Theo CNN, 11 bang trên khắp nước Mỹ đã yêu cầu các nhà sản xuất ô tô bán một tỷ lệ xe nhất định không phát thải vào năm 2025.
Nếu không thể, các nhà sản xuất ô tô phải mua chứng nhận không phát thải (regulatory credit) từ một trong những nhà sản xuất ô tô khác để đáp ứng các yêu cầu đó - chẳng hạn như Tesla, công ty độc quyền bán ô tô điện.
Chính vì thế, chứng nhận không phát thải đã trở thành một hoạt động kinh doanh béo bở của Tesla - mang về 3,3 tỷ USD trong 5 năm qua, gần một nửa trong số đó phát sinh chỉ riêng trong năm 2020.
Số tiền 1,6 tỷ USD mà Tesla có được nhờ bán tín dụng carbon trong năm ngoái vượt xa khoản lãi ròng 721 triệu USD, đồng nghĩa nếu không bán tín dụng carbon, hãng đã có thêm một năm thua lỗ.
Gordon Johnson của hãng nghiên cứu GLJ Research và một trong những nhà đầu tư lớn nhất của Tesla, chia sẻ: "Tesla thực chất vẫn đang lỗ khi bán ô tô. Họ chỉ đang kiếm tiền từ việc bán tín dụng. Và mảng kinh doanh tín dụng này rồi sẽ biến mất".
Các giám đốc điều hành hàng đầu của Tesla cũng thừa nhận rằng công ty không thể trông chờ vào nguồn tiền mặt đó.
Giám đốc tài chính Zachary Kirkhorn của Tesla cho biết: “Đây luôn là một lĩnh vực cực kỳ khó dự báo đối với chúng tôi.
Về lâu dài, doanh số bán tín dụng theo quy định sẽ không phải là một phần quan trọng của hoạt động kinh doanh và chúng tôi không lập kế hoạch kinh doanh xung quanh vấn đề đó.
Có thể trong một số ít quý nữa, doanh số này vẫn mạnh, nhưng cũng có thể là không".
Báo cáo của Tesla cũng bao gồm những thước đo lợi nhuận khác, tương tự như cách làm của nhiều doanh nghiệp khác.
Dựa trên những tiêu chí như vậy, lợi nhuận của Tesla đủ lớn để hãng không phải dựa vào việc bán tín dụng carbon để báo lãi.
Ngoài ra, Tesla cũng báo cáo các khoản lợi nhuận khác. Thu nhập ròng năm 2020 của Tesla, chưa kể các khoản như khoản bồi thường trị giá 1,7 tỷ USD dựa trên cổ phiếu, là 2,5 tỷ USD.
Lợi nhuận gộp của mảng kinh doanh ô tô là 5,4 tỷ USD, không bao gồm doanh thu bán hàng tín dụng theo quy định. Và dòng tiền tự do 2,8 tỷ USD của Tesla đã tăng 158% so với một năm trước đó, một sự thay đổi đáng kể so với năm 2018 khi Tesla “đốt tiền” để đầu tư và có nguy cơ hết tiền.
Những người ủng hộ Tesla nói rằng những biện pháp đó cho thấy cuối cùng Tesla cũng đã có lãi sau nhiều năm thua lỗ.
Khả năng sinh lời đó là một trong những lý do khiến cổ phiếu Tesla hoạt động rất tốt trong hơn một năm qua.
Theo nhà phân tích Gene Munster của Loup Ventures, đang diễn ra một cuộc tranh luận rất gay gắt giữa những người có quan điểm hoài nghi và những người ủng hộ Tesla quanh việc hãng này thực sự có lãi hay chưa.
"Họ lập luận về hai vấn đề hoàn toàn khác biệt, nên họ sẽ không bao giờ đi đến một kết luận nào cả", ông Munster nói. Vị chuyên gia cho rằng các nhà phê bình tập trung quá nhiều vào việc lợi nhuận ròng của Tesla ít hơn tiền bán tín dụng carbon.
Theo quan điểm của ông Munster, lợi nhuận gộp ở mảng ô tô của Tesla, không tính tiền bán tín dụng carbon, là thước đo chuẩn xác nhất cho thành công tài chính của công ty.
Tương lai của Tesla sẽ ra sao?
Theo CNN, hiệu suất cổ phiếu cao ngất ngưởng - tăng 743% vào năm 2020 - khiến Tesla trở thành một trong những công ty Mỹ có giá trị nhất trên thế giới.
Tuy nhiên, 500.000 xe mà hãng bán được vào năm 2020 là một phần rất nhỏ của hơn 70 triệu chiếc ước tính đã được bán trên toàn cầu.
Cổ phiếu Tesla hiện có giá trị tương đương với 12 nhà sản xuất ô tô lớn nhất cộng lại, những hãng có doanh số chiếm hơn 90% ô tô trên toàn thế giới.
Tesla đang có tốc độ tăng trưởng rất nhanh - tuần trước họ dự báo tăng trưởng doanh số hàng năm là 50% trong những năm tới và họ dự kiến sẽ làm tốt hơn nữa vào năm 2021 trong khi các nhà sản xuất ô tô khác phải vật lộn với đại dịch COVID-19.
Toàn ngành công nghiệp ô tô thế giới đang dịch chuyển về phía động cơ điện, vừa để đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải thắt chặt, vừa để thỏa mãn nhu cầu xe điện ngày càng gia tăng.
Ngoài ra, việc sản xuất xe điện cũng đòi hỏi ít nhân công, ít phụ tùng và ít chi phí hơn so với xe chạy động cơ đốt trong truyền thống.
"Có một điều mà hầu hết mọi người đều đồng tình, đó là xe điện chính là tương lai", ông Munster nói. "Tôi cho đó là một dự báo an toàn".
Cho dù Tesla là nhà sản xuất ô tô điện hàng đầu đi chăng nữa, Tesla cũng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng khi hầu như mọi nhà sản xuất ô tô đều tung ra những chiếc EV của riêng họ hoặc có kế hoạch làm như vậy.
Volkswagen đã vượt qua Tesla về doanh số bán xe điện ở hầu hết châu Âu. Tuần trước, GM cho biết họ hy vọng sẽ chuyển hoàn toàn sang ô tô không khí thải vào năm 2035.
“Sự cạnh tranh đang khiến những chiếc xe của Tesla không còn là nhất nữa”, Johnson của GLJ 'Resarch cho biết. “Chúng tôi không xem đây là một mô hình kinh doanh bền vững”.
Các nhà phân tích khác nhận định giá cổ phiếu của Tesla là hợp lý khi công ty được hưởng lợi từ xu hướng chuyển sang xe điện trên toàn cầu.
Daniel Ives, nhà phân tích công nghệ của Wedbush Securities, cho rằng Tesla có thể sẽ không bảo toàn được 80-90% thị phần xe điện, nhưng họ có thể tiếp tục phát triển ngay cả với thị phần thấp hơn nhiều.
"Chúng tôi dự đoán sẽ có từ 3 triệu đến 4 triệu xe điện bán ra mỗi năm khi bước vào giai đoạn năm 2025-26, với 40% mức tăng trưởng đó đến từ Trung Quốc. Chúng tôi tin rằng Tesla đang đi trên quỹ đạo mà ngay cả khi không có tín dụng [EV] họ vẫn sẽ có lãi".
