Suy thoái, lạm phát dai dẳng và khủng hoảng năng lượng ‘đeo bám’ kinh tế thế giới năm 2023

Chiến dịch quản lý giá của họ có thể đang hoạt động, nhưng có khả năng gây ra chi phí khá lớn vào năm 2023.

Ông Kay Daniel Neufeld, giám đốc và trưởng bộ phận dự báo tại Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh, cho biết: "Có khả năng nền kinh tế thế giới sẽ phải đối mặt với suy thoái vào năm tới do lãi suất tăng để đối phó với lạm phát cao hơn".

Không phải ai cũng đồng ý rằng nền kinh tế toàn cầu đang hướng tới một cuộc suy thoái. Tuy nhiên, với mức tăng trưởng dự kiến sẽ còn giảm xuống thấp hơn nữa sau khi sụt giảm mạnh vào năm 2022, đó là một khả năng.

Hồi tháng 10, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã dự báo rằng tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm xuống 2,7% vào năm 2023. Nếu không tính cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và giai đoạn tồi tệ nhất của đại dịch, thì đó sẽ là năm yếu nhất của nền kinh tế thế giới kể từ năm 2001.

Vào tháng 11, nhóm đã cảnh báo rằng triển vọng thậm chí còn trở nên "u ám hơn" kể từ khi họ công bố dự báo đó.

Liệu một cuộc suy thoái toàn cầu có thành hiện thực hay không có thể phụ thuộc vào ba yếu tố: các ngân hàng trung ương sẽ làm gì tiếp theo, hậu quả của việc Trung Quốc mới mở cửa trở lại và giá năng lượng. Đây là cách mỗi biến số này có thể quyết định năm tới.

Ngân hàng trung ương

IMF đã gọi lạm phát là "mối đe dọa trực tiếp nhất đối với sự thịnh vượng hiện tại và tương lai". Và trong khi bắt đầu giảm ở Mỹ và Châu Âu khi giá năng lượng giảm và lãi suất cao hơn hỗ trợ nền kinh tế, các ngân hàng trung ương đã nói rõ rằng họ không có ý định sớm ngừng tăng giá, ngay cả khi họ cảm thấy thoải mái hơn với mức tăng nhỏ hơn.

"Chúng tôi không xoay trục", Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu Christine Lagarde cho biết vào đầu tháng này. "Chúng tôi không dao động".

Các nhân viên ngân hàng trung ương đang hoạt động trên cơ sở từng cuộc họp khi họ phân tích dữ liệu mới nhất. Họ đã nhấn mạnh rằng họ không biết họ sẽ cần tăng lãi suất cao đến mức nào, hoặc họ sẽ cần giữ lãi suất ở mức đó trong bao lâu, để đưa lạm phát trở lại gần 2% và giữ nó ở đó. Nếu giá tiếp tục tăng nhiều hơn mức họ muốn, các ngân hàng trung ương có thể sẽ mạnh tay hơn so với kế hoạch, gây thêm áp lực lên nền kinh tế toàn cầu.

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ Jerome Powell cho biết sau cuộc họp tháng 12 của ngân hàng trung ương: "Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi sẽ phải duy trì lập trường chính sách hạn chế trong một thời gian .

COVID-19 ở Trung Quốc

Trong gần ba năm, chính phủ Trung Quốc đã hạn chế sự lây lan của COVID-19 bằng cách sử dụng các biện pháp cách ly tập trung, xét nghiệm hàng loạt và truy vết tiếp xúc nghiêm ngặt. 

Chỉ vài tuần trước khi bắt đầu năm 2023, Trung Quốc tuyên bố mở cửa trở lại sau ba năm thực hiện các biện pháp hạn chế đại dịch Covid-19 nghiêm ngặt. Sự xoay trục nhanh chóng đã khiến hệ thống chăm sóc sức khỏe của đất nước bị quá tải, trong bối cảnh số ca mắc COVID -19 gia tăng nhanh chóng.

Việc nền kinh tế lớn thứ hai thế giới mở cửa trở lại có thể thúc đẩy tăng trưởng. Nhưng nó cũng mang lại rủi ro.

Bruce Kasman, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu kinh tế và chính sách tại JPMorgan Chase, cho biết: "Tình trạng suy thoái hiện tại của Trung Quốc cho thấy tiềm năng phục hồi là rất lớn. "Tuy nhiên, kinh nghiệm gần đây cũng cho thấy rằng những thất bại đáng kể thường xảy ra khi mở cửa quá sớm và hệ thống chăm sóc sức khỏe bị quá tải".

