Trong số các đời tổng thống Mỹ trong hơn 200 năm qua, Abraham Lincoln, George Washington và Franklin D. Roosevelt được nhiều học giả đánh giá là có những cống hiến to lớn nhất cho nước Mỹ.
1. Abraham Lincoln (1861-1865)
 |
| Cố Tổng thống Abraham Lincoln đứng thứ nhất. Ảnh: Wikimedia |
Abraham Lincoln, còn được biết đến với danh hiệu Người giải phóng vĩ đại, là Tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ từ tháng 3 năm 1861 cho đến khi bị ám sát vào tháng 4 năm 1865.
Lincoln được coi là một trong những nhân vật vĩ đại nhất lịch sử thế giới. Ông được tôn vinh vì đã lãnh đạo đất nước vượt qua cuộc khủng hoảng hiến pháp, quân sự, và đạo đức trong Nội chiến Mỹ, duy trì chính quyền Liên bang. Thông qua việc ban hành “Tuyên ngôn Giải phóng”, ông đã giúp cho hơn 4 triệu nô lệ được tự do. Sau khi ông bị ám sát, Mỹ đã chính thức bãi bỏ chế độ nô lệ. Không những thế, Lincoln còn có những đóng góp quan trọng cho hiện đại hóa nền kinh tế, tài chính và thúc đẩy sự phát triển của xã hội Mỹ.
2. George Washington (1789-1797)
 |
| George Washington, “người khai quốc và cha già của dân tộc”. Ảnh: Wikimedia Commons |
George Washington không chỉ Tổng thống đầu tiên của Mỹ, mà còn là nguyên thủ quốc gia đầu tiên trên thế giới với danh xưng Tổng thống. Ông tại nhiệm từ năm 1789 đến 1799, được coi là “người khai quốc và cha già của dân tộc” đã lãnh đạo Mỹ chiến thắng Anh trong cuộc chiến tranh cách mạng Mỹ. Trong lần bầu cử đầu tiên, ông đã giành được phiếu bầu tuyệt đối từ cử tri trong tất cả 11 tiểu bang.
Trong suốt hai nhiệm kỳ làm tổng thống, ông đã tiến hành xây dựng quốc gia hùng mạnh, giàu tài chính mà vẫn tránh được chiến tranh. Đến giai đoạn cuối của 2 nhiệm kỳ, ông đã từ bỏ quyền lực và thiết lập nguyên tắc một tổng thống không tại vị quá 2 nhiệm kỳ để đảm bảo sự phát triển bền vững cho đất nước. Để tôn vinh ông, nước Mỹ đã đặt tên thủ đô là Washington D.C.
3. Franklin D. Roosevelt (1933-1945)
 |
| Franklin D. Roosevelt, người giữ chức vị tổng thống lâu nhất lịch sử Mỹ. Ảnh: Wikimedia Commons |
Franklin D. Roosevelt là Tổng thống thứ 32 và cũng là người giữ chức vị tổng thống lâu nhất, hơn 12 năm từ năm 1933 đến 1945. Ông được các nhà sử học đánh giá là một trong những vị tổng thống vĩ đại nhất lịch sử Mỹ vì những cống hiến của ông cho đất nước trong thế kỷ 20. Ông dẫn dắt Mỹ vượt qua một số cuộc khủng hoảng như Đại suy thoái hay Thế chiến II, cho đến khi Đức Quốc xã và Nhật Bản gần như bị đánh bại.
Roosevelt đã thiết lập vững chắc vị thế lãnh đạo của Hoa Kỳ trên sân khấu thế giới với những tuyên ngôn như trong diễn văn “Bốn Tự do”, tạo ra một nền tảng cơ bản cho vai trò tích cực của Hoa Kỳ trong Thế chiến II và cả sau này. Đó là tự do ngôn luận, tự do thờ phượng, tự do khỏi những gì mình ham muốn và tự do khỏi sự sợ hãi.
