Khoảng 2 tuần gần đây, Bệnh viện Da liễu Trung ương tiếp nhận trung bình mỗi ngày gần 100 bệnh nhân bị viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang. Đa phần đều ở các quận, huyện ven đô của Hà Nội. Có một số trường hợp cả gia đình phải đi khám, trong đó có nhiều người bị tổn thương nặng, khi đến viện khám sau 3-4 ngày xuất hiện các vết đỏ đầu tiên do độc tố của kiến ba khoang.
Kiến ba khoang. |
Các bác sĩ cho biết, loại kiến này thường xuất hiện nhiều nhất vào thời điểm tháng 5-6 và 9-10, đây là lúc diễn ra và kết thúc vụ gặt lúa tại các tỉnh miền Bắc. Vì nơi trú ngụ tại các cánh đồng không còn nên kiến ba khoang sẽ tìm đến các khu dân cư gần cánh đồng, bãi đất trống và xuất hiện chủ yếu vào mùa mưa, ở nơi có ánh đèn.
Bác sĩ Bệnh viện Da liễu Hà Nội cho biết, kiến ba khoang có tên khoa học là Paederus fuscipes Curtis (Staphylinidae, Coleoptera), trong cơ thể chúng có chứa pederin-độc tính gây bỏng.
Đặc điểm nhận dạng của loại kiến này đó là thân hình tròn, thon dài như hạt thóc, có hai màu cam và đen sẫm, độc tính mạnh gấp nhiều lần rắn hổ mang nhưng vì tiếp xúc ở diện tích nhỏ nên thường là gây bỏng da, phỏng rộp. Viêm da do kiến ba khoang có biểu hiện là vùng tổn thương màu hồng, hơi phù nề, mụn nước, mụn mủ dạng dường, thường là ở các vùng da hở. Đôi khi có xuất hiện ở các nếp gấp như nách, bẹn, nếp gấp khuỷu tay hoặc chân. Nếu độc tố dính vào tay, nhưng không rửa tay sạch ngay thì vô tình sẽ làm độc tố dính vào các vùng khác trên cơ thể.
Kiến ba khoang có thể gây ra các vết thương nghiêm trọng như lở loét. |
Nếu không điều trị đúng cách có thể gây viêm nặng hơn và dẫn đến nhiễm khuẩn, lở loét. Chính vì vậy, người dân không tự điều trị mà nên đến cơ sở y tế để được chăm sóc và xử trí thích hợp. Dù không gây nguy hiểm nhưng có thể thành dịch gây lây lan trong cùng nhà hoặc khu dân cư.
Nếu thấy kiến ba khoang, nên dùng đèn huỳnh quang bằng đen có ánh sáng vàng. Sử dụng lưới các cửa sổ và cửa ra vào, đóng cửa thường xuyên sau khi ra vào, nên ngủ trong mùng/màn, vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ xung quanh nhà.
Người dân nên mặc quần áo dài tay khi đi ra ngoài, nhất là những vùng gần đồng ruộng, khu dân cư nhiều ánh đèn, gần công trình xây dựng. Nếu đã tiếp xúc với loại kiến này hoặc nghi ngờ tiếp xúc phải thực hiện các bước sau:
- Nếu có kiến ba khoang đang bò trên người, hãy lấy nó ra khỏi người bằng cách thổi hoặc để một tờ giấy vào cho nó bò lên và lấy nó ra. Sau đó rửa sạch vùng da đã tiếp xúc.
- Không nên đập chết hoặc chà xát chúng trên da, nếu có tiếp xúc với chúng trên da thì phải nhanh chóng rửa sạch nơi tiếp xúc để hạn chế độc tính.
- Đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa da liễu.