là do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời”.
 |
Những đối tượng có nguy cơ phát triển nốt ruồi thành ung thư cao?
Hầu hết mỗi người chúng ta đều có nốt ruồi trên cơ thể, đây không phải là vấn đề đáng lo ngại. Chuyên gia Natalie cho biết, những đứa trẻ khi sinh ra đã có nốt ruồi, hoặc nốt ruồi chỉ mới xuất hiện gần đây (đặc biệt ở trẻ vị thành niên), những nốt ruồi này sẽ mờ dần và biến mất khi chúng ta già đi. Một số nốt ruồi khác xuất hiện ở tuổi trưởng thành với nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó nhiều trường hợp do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Việc cơ thể có quá nhiều nốt ruồi, tàn nhang, da nhợt nhạt, dễ bị bỏng, tóc yếu đỏ hoặc vàng, có thành viên trong gia đình bị khối u ác tính, là các dấu hiện làm tăng cơ hội phát triển các khối u ác tính.
Tại sao nốt ruồi trở thành ung thư?
Một trong những nguyên nhân phổ biến của các khối u ác tính là do sự tiếp xúc với nhiều tia cực tím từ mặt trời hoặc các tia cực tím nhân tạo. Chuyên gia Natalie cho biết ngoài tia cực tím, hiện tượng cháy nắng, các nốt ruồi trên cơ thể, tiền sử gia đình và các loại thuốc ức chế miễn dịch cũng là nguyên nhân thúc đẩy các tế bào, khối u ác tính phát triển.
Một phần ba trường hợp các khối u ác tính có thể xảy ra từ các nốt ruồi có sẵn. Việc nhận thức và hiểu rõ quá trình hình thành và loại nốt ruồi là rất quan trọng trong việc cho phép phát triển các phương pháp điều trị khối u ác tính. Một loạt các đột biến phức tạp cần phải xảy ra trong DNA của melanocyte, khiến các tế bào hoạt động không hiệu quả, tránh khỏi sự giám sát miễn dịch hàng ngày, giúp loại bỏ các tế bào tiền ung thư khỏi cơ thể.
Làm thế nào để ngăn ngừa nốt ruồi gây ung thư?
Không phải lúc nào cũng có thể phòng ngừa các loại nốt ruồi ác tính này, nhưng chúng ta có thể giảm cơ hội phát triển của chúng bằng cách bảo vệ da khỏi các tác hại từ ánh nắng mặt trời như sử dụng kem chống nắng, mặc quần áo hợp lý, đội mũ, đeo kính râm khi đi dưới trời nắng nóng. Ngoài ra, chúng ta cũng nên kiểm tra, thăm khám và chăm sóc làn da thường xuyên.
 |
Chăm sóc nốt ruồi đúng cách
Bác sĩ Catherine khuyên mọi người nên thường xuyên ngắm nhìn làn da của mình sau khi tắm, tốt nhất là theo dõi toàn bộ cơ thể (nếu có thể), đặc biệt chú ý các vùng da khuất như bàn tay, bàn chân, các kẽ ngón tay, chân, phần lưng. Nếu nhận thấy bất cứ điều gì bất thường, bạn nên đến ngay các bác sĩ chuyên khoa để được chuẩn đoán và có những can thiệp kịp thời.
Nốt ruồi ác tính thường trú ngụ ở đâu?
Các khu vực phổ biến ở nam giới có nguy cơ ung thư da là phần lưng, cánh tay, đầu, cổ và ngực. Đối với nữ giới là vùng ngực, cánh tay, vai, chân và phần lưng. Đây là những khu vực có xu hướng tiếp xúc nhiều với các tia UV.
Các khối u ác tính thường không đau hoặc ngứa, vì vậy nhiều khả năng bạn không chú ý đến chúng. Bác sĩ Catherine khuyên chúng ta nên tập trung vào những tổn thương đầu tiên mà mắt bị thu hút khi bạn tiến hành kiểm tra sơ bộ làn da, những nốt ruồi ác tính này thường nổi bật và khác các nốt ruồi bình thường.
 |
Bạn có thể sử dụng các phương pháp tại nhà dưới đây để theo dõi tình trạng của các nốt ruồi trên cơ thể.
Sự đối xứng: Kiểm tra xem một nửa nốt ruồi có khớp với nửa còn lại hay không
Đường viền của các nốt ruồi: Một khối u ác tính có thể có các cạnh bị rách, vệt mờ hoặc không đều màu, các sắc tố có thể đã lan ra các vùng du xung quanh.
Màu sắc nốt ruồi: Màu sắc nốt ruồi không bình thường sẽ không đều màu, có thể là màu đen, nâu hoặc các vùng màu trắng, xám, đỏ, hồng hoặc xanh.
Đường kính: Theo dõi sự thay đổi kích thước của các nốt ruồi. Thông thường, các khối u ác tính có đường kính ít nhất 6 mm (bằng kích thước của đầu bút chì).