4. Thomas Jefferson (1801-1809)
 |
| Thomas Jefferson, người soạn thảo chính bản Tuyên ngôn độc lập của Mỹ. Ảnh: Wikipedia |
Thomas Jefferson là Tổng thống thứ 3 của Mỹ, tại nhiệm từ năm 1801 đến năm 1809. Ông là một trong những nhà triết học chính trị có ảnh hưởng nhất nước Mỹ. Ông là người soạn thảo chính bản Tuyên ngôn độc lập và cũng là người sáng lập Đảng Cộng hòa – Dân chủ, là tiền thân của Đảng Dân chủ hiện nay.
Trong thời gian làm tổng thống, Thomas Jefferson đã nỗ lực giảm thiểu khoản nợ quốc gia, đơn giản hóa quy mô hải quân và mở rộng lãnh thổ Mỹ. Không chỉ ở là chính trị gia, ông còn là một nhà văn và nghệ sĩ violin. Ông cũng là người thành lập ra Đạo luật Virginia và Đại học Virginia. Khi ông qua đời, trên bia mộ đã viết: “Nơi đây an nghỉ Thomas Jefferson, tác giả của Bản Tuyên Ngôn Độc Lập Hoa Kỳ, của Đạo Luật Virginia về Tự Do Tôn Giáo và là Người Cha của Đại Học Virginia”.
5. Theodore Roosevelt (1901-1909)
 |
| Theodore Roosevelt, Tổng thống thứ 26 của Mỹ và là người Mỹ đầu tiên nhận giải Nobel Hòa bình. Ảnh: Reuters |
Theodore Roosevelt là Tổng thống thứ 26 của Mỹ. Ông từng là thống đốc tiểu bang New York, nhà sử học, nhà tự nhiên học, nhà phát minh trước khi trở thành người đứng đầu nước Mỹ. Năm 1901, khi Tổng thống William McKinley bị ám sát, Roosevelt trở thành Tổng thống Mỹ ở tuổi 42 và là ông chủ Nhà Trắng trẻ tuổi nhất trong lịch sử Mỹ.
Ông có công mở rộng hải quân, xây dựng kênh đào Panama và đặc biệt là đàm phán thành công, giúp kết thúc cuộc chiến tranh Nga – Nhật (1904 – 1905), cũng nhờ đó mà ông trở thành người Mỹ đầu tiên nhận giải Nobel Hòa bình.
6. Dwight David Eisenhower (1953-1961)
 |
| Dwight Eisenhower, Tổng thống thứ 34 của Mỹ, tư lệnh tối cao đầu tiên của NATO. Ảnh: Wikipedia |
Dwight Eisenhower là Tổng thống thứ 34 của Mỹ từ năm 1953 đến 1961. Trong Thế chiến thứ 2, ông là Tổng tư lệnh tối cao các lực lượng đồng minh tại châu Âu, có trách nhiệm lập kế hoạch và giám sát cuộc chiến. Năm 1951, ông trở thành tư lệnh tối cao đầu tiên của NATO.
Trong thời gian Eisenhower tại nhiệm Tổng thống, xã hội Mỹ đã trải qua một thời kỳ phát triển bền vững, đạo luật dân sự ra đời năm 1960, cấm chính quyền địa phương không được gây khó khăn cho người da đen đi đăng ký hoặc đi bầu cử. Eisenhower còn rao giảng học thuyết về chủ nghĩa bảo thủ năng động. Ông cũng tiếp tục tất cả các chương trình New Deal chính còn dở dang, đặc biệt là chương trình an sinh xã hội. Một trong những thành tựu dài hạn khác của Eisenhower chính là tiên phong cổ vũ và ký đạo luật ra lệnh xây dựng Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang năm 1956.
7. Harry S. Truman (1945-1953)
 |
| Harry S. Truman, người bắt đầu sự xóa bỏ nạn phân biệt chủng tộc trong quân đội Hoa Kỳ. Ảnh: Getty |
Harry S. Truman là Phó tổng thống thứ 32 (1945) và là Tổng thống thứ 33 của Hoa Kỳ (1945–1953), ông kế nhiệm Nhà Trắng sau khi Franklin D. Roosevelt qua đời. Trong nhiệm kỳ của mình, Harry S. Truman đã đưa ra nhiều chính sách ảnh hưởng sâu sắc đến đối ngoại, bắt đầu với chiến thắng Đức quốc xã, vụ thả bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki, sự đầu hàng của phát xít Nhật và sự kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai, sự thành lập của Liên Hợp Quốc, học thuyết Truman để kiểm soát chủ nghĩa cộng sản, sự bắt đầu của Chiến tranh Lạnh, sự thành lập của khối NATO và Chiến tranh Triều Tiên.
