Theo công bố của Liên minh Vaccine cho Tất cả (PVA), ít nhất đã có 9 tỷ phú mới nổi kể từ khi đại dịch bùng phát trên toàn cầu, nhờ vào lợi nhuận của các hãng dược lớn sở hữu độc quyền vaccine Covid-19. Công bố này được đưa ra trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh về Y tế toàn cầu của các nhà lãnh đạo G20.
Tổng tài sản ròng của 9 tỷ phú mới nổi lên đến 19,3 tỷ USD, nhiều gấp 1,3 lần số tiền cần thiết để tiêm ngừa cho toàn bộ dân số các quốc gia thu nhập thấp nhất. Chiếm 10% dân số thế giới, nhưng những quốc gia này chỉ mới nhận được 0,2% nguồn cung vaccine toàn cầu, do sự thiếu hụt vaccine trầm trọng.
 |
| CEO của Moderna, ông Stéphane Bancel, hiện có khối tài sản được Forbes định giá 5,2 tỷ USD. Ảnh: Getty. |
Khối tài sản của 8 tỷ phú hiện tại, với danh mục đầu tư rộng khắp các tập đoàn dược đang sản xuất vaccine Covid-19, cũng đã tăng thêm 32,2 tỷ USD, đủ để tiêm chủng đầy đủ cho toàn bộ dân số Ấn Độ.
PVA với thành viên bao gồm Global Justice Now, Oxfam và UNAIDS, đã phân tích dữ liệu Danh sách tỷ phú của Forbes và chỉ ra một nhóm nhỏ không hơn 10 người người thu lợi khổng lồ từ vaccine do nguồn ngân sách công đầu tư.
Bà Anna Marriott, Quản lý Chính sách Y tế của Oxfam cho biết: “Đây là minh chứng cho thất bại của nhân loại trong việc kiểm soát con virus quái ác này, khi chúng ta nhanh chóng tạo ra những tỷ phú vắc xin mới, nhưng lại không thể tiêm chủng cho hàng tỷ người đang vô cùng cần cảm giác được an toàn.”
“Những tỷ phú này là chủ nhân của khối lợi nhuận khổng lồ mà các hãng dược lớn đang thu được từ việc nắm giữ độc quyền vaccine. Vaccine Covid được đầu tư từ tiền ngân sách công, nên trước hết phải là tài sản công, không phải một cơ hội kiếm lời của một số ít người. Chúng ta cần phải khẩn cấp chấm dứt sở hữu độc quyền để nhân rộng sản xuất vaccine, giảm giá thành và triển khai tiêm chủng cho toàn thế giới.”
Đầu tháng này, Hoa Kỳ đã lên tiếng ủng hộ đề xuất của Nam Phi và Ấn Độ tại cuộc họp của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về việc dỡ bỏ tạm thời bảo hộ sở hữu trí tuệ đối với vắc xin Covid-19. Nhiều quốc gia giàu có khác, gồm cả Anh và Đức, vẫn đang phản đối đề xuất này.
Bà Heidi Chow, Quản lý Cấp cao về Chính sách và Chiến dịch của Global Justice Now, cho biết: “Trong khi Ấn Độ có hàng nghìn người chết mỗi ngày, thật khó để chấp nhận rằng Anh, Đức và nhiều quốc gia khác muốn đặt lợi ích của các tỷ phú sở hữu các tập đoàn dược lớn lên trước nhu cầu khẩn thiết của hàng triệu người.”
“Chúng ta đang có những loại vaccine hiệu quả cao, được phát minh nhờ số tiền thuế khổng lồ của người dân. Thật không công bằng khi một số cá nhân đang thu lợi từ vaccine, trong khi hàng trăm triệu người phải đối mặt với làn sóng thứ hai và thứ ba mà hoàn toàn không được bảo vệ. Điều này tố cáo một số chính phủ đã phản bội người dân, cho phép một số ít người làm việc cho các hãng dược trở thành tỷ phú, trên những đồng thuế do người dân đóng góp để chấm dứt đại dịch”.
Đứng đầu danh sách các tỷ phú mới nổi từ vaccine Covid-19 là các giám đốc điều hành của Moderna và BioNTech, với khối tài sản trên 4 tỷ USD.
Bà Winnie Byanyima, Giám đốc Điều hành UNAIDS, cho biết: “Trong khi các công ty thu được lợi nhuận khổng lồ từ vaccine Covid-19 và từ chối chia sẻ khoa học và công nghệ của họ để tăng nguồn cung vaccine toàn cầu, thế giới đang tiếp tục phải đối mặt với nguy cơ các biến thể mới có thể vô hiệu hoá vaccine và đẩy nhân loại vào vòng hiểm nguy một lần nữa.”
“Chúng ta đã phải trả một cái giá khủng khiếp bằng tính mạng con người cho đại dịch. Việc lợi nhuận tiếp tục được đặt lên trên sinh mạng là điều đáng lên án", bà Byanyima nói thêm.