Sự tiến triển của các nốt ruồi: Các nốt ruồi ác tính thường có sự khac biệt, thay đổi kích thước, màu sắc hoặc hình dạng.
Tuy nhiên, các khối u ác tính không phải lúc nào cũng tuân thủ các nguyên tắc trên, nếu bạn nhận thấy bất cứ điều gì khác biệt, hoặc nếu có một tổn thương mới trên da, và nếu nó bị ngứa, chảy máu hoặc nếu bạn cảm thấy lo lắng, hãy tìm sự giúp đỡ, tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa.
Điều gì sẽ xảy ra trong quá trình điều trị?
Hiện nay, có khá nhiều phương pháp được sử dụng để can thiệp vào sự hình thành, phát triển của nốt ruồi. Các cửa hàng Boots có các dịch vụ quét nốt ruồi (giá từ 35 EUR), trong khi Cadogan Clinic cung cấp cho người dùng sự kiểm tra nốt ruồi toàn diện với các bác sĩ da liễu chuyên môn, thông qua việc kiểm tra và loại bỏ nốt ruồi tại chỗ (giá từ 250 EUR).
Tẩy nốt ruồi vì lý do thẩm mỹ có an toàn không?
Việc loại bỏ nốt ruồi vì lý do thẩm mỹ phải được thực hiện một cách cẩn thận, đó có thể là những nốt ruồi không giống như hình dạng của chúng hoặc các nốt ruồi bị viêm khi có sự cọ xát vào quần áo. Việc loại bỏ những nốt ruồi này là an toàn, Bác sĩ Catherine chia sẻ.
Tẩy nốt ruồi bằng cách nào?
Nốt ruồi có thể được phẫu thuật cắt bỏ dễ dàng. Chúng được cắt ra khỏi da và được khâu an toàn. Với những nối ruồi nhô cao lên khỏi bề mặt da, việc tẩy chúng có thể bao gồm việc loại bỏ phần trên cùng của nốt ruồi và để lại các tế bào nốt ruồi bên dưới bề mặt da.
Điều quan trọng là việc tẩy nốt ruồi phải được xem xét cẩn thận về mặt mô học để có những chuẩn đoán chính xác. Nếu một nốt ruồi nhỏ, nó có thể được loại bỏ bằng tia laser, giúp phá vỡ các sắc tố trên da.
Phân loại nốt ruồi như thế nào?
Một số loại nốt ruồi có thể xuất hiện từ khi sinh ra, chúng được gọi là nốt ruồi bẩm sinh (hoặc vết bớt). Ngoài ra còn có các loại nốt ruồi phổ biến khác.
Nơ vi bì-biểu bì (Junctional naevus): đây là những nốt ruồi phẳng với các sắc tố đồng nhất. Các tế bào nơ vi nằm ở điểm nối của lớp biểu bì và lớp hạ bì (lớp da dày ngay dưới lớp biểu bì).
Nốt ruồi thuộc da (Dermal naevus): các nơ vi trong lớp hạ bì tạo thành một nốt ruồi hình vòm nổi lên bề mặt da, thường có màu nâu nhạt hoặc hồng.
 |
Nốt ruồi kép, phức hợp (Compound naevus): các tế bào nơ vi trong lớp hạ bì những cũng là điểm nối của lớp biểu bì tạo nên một tổn thương sắc tố nổi lên bề mặt da.
Nốt ruồi kết hợp (Combined naevus): chúng có mô hình hỗn hợp của hai loại nốt ruồi khác nhau trong cùng một tổn thương.
Nốt ruồi xanh(Blue naevus): các tế bào nơ vi nằ sâu trong lớp hạ bì tạo ra một sắc tố màu xanh có thể nhìn thấy trên da.
Ngoài ra, còn có các nốt ruồi ác tính bao gồm:
Ung thư tế bào đáy (BCC): đây là một dạng ung thư da phổ biến. Chúng thường xuất hiện dưới dạng các cục u nhỏ, bằng phẳng, màu hồng sáng bóng hoặc màu trắng ngọc trai với vẻ ngoài mờ hoặc sáp. Chúng cũng có thể có màu đỏ và có vảy. Khối u từ từ trở nên to hơn, chảy máu hoặc phát triển thành các vết loét, không gây đau đớn. Các nốt ruồi này thường không lan rộng và chỉ phát triển cục bộ, phát triển chậm và gây loét.
Ung thư biểu mô tế bào vảy: đây cũng là một loại ung thư da không ác tính. Chúng thường là các nốt sần, gây ra những tổn thương không lành và loét. Loại ung thư này phát triển rất nhanh và có khả năng lan khắp cơ thể.
Ung thư hắc tố ác tính: đây là dạng ung thư da nghiêm trọng nhất. Khối u ác tính có thể có những đường viền không đều, không đối xứng, có thể chảy máu, ngứa và các sắc tố không đều. Chúng là những nốt sần, phẳng và phát triển nhanh dần.
