Nhiều người mắc COVID-19 đã khỏi bệnh nhưng lại gặp phải các di chứng đặc biệt liên quan đến hệ hô hấp và tim mạch. Theo các bác sĩ, một trong những phương pháp quan trọng, đơn giản có thể thực hiện đó là luyện tập: bài thở 4 thì của bác sĩ Nguyễn Văn Hưởng và đặc biệt là bài tập phất thủ (vẫy tay) đã mang lại sức khỏe, sự lạc quan cho những người bệnh COVID-19.
Theo TTXVN, các bài luyện tập này cũng đang được hướng dẫn cho những người bệnh hậu COVID-19.
Bài tập thở: Bài tập thở này được thực hiện theo 4 thì (4T), mỗi lần tập mười hơi thở, một ngày tập một đến hai lần và khi đang chữa bệnh, người bệnh cần tập nhiều hơn 20 – 40 hơi thở mỗi lần. Để theo dõi đủ 10 hơi thở, ta dùng mười ngón tay. Bài tập luyện này có tác dụng luyện tổng hợp hô hấp, tuần hoàn và thần kinh; chủ yếu là luyện sự cân bằng hai quá trình hưng phấn và ức chế.
T1 (hít vào): Hít vào bằng mũi nhẹ êm, hít vào ngực bụng cùng vươn lên, hít vào vừa đủ – vừa căng (80-85%). Hít vào không gắng gượng do quá sức hít vào để tránh đóng thanh quản. Trong quá trình hít vào, để ý sự nâng lên của lồng ngực và bụng thông qua cảm giác tại 2 bàn tay. Nét mặt tươi, thanh thản. Lưu ý, hít vào căng vươn đều, không trồi sụt, sức căng vồng nhẹ và lan tỏa đều. Ngực bụng cùng lên một lúc.
T2 (ngưng giữ hơi thở): Ngưng thở vào (không đóng thanh quản) khoảng 2 – 3 giây. Co nhẹ cơ hậu môn và giữ trong thời gian ngưng thở. Ngưng không thở vào, giữ cho hơi không đi ngược ra. Thanh quản vẫn mở nhưng không tiếp tục cho không khí vào, ra, sức căng trên ngực bụng trước sau căng đều gò tròn, căng và lan tỏa đều.
T3 (thở ra): Thả lỏng cơ thắt hậu môn và thở ra bằng mũi. Ngay khoảnh khắc tích tắc trước khi thở ra, nhớ kiểm soát xem nụ cười còn hay mất, nếu mất thì hãy nở một nụ cười. Để ý hai bàn tay chằn nhẹ lên ngực – bụng. Để ý đến cảm giác nằng nặng đó. Khi thở ra, để lồng ngực và bụng xẹp xuống một cách nhẹ nhàng tự nhiên – không kềm cũng không thúc (ngực bụng xuống cùng lúc).
T4 (ngưng giữ hơi thở): Sau khi đã xẹp vừa thì ngưng, không ép thêm nữa (không vắt cạn hoặc hắt hơi), thì ngưng trong vòng 2 – 3 giây. Giữ trạng thái xẹp này không cho không khí đi vào nhưng thanh quản vẫn mở. Cảm giác toàn thân phẳng dẹp, xẹp, trì nặng trên sàn (như quả bóng hết hơi). Nét mặt thanh thản. Lưu ý, khi xẹp rồi giữ độ xẹp đó đúng hiện trạng, không gồng cơ.
Bài tập thở 4 thì này có vai trò làm thư giãn cơ bắp thậm chí có thể giúp làm giảm các triệu chứng của căng thẳng lo âu; tăng lượng oxy vào tế bào điều này sẽ làm chức năng của mọi hệ thống cơ thể từ đó tăng sự tập trung và sức chịu đựng thể chất; điều chỉnh huyết áp; giúp cải thiện phản ứng căng thẳng và giảm đau. Bằng cách hít thở sâu từ cơ hoành, bạn sẽ kích hoạt hệ thống thần kinh đối giao cảm của cơ thể.
Bài tập vẫy tay (phất thủ): Khi tập bài tập này người bệnh cần tìm nơi thoáng mát và có không khí trong lành. Quần áo mặc rộng rãi. Người thẳng, hai chân dang ra song song ngang vai, các ngón chân bám chặt xuống mặt đất, bụng dưới hơi thóp, ngực hơi thu vào, vai xuôi tự nhiên, hai mắt khép hờ, đầu lưỡi chạm nướu răng trên, tâm hướng về phía dưới rốn 3 phân.
Cách tập:
Hai cánh tay, bàn tay và các ngón tay duỗi thẳng tự nhiên. Hai cánh tay hơi cong ở khuỷu tay, đưa hai cánh tay về phía trước đồng thời thở ra. Dùng lực vẩy hai cánh tay ra phía sau đến hết tầm tay trong khi nhíu hậu môn lại và hít vào. Khi hết tầm tay ra phía sau, hai cánh tay theo đà của lực quán tính trở về trước, buông lỏng cơ hậu môn đồng thời thở ra. Sau khi thở ra lại tiếp tục vẩy tay ra phía sau. Một lần hít vào, một lần thở ra là một cái vẫy tay. Làm liên tục nhiều cái và tối thiểu 500 cái một lần. Mỗi ngày có thể làm hai lần.
Chú ý: Động tác vẫy tay phải bền bỉ, đều đặn, nhẹ nhàng, linh hoạt. Do đó, không cần dùng sức mạnh để cố vẫy tay ra phía sau mà chỉ dùng sức bình thường tương ứng với nhịp thở điều hòa của cơ thể. Việc nhíu hậu môn và bám các ngón chân xuống đất cũng vậy. Chỉ cần dùng sức vừa phải để bảo đảm thoải mái về tâm lý, dẻo dai về thể lực.
