Theo Liên đoàn Sản xuất và Hiệp hội Dược phẩm Quốc tế (IFPMA), kể từ khi đại dịch bùng phát, thế giới sản xuất được 13 tỷ liều vaccine, đã tiêm 11 tỷ liều. Nhóm nghiên cứu khoa học Airfinity dự kiến các hãng sẽ sản xuất thêm 9 tỷ liều nữa trong năm 2022. Riêng Pfizer có kế hoạch sản xuất 4 tỷ liều.
Thomas Cueni, Tổng giám đốc IFPMA, cho biết nhu cầu tiêm chủng có thể giảm xuống còn 6 tỷ liều trong năm nay. Nguồn cung có thể vượt cầu từ 1,3 tỷ đến 3,1 tỷ liều. Nhiều quốc gia phát triển đang ở tình trạng cung vượt quá cầu.
Cuối tháng trước, các nước Liên minh châu Âu và nhóm G7 đã thặng dư 497 triệu liều.
 |
Dù thừa vaccine, hàng tỷ người trên thế giới vẫn chưa được tiêm chủng. Hầu hết họ sinh sống tại các quốc gia đang phát triển.
Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus đã cảnh báo tình trạng bất bình đẳng trong tiếp cận vaccine có thể là cơ hội nảy sinh biến chủng mới. Chương trình Covax đã phân phối khoảng 1,4 tỷ liều cho 145 quốc gia, kém xa so với kế hoạch 2 tỷ liều vào cuối năm 2021.
Tỷ lệ tiêm chủng trung bình của 92 quốc gia thu nhập thấp và trung bình tham gia Covax là 42%.
Covax cho biết hiện đã đủ số vaccine để tiêm chủng cho khoảng 45% dân số tại 92 nước thành viên. Tuy nhiên, 25 quốc gia trong số nước này thiếu cơ sở hạ tầng để thực hiện chiến dịch tiêm chủng hiệu quả. Nhiều nước phát triển thậm chí phải tặng vaccine vì gần hết hạn sử dụng.
Giám đốc bộ phận cung ứng của UNICEF, Etleva Kadilli cho biết trong tháng 12, hơn 100 triệu liều vaccine đã bị từ chối, phần lớn do thời hạn sử dụng.
Các quốc gia như Nam Phi và Ấn Độ từ lâu kêu gọi Tổ chức Thương mại Thế giới bãi bỏ quyền sở hữu trí tuệ với vaccine và các phương pháp điều trị Covid-19 để đẩy mạnh sản xuất đại trà. Mỹ, Liên minh châu Âu, Ấn Độ và Nam Phi đã đi đến thỏa thuận chuyển giao công nghệ đầu tiên vào tháng trước. Tuy nhiên, một số nước lớn còn chưa gia nhập.
Tổ chức Bác sĩ Không biên giới cũng cho biết thỏa thuận có vài hạn chế, chúng chỉ bao gồm vaccine và giới hạn địa lý. Đại diện các công ty dược phẩm cho biết vấn đề bất bình đẳng vaccine không bắt nguồn từ bằng sáng chế. Thomas Cueni cho rằng thế giới cần ưu tiên giải quyết các vấn đề về hậu cần.
Một số nhà sản xuất đã bắt đầu phát triển loại vaccine mới nhắm mục tiêu vào Omicron. Nghiên cứu có phần trì hoãn, song vaccine có thể ra mắt trong vài tháng tới nếu được phê duyệt.