Harry S. Truman còn sử dụng quyền hành pháp của mình để bắt đầu sự xóa bỏ nạn phân biệt chủng tộc trong quân đội Hoa Kỳ và bắt đầu cuộc “báo động đỏ” thứ hai để loại bỏ hàng ngàn người thân với cộng sản trong các cơ quan nhà nước.
8. Ronald Wilson Reagan (1981-1989)
 |
| Ronald Wilson Reagan, tổng thống thứ 40 của Hoa Kỳ. Ảnh: Wikimedia Commons |
Ronald Wilson Reagan là tổng thống thứ 40 của Hoa Kỳ, tại nhiệm từ năm 1981 đến 1989. Trước đó, ông là thống đốc thứ 33 của California (1967–1975), và từng là diễn viên truyền hình, truyền thanh và điện ảnh.
Reagan đắc cử trong bối cảnh kinh tế đất nước suy thoái nghiêm trọng, phải đối mặt với lạm phát cao và thất nghiệp khắp nơi. Trong vai trò tổng thống, Reagan thực hiện các đề xướng kinh tế và chính trị mới có tầm cỡ. Các chính sách kinh tế trọng cung của ông, được gọi là “Reaganomics”, chủ trương giảm tỷ lệ thuế để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát nguồn tiền để giảm lạm phát, bãi bỏ kiểm soát kinh tế, và giảm chi tiêu của chính phủ cuối cùng đã giúp phục hồi nền kinh tế Mỹ.
9. James K. Polk (1845-1849)
 |
| James Knox Polk, Tổng thống thứ 11 của Mỹ. Ảnh: Wikimedia |
James Knox Polk là Tổng thống thứ 11 của Mỹ, tại nhiệm từ 4/3/1845 đến 4/3/1849, ông từng làm phát ngôn viên hạ viện Hoa Kỳ từ 1835–1839 và Thống đốc tiểu bang Tennessee từ 1839–1841, trước khi trở thành tổng thống.
Là một người ủng hộ tuyệt đối của Andrew Jackson và đức tin của ông ta, Polk được xem là tổng thống quyết đoán cuối cùng trước thời kỳ Nội chiến Hoa Kỳ. Polk được chú ý với những thành công về chính sách đối ngoại, ông thậm chí còn nổi danh hơn với việc dẫn dắt thành công Chiến tranh Mexico-Hoa Kỳ, mở rộng lãnh thổ Mỹ thêm các bang như California, Nevada, New Mexico, Arizona, Utah, Colorado và Wyoming. Về kinh tế, Polk thực hiện chính sách giảm thuế và thiết lập hệ thống kho bạc kéo dài đến 1913. Ông cũng là tổng thống đầu tiên quyết định nghỉ hưu sau một nhiệm kỳ và không tái tranh cử.
10. Thomas Woodrow Wilson (1913-1921)
 |
| Thomas Woodrow Wilson, có công lớn trong việc thông qua các đạo luật và các văn kiện pháp lý quan trọng. Ảnh: AP |
Thomas Woodrow Wilson là Tổng thống Hoa Kỳ thứ 28. Ông bắt đầu nhiệm kỳ đầu tiên của mình bằng một số cải cách dân chủ và có công lớn trong việc thông qua các đạo luật và các văn kiện pháp lý quan trọng, bao gồm Ủy ban Thương mại Liên bang, Luật Chống độc quyền Clayton, Luật Underwood, Luật Vay mượn nông trại Liên bang và nổi bật nhất là Hệ thống Dự trữ Liên bang. Ông là Tổng thống Mỹ suốt thời Thế chiến thứ nhất và quyết định sáng suốt nhất của ông giai đoạn này chính là chọn lập trường trung lập. Ông cũng ủng hộ thành lập Tổ chức Liên minh Quốc tế và nhờ vậy đã giành giải Nobel Hòa bình năm 1919, bất chấp thực tế là nước Mỹ chưa bao giờ tham gia tổ chức này.
