Báo cáo của Oxfam cho thấy tổng lợi nhuận của 32 công ty lớn nhất thế giới tăng ước tính 109 tỷ USD từ đầu năm đến nay khi đại dịch Covid-19 bùng phát toàn cầu. Dịch Covid-19 đã khiến nhiều tập đoàn lớn đặt lợi nhuận lên trên sự an toàn của người lao động, đẩy chi phí và rủi ro vào chuỗi cung ứng. Ngoài ra, một số doanh nghiệp sử dụng ảnh hưởng chính trị để định hình các phản ứng của chính phủ.
Theo dự báo, nửa tỷ người trên khắp thế giới bị cho là sẽ rơi vào cảnh đói nghèo do cuộc suy thoái kinh tế vì đại dịch, 400 triệu người mất việc làm và khoảng 430 doanh nghiệp nhỏ đang gặp rủi ro.
Tuy nhiên thị trường chứng khoán vẫn không ngưng tăng, 100 cổ phiếu tốt nhất tăng hơn 3.000 tỷ USD kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát. Jeff Bezos có thể dùng tiền túi để thưởng cho 876.000 nhân viên của Amazon, mỗi người 105.000 USD, mà vẫn giàu có như thời kỳ đầu đại dịch.
 |
Giám đốc điều hành Oxfam International Chema Vera cho rằng Covid-19 là bi kịch đối với nhiều người, ngoại trừ một số cá nhân hưởng đặc quyền đặc lợi. Giữa đại dịch, một số tập đoàn vẫn có mức chia cổ tức khổng lồ cho các cổ đông giàu có sau khi nhận gói cứu trợ của chính phủ nhằm bảo vệ việc làm. Phụ nữ, những người dân tộc thiểu sổ hoặc người di cư bị ảnh hưởng đáng kể.
Ước tính có khoảng 27.000 công nhân đóng gói thịt, tức khoảng 11%, dương tính với Covid-19 và 90 trường hợp tử vong. Công ty chế biến thịt lớn nhất nước Mỹ Tyson Foods công bố bức thư kêu gọi không đóng cửa các nhà máy, bất chấp việc 8.500 nhân viên nhiễm virus. 10 thương hiệu may mặc lớn nhất thế giới đã trả 74% lợi nhuận, tương đương 21 tỷ USD, cho cổ đông bằng cổ tức và mua lại cổ phần năm 2019. Chỉ riêng năm nay, 2,2 triệu công nhân ở Bangladesh đã bị ảnh hưởng khi các đơn hàng dệt may bị hủy bỏ. Hàng loạt nhà máy đóng cửa đã làm giảm khoảng 3 tỷ USD doanh thu của nước này.
Tại Ấn Độ, hàng trăm công nhân ở đồn điền chè, trong đó có phụ nữ, không được trả lương, trong khi một số công ty chè lớn nhất cả nước vẫn tăng lợi nhuận hoặc duy trì tỷ suất lợi nhuận nhờ cắt giảm chi phí.
Công ty xi măng lớn nhất Nigeria là Dangote Cement đã sa thải hơn 3.000 nhân viên mà không thông báo trước hoặc sai thủ tục trong khi vẫn dự kiến trả 136% lợi nhuận cho cổ đông vào năm 2020.
Theo báo cáo của Oxfam, từ năm 2016 đến năm 2019, khoảng 59 công ty có lợi nhuận cao nhất thế giới ở Mỹ, châu Âu, Hàn Quốc, Australia, Ấn Độ, Brazil, Nigeria và Nam Phi đã chia gần 2.000 tỷ USD cho các cổ đông với mức chi trả trung bình 83% thu nhập. Ba công ty chăm sóc sức khỏe lớn nhất Nam Phi, Netcare, Mediclinic và Life Healthcare Group, trả 163% lợi nhuận cho các cổ đông thông qua cổ tức và mua lại cổ phần.
Oxfam đã kêu gọi ưu tiên hỗ trợ cho người lao động và doanh nghiệp nhỏ. Các biện pháp bao gồm thuế lợi nhuận Covid-19 áp trên những khoản lời trong thời kỳ đại dịch. Yêu cầu những nhà hoạch định chính sách và tập đoàn cần cân bằng lại lợi ích và quyền lực của các giám đốc điều hành, cổ đông với người lao động, tiêu dùng và cung cấp.
Đại dịch là chất xúc tác để củng cố sức mạnh doanh nghiệp, tái cấu trúc mô hình kinh doanh, trao phần thưởng cho ai tạo ra lợi nhuận, hướng đến "nền kinh tế dành cho tất cả". Nếu không thay đổi thì bất bình đẳng sẽ gia tăng.
