Tính đến thời điểm hiện tại, Trung Quốc đang nổi lên như một cường quốc thép, vượt qua cả đất nước có ngành công nghiệp thép lâu đời như Nhật Bản, Theo Nikkei Asia.
Với 7 trong số 10 nhà sản xuất hàng đầu thế giới hiện có trụ sở tại Trung Quốc, đất nước này đã nổi lên như một cường quốc về thép so với các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp kỳ cựu như Nhật Bản.
Theo Hiệp hội Thép Thế giới, sản lượng thép thô của Baowu đã tăng 21% lên 115,29 triệu tấn vào năm ngoái, một phần nhờ vào việc mua lại công ty đồng hương Taiyuan Iron & Steel.
Tập đoàn HBIS của Trung Quốc và Tập đoàn Jiangsu Shagang cũng lần lượt leo lên vị trí thứ ba và thứ tư, từ vị trí trước đó lần lượt là thứ tư và thứ sáu trong năm 2019.
Bên cạnh những nỗ lực tái cơ cấu lớn để xây dựng quy mô, các công ty Trung Quốc vào năm 2020 đã được hưởng lợi từ sự phục hồi kinh tế ban đầu của đất nước sau sự sụt giảm do đại dịch COVID-19 gây ra.
Sản lượng thép thô hàng tháng của Trung Quốc lập kỷ lục gấp 3 lần năm ngoái, nhờ nhu cầu nội địa tăng mạnh.
Trong khi các công ty Trung Quốc đạt được đà tăng trưởng, các đối thủ bị trên các thị trường vẫn đang phải xoay xở vì đại dịch. Sản lượng của ArcelorMittal có trụ sở tại Luxembourg giảm 19%. Đây là lần đầu tiên công ty mất vị trí dẫn đầu kể từ năm 2001. Nippon Steel của Nhật Bản giảm từ vị trí thứ ba xuống vị trí thứ năm.
Quy mô và nhu cầu nội địa lớn cũng mang lại cho các công ty Trung Quốc lợi thế về lợi nhuận. Thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao tại đơn vị Baowu Baoshan Iron & Steel là 106,20 USD/ tấn. Đây là một con số tương đối cao đối với ngành, không bao gồm các công ty có thu nhập đặc biệt như Posco, công ty đã tối đa hóa hiệu quả bằng cách vận hành chỉ hai nhà máy thép.
Trung Quốc không phải lúc nào cũng là nước thống trị trong ngành thép. Một trong những công ty tiền thân của Nippon Steel đã đứng đầu danh sách vào năm 1990, với tổng số 4 công ty Nhật Bản lọt vào top 10.
Quan trọng đối với một loạt các ngành công nghiệp từ cơ sở hạ tầng đến ô tô, thép đóng vai trò như một động lực kinh tế của một quốc gia. Theo IHS Markit, Nhật Bản chiếm thị phần hàng đầu trong lĩnh vực đóng tàu với khoảng 40% đến 50% trong những năm 1980 và 1990, đạt mức cao nhất là 53% vào năm 1984, theo IHS Markit. Các nhà sản xuất ô tô của Nhật Bản cũng nhanh chóng có được vị thế cao trên toàn thế giới.
Sau đó, vào những năm 2000, khi liên minh châu Âu được thành lập, 3 nhà sản xuất thép hàng đầu EU đã hợp nhất tạo nên tập đoàn Arcelor. Arcelor sau đó tiếp tục hợp nhất với Mittal bằng một thương vụ mua lại vào năm 2006, qua đó đưa ArcelorMittal trở thành nhà sản xuất thép số 1 thế giới.
Vào năm 2010, sản lượng thép của ArcelorMittal đạt 98,2 triệu tấn, cao hơn gấp đôi sản lượng của nhà sản xuất thép số 2 thế giới cùng thời điểm.
Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 tiếp tục là bước ngoặt tiếp theo với ngành thép. Các nhà sản xuất thép Trung Quốc thời điểm đó đã chứng kiến nhu cầu thép trong nước tăng vọt chưa từng có khi Bắc Kinh tung ra gói kích thích 4 nghìn tỷ Nhân dân tệ (616 tỷ USD theo tỷ giá hiện hành) để vực dậy nền kinh tế sau khủng hoảng.
Nhưng sự phát triển nhanh chóng trong ngành thép của Trung Quốc đã dẫn đến việc dư thừa công suất ước tính khoảng 200 triệu tấn vào năm 2012. Bắc Kinh đã phản ứng với mục tiêu loại bỏ các cơ sở không hiệu quả và dư thừa, tập trung vào các công ty lớn do chính phủ điều hành.
Trung Quốc vẫn tiếp tục dẫn đầu thế giới về sản lượng thép, chiếm khoảng 60% thị phần toàn cầu với sản lượng sản xuất đạt 1 tỷ tấn. Các quyết định của các nhà sản xuất thép Trung Quốc ảnh hưởng mạnh đến thị trường sản phẩm thép và nguyên liệu thô.
"Mọi thứ phụ thuộc vào Trung Quốc", Eiji Hashimoto, Chủ tịch Nippon Steel của Nhật Bản cho biết.
Kho hàng của Trung Quốc không giới hạn ở khối lượng sản xuất tuyệt đối. Tại một số nhà sản xuất thép của Trung Quốc, chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển vượt quá 2% doanh thu. Chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển của Baoshan ở mức 2,6% doanh thu trong khi tỷ lệ của HBIS là 2,4%.
Trong khi đó, chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển tại các nhà sản xuất thép Nhật Bản và Posco của Hàn Quốc thấp hơn 2% doanh thu. Sự chênh lệch này đã giúp các công ty Trung Quốc có được kiến thức chuyên môn về công nghệ.
Toyota Motor đã đồng ý mua một số tấm thép điện từ Baowu để sử dụng cho xe điện, sau khi đóng dấu phê duyệt về mặt chất lượng.
Ngành công nghiệp thép Trung Quốc sẽ mở rộng ra nước ngoài. Theo một số ước tính, thị trường thép trong nước được dự báo sẽ đạt đỉnh trong hai năm, gây áp lực lên các công ty trong việc nắm bắt nhu cầu bên ngoài để thúc đẩy tăng trưởng.
Chủ tịch Baowu Chen Derong cho biết: “Năm 2021 sẽ là năm đầu tiên của toàn cầu hóa. Chúng tôi cũng sẽ xem xét mua các công ty phương Tây."
