Cuối tháng 11-2020, Qantas của Úc đã trở thành một trong những hãng hàng không đầu tiên trên thế giới yêu cầu khách có chứng nhận đã tiêm vắc xin mới được phép bay. Tuy nhiên, liệu chúng ta có cần "hộ chiếu vắc xin" hay chứng nhận đã tiêm phòng COVID-19 khi đi nước ngoài hay không?
Bác sĩ Catherine Smallwood - chuyên viên cao cấp về vấn đề khẩn cấp của WHO tại châu Âu - cho biết: "Chúng tôi không khuyến nghị "hộ chiếu miễn dịch" (chứng nhận tiêm vắc xin) và cũng không khuyến nghị dùng xét nghiệm như một phương tiện để ngăn ngừa đường lây truyền qua biên giới. Những gì chúng tôi khuyến nghị là các quốc gia nên xem xét dữ liệu về sự lây lan trong nước và nước ngoài và điều chỉnh hướng dẫn đi lại của họ cho phù hợp".
 |
Dù vậy, nhiều nước ở Châu Âu vẫn đang nghiêng theo hướng "hộ chiếu vắc xin" để đảm bảo an toàn.
Tại Hi Lạp, Thủ tướng Kyriakos Mitsotakis xác nhận tiêm vắc xin phòng COVID-19 sẽ không phải là đòi hỏi bắt buộc trong vấn đề di chuyển, tuy nhiên những người đã tiêm có thể tự do di chuyển.
Ở Hungary, chính quyền đã yêu cầu người nhập cảnh phải có chứng minh là mình đã tiêm vắc xin phòng COVID-19 thông qua một ứng dụng trên điện thoại di động.
Tại Iceland, người nào có giấy tờ xác nhận mình đã từng nhiễm và khỏi COVID-19 kể từ ngày 10-12-2020 thì không cần xét nghiệm hay cách ly.
Đan Mạch cho phép người dân lấy hộ chiếu này trên trang web của Bộ Y tế.
Nhiều công ty như CommonPass, IBM, Linux Foundation... đã tận dụng cơ hội này để phát triển các ứng dụng hay hệ thống để người dùng tải dữ liệu về kết quả xét nghiệm COVID-19 hoặc lịch sử tiêm vắc xin, thông qua một mã QR để cung cấp cho nhà chức trách.
Theo Euronews, hàng nghìn người Anh đã tiêm vắc xin phòng COVID-19 sẽ nhận được tấm hộ chiếu điện tử cho phép họ đi qua nhiều cánh cửa biên giới. Tiền cho hoạt động này đến từ ngân sách của chính phủ.
Nhiều người châu Âu lo ngại rằng yêu cầu này xâm phạm đến quyền tự do cá nhân và quyền riêng tư của họ. Còn những người không tiêm vắc xin sẽ bị từ chối dịch vụ chuyên chở hoặc quyền đi đến nhà thờ, nhà thi đấu thể thao...
Ana Beduschi, giáo sư luật của Đại học Exeter (Anh), viết trong một báo cáo: "Hộ chiếu y tế (kỹ thuật số) có thể góp phần vào việc quản lý lâu dài đại dịch COVID-19, tuy nhiên nó đặt ra những câu hỏi cần thiết về việc bảo vệ quyền riêng tư của dữ liệu và quyền con người.
Đơn cử là nhiều cơ quan sẽ yêu cầu chúng ta cung cấp thông tin về sức khỏe, chẳng hạn như kết quả xét nghiệm COVID-19 hoặc hồ sơ tiêm chủng, thì mới được vào một số không gian công cộng và tư nhân như nhà hàng, nhà thờ hoặc dùng phương tiện giao thông công cộng".
Điều bất cập là "hộ chiếu tiêm chủng" hoặc xét nghiệm âm tính sẽ phân biệt con người chỉ bằng hai tiêu chí, có hoặc không tiêm vắc xin, âm tính hoặc dương tính. Tức là nó có lợi cho quyền tự do của những người không mắc bệnh hoặc đã được tiêm chủng. Còn ai không thể tiếp cận, không đủ tiền làm xét nghiệm COVID-19 hoặc không vắc xin, họ sẽ không thể chứng minh tình trạng sức khỏe của mình và do đó quyền tự do của họ trên thực tế sẽ bị hạn chế.
