Dịch vụ đổi tiền mới sôi động trên "chợ" mạng
Nhân viên quầy của một ngân hàng thương mại quốc doanh tại Hà Nội cho biết, đến lúc này vẫn chưa có tiền lẻ về. Ngân hàng Nhà nước đã siết chặt với hoạt động đổi tiền lẻ dịp Tết 2021. Theo đó, từ năm 2021, Sở giao dịch, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh không đổi tiền mới cho khách hàng là doanh nghiệp, cá nhân, kể cả cán bộ của Ngân hàng Nhà nước.
"Tiền lẻ ngày càng bị siết chặt. Cũng như năm trước, tôi cũng phải đăng ký số lượng để phục vụ các khách VIP của mình như một cách chăm sóc vào những dịp đặc biệt trong khi người thân, bạn bè nhờ có khi cũng không có", nhân viên này nói.
Những ngày cận Tết, dịch vụ đổi tiền lẻ lại náo loạn trên "chợ mạng". Không chỉ cá nhân, nhiều fanpage, hội nhóm đổi tiền lẻ, tiền mới liên tiếp được ra đời với quy mô lên với cả nghìn thành viên, theo VnBusiness.
Ảnh minh họa.
Chỉ cần gõ cụm từ "đổi tiền lẻ", "đổi tiền mới" lên thanh tìm kiếm của các trang mạng xã hội như: Facebook, Zalo hay trên Google..., ngay lập tức người dùng sẽ nhận về hàng nghìn bài viết công khai dịch vụ đổi tiền với những lời quảng cáo có cánh "loại gì cũng có, đủ tờ, nguyên seri, nguyên cọc, phí rẻ".
Đặc biệt, không ít tài khoản trang mạng xã hội còn mạnh tay chi tiền chạy quảng cáo dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới, nhận "đổ buôn" tiền nhằm thu hút nhiều người quan tâm, giao dịch. Theo các quảng cáo này, mọi loại tiền đều có sẵn với mức phí đổi linh hoạt theo từng loại tiền và từng thời điểm, phục vụ giao hàng tận nơi, áp dụng cho cả khách hàng ở xa.
Thời điểm này mức phí đổi tiền mệnh giá lớn như 100.000 - 200.000 đồng dao động từ 3 - 6%, tiền lẻ từ 1.000 - 2.000 đồng từ 10 - 15%. Như vậy, nếu đổi khoảng 2 triệu đồng mệnh giá 2.000 đồng, người dân có thể mất phí tới 300.000 đồng. Đối với khách hàng có nhu cầu đổi tiền số lượng lớn, mức phí này theo quảng cáo sẽ được chiết khấu phải chăng, theo TTXVN.
Nhìn chung, các đại lý đều đưa ra mức phí đổi từ 4 - 15%, tùy mệnh giá. Để thu hút khách hàng, dân buôn đều quảng cáo, cam kết là "đổi càng sớm phí càng rẻ, tiền nguyên cọc nguyên seri, nói không với tiền lướt". Bởi, mức phí này sẽ thay đổi liên tục theo thời gian, càng cuối năm sẽ tăng thêm khoảng 1 - 2%.
Tuy nhiên, với những tờ tiền có số seri đẹp như năm sinh hay mang các yếu tố tâm linh hoặc thời điểm đổi tiền sát Tết, mức phí giao dịch rất hỗn loạn, thậm chí còn lên tới 30 - 35%. Ngoài dịch vụ đổi tiền mới, tiền lẻ, trên "chợ" tiền mới còn rao bán cả các đồng tiền hiếm là ngoại tệ của nhiều nước với giá trị gấp nhiều lần mệnh giá thực tế, tùy vào độ độc, lạ của tờ tiền.
Chẳng hạn tờ tiền mệnh giá 2 USD (tương đương gần 50.000 đồng) in hình con mèo, biểu tượng của năm Âm lịch 2023 có giá lên tới 200.000 đồng/tờ. Với những tờ tiền có số seri đẹp, giá bán có thể lên tới hàng triệu đồng.
Ảnh minh họa.
Lý giải cho việc đổi tiền giá "chát", chủ một tài khoản Facebook cho hay: Mấy năm nay, Ngân hàng Nhà nước không phát hành tiền lẻ mới, mệnh giá thấp trong dịp Tết Nguyên đán nên nguồn tiền lẻ khá khan hiếm, phí đổi cao. Do đó, ngoài đổi tiền mới, cửa hàng còn nhận đổi cả tiền lướt, độ mới từ 80% với chi phí mềm hơn, chỉ từ 2 - 3% cho các mệnh giá.