Một làn sóng lây nhiễm COVID hiện đang càn quét Trung Quốc, nhưng cho đến nay, Bắc Kinh đang đẩy mạnh các kế hoạch nới lỏng các quy tắc của mình. Tuần này, họ tuyên bố sẽ bỏ các yêu cầu kiểm dịch đối với khách quốc tế bắt đầu từ đầu tháng 1 trong một bước quan trọng hướng tới việc mở lại biên giới. Trong khi đó, các quốc gia khác đang đưa ra các hạn chế đối với khách du lịch từ Trung Quốc, vì lo ngại sự phát triển của các biến thể mới.

Khủng hoảng năng lượng

Tình hình thị trường năng lượng bấp bênh, đặc biệt là ở châu Âu, sẽ tiếp tục khiến các chính phủ phải "đau đầu" vào năm 2023. Châu Âu có thể "hạ nhiệt" cuộc khủng hoảng năng lượng toàn diện vào mùa Đông nhờ thời tiết ôn hòa hơn bình thường và người tiêu dùng cắt giảm mức sử dụng năng lượng.

Nhu cầu sưởi ấm thấp hơn có nghĩa là các kho dự trữ khí đốt dưới lòng đất của khu vực - vốn đã được lấp đầy vào năm ngoái - có thể vẫn đầy khi mùa Đông kết thúc. Điều đó có khả năng giữ giá xăng trong tầm kiểm soát vào mùa Xuân năm 2023 và giúp lạm phát đi xuống.

Tuy nhiên, tình hình vẫn có thể trở nên khó khăn. Năm ngoái, châu Âu đã chi hàng trăm tỷ Euro để tìm kiếm các giải pháp thay thế cho năng lượng Nga và bảo vệ người tiêu dùng. Rắc rối sẽ đến khi khu vực này phải vật lộn để tiếp tục lấp đầy các kho dự trữ khí đốt. Sự cạnh tranh về khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) sẽ đặc biệt gay gắt khi Trung Quốc mở cửa trở lại và những khách hàng châu Á truyền thống như Nhật Bản và Hàn Quốc tăng mua.

Ông Nolting cho biết, năng lượng vẫn là yếu tố rủi ro chính đối với khu vực. Châu Âu có thể đối mặt với nguy cơ thiếu khí đốt vào mùa Đông năm 2023.

Suy thoái toàn cầu

Thế giới có rơi vào suy thoái hay không, 12 tháng tới nhiều khả năng sẽ khó khăn.

Guillaume Menuet, trưởng bộ phận kinh tế và chiến lược đầu tư của Citi Private Bank tại Châu Âu, Trung Đông và Châu Phi cho biết: "Đó vẫn là một bối cảnh đầy thách thức".

Nhóm của ông dự đoán thế giới sẽ trải qua thời kỳ tăng trưởng kinh tế chậm nhất trong 40 năm qua, ngoại trừ năm 2020 và cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2008.

Ngay cả khi suy thoái toàn cầu được ngăn chặn, nhiều quốc gia vẫn có thể phải chịu đựng suy thoái kèm theo tỷ lệ thất nghiệp gia tăng nghiêm trọng, mặc dù các nhà kinh tế không thống nhất về mức độ nghiêm trọng và thời gian chúng có thể kéo dài.

"Điều tồi tệ nhất vẫn chưa đến và đối với nhiều người, năm 2023 sẽ giống như một cuộc suy thoái", IMF cho biết vào tháng 10, đồng thời lưu ý rằng sự suy giảm "sẽ diễn ra trên diện rộng" và có thể "mở lại những vết thương kinh tế mới chỉ được chữa lành một phần sau đại dịch".

Căng thẳng địa chính trị và cuộc chiến công nghệ

Căng thẳng địa chính trị tiếp tục là một trong những rủi ro lớn nhất đối với nền kinh tế thế giới, giống như năm 2022.

Trong khi chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraina chưa có hồi kết, xung đột Mỹ-Trung Quốc về Đài Loan (Trung Quốc) - nhà sản xuất chất bán dẫn hàng đầu thế giới - và căng thẳng gia tăng ở Bán đảo Triều Tiên trong bối cảnh Bình Nhưỡng liên tục thử tên lửa sẽ là các vấn đề khiến giới đầu tư chú ý trong năm nay.

Ông Nolting nhận định: "Các giải pháp để chấm dứt xung đột Nga-Ukraine còn khá mờ mịt".

Ngoài ra, cuộc chiến giành ưu thế về công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc có thể trở nên căng thẳng hơn vào năm 2023. Năm ngoái, Washington đã cấm chuyển giao công nghệ bán dẫn tiên tiến của Mỹ cho Trung Quốc.

Giám đốc đầu tư Nolting nhấn mạnh: "Xung đột thương mại hiện đã biến thành nỗ lực thiết lập các tiêu chuẩn trong các lĩnh vực rất quan trọng như 5G, trí tuệ nhân tạo và chip. Cả Mỹ và Trung Quốc đều không muốn nhượng bộ một cách dễ dàng".

(Nguồn: CNN/DW)