"Tiền lướt đa phần đến từ nguồn phúng, viếng của người dân ở các đền, miếu, đình, chùa, sau đó có dịp quay ngược ra thị trường. Còn tiền mới chủ yếu đến từ các suất trong ngân hàng và những mối quan hệ quen biết", tài khoản Huyen Cao tiết lộ.
Cẩn trọng kẻo dính "bẫy" lừa, vi phạm pháp luật
Đặc điểm của hoạt động đổi tiền lẻ, tiền mới, tiền độc, lạ là thường giao dịch qua mạng. Người bán yêu cầu khách hàng chuyển khoản toàn bộ số tiền cần đổi cùng phí chênh lệch rồi mới giao tiền theo yêu cầu. Không ít người khi nhận về, cọc tiền bị rút ruột, lẫn tiền cũ, nát, thậm chí cả tiền giả.
Ngân hàng Nhà nước cho biết, để đáp ứng tốt nhu cầu thanh toán, phục vụ lưu thông hàng hóa tiền tệ thuận lợi, Ngân hàng Nhà nước luôn cung ứng và đáp ứng đủ tiền mặt cả về số lượng, cơ cấu và mệnh giá thông qua hệ thống các tổ chức tín dụng, nhất là cho các doanh nghiệp thương mại, các siêu thị dịp cuối năm và Tết cổ truyền âm lịch.
Nhưng theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, tình trạng đổi tiền mới nhộn nhịp trên mạng có thu phí thường diễn ra dịp cận Tết Nguyên Đán. Vì thế, các cơ quan chức năng phối hợp với Ngân hàng Nhà nước thực hiện quản lý tốt để hạn chế sai phạm phát sinh, đảm bảo an ninh an toàn tiền tệ.
Trước đó, ngày 23/12/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 22/CT-TTg về tăng cường biện pháp bảo đảm đón Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm.
Theo đó, yêu cầu Ngân hàng Nhà nước cùng các tỉnh, thành phố tập trung thực hiện: xử lý nghiêm việc đổi tiền không đúng quy định dịp Tết Âm lịch 2023. Đồng thời, tổ chức tốt công tác điều hòa và cung ứng tiền mặt, đáp ứng nhu cầu tiền mặt cho nền kinh tế cả về giá trị và cơ cấu mệnh giá. Bảo đảm an ninh, an toàn kho quỹ; chỉ đạo hệ thống tổ chức tín dụng tổ chức tốt các dịch vụ ngoại hối, tăng cường hoạt động đổi ngoại tệ phục vụ nhu cầu của du khách nước ngoài.
Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động mua, bán ngoại tệ, vàng và thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật.
Những năm gần đây, Ngân hàng Nhà nước đã hạn chế in tiền lẻ mới giúp ngân sách tiết kiệm được 3.500 tỷ đồng. Do đó, năm nay, Ngân hàng Nhà nước vẫn không in tiền mới có mệnh giá nhỏ.
Đồng thời, nghiêm cấm cán bộ, các tổ chức ngân hàng lợi dụng, tiếp tay, cung cấp các loại tiền mới cho các đối tượng kinh doanh đổi tiền hưởng chênh lệch, kể cả việc lựa chọn những đồng tiền đã qua lưu thông nhưng còn mới để tập hợp thành thếp, bó…
Các chuyên gia cảnh báo, việc đổi tiền lẻ, tiền mới qua mạng không những vi phạm pháp luật mà người dân còn có nguy cơ gặp phải tiền giả, 'bùng' cọc. Vì vậy, để tránh "tiền mất, tật mang", luật sư Nguyễn An (Đoàn luật sư Hà Nội) khuyến cáo, mỗi người dân trước khi giao dịch cần nâng cao tinh thần cảnh giác, tuyệt đối không chuyển tiền đặt cọc trước cho người lạ và nên đến ngân hàng để đổi tiền.
Theo Thông tư số 25/2013/TT-NHNN của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về việc thu, đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông, chỉ những tổ chức được Nhà nước cho phép như: Ngân hàng Nhà nước, Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước, Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước, Tổ chức tín dụng, Chi nhánh Ngân hàng nước ngoài, Kho bạc Nhà nước mới được phép thực hiện thu, đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông cho tổ chức, cá nhân.
Ngoài các đơn vị này, mọi hoạt động thu, đổi tiền của cá nhân, tổ chức khác đều là bất hợp pháp.
Bất kỳ hành vi đổi tiền mới, tiền lẻ nhằm hưởng phần trăm chênh lệch, đổi tiền thu lời đều là hành vi trái pháp luật và có thể bị xử phạt từ 20 - 40 triệu đồng theo Nghị định 88/2019/NĐ-CP ngày 14/11/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng. Mức phạt trên áp dụng với cá nhân, còn với tổ chức sẽ tăng nặng gấp 2 lần.
(Tổng hợp)
