Theo Bloomberg, một đợt bùng phát mới do biến thể omicron ở Trung Quốc đang khiến các nhà sản xuất và chủ hàng lo lắng về sự gián đoạn bên trong quốc gia thương mại lớn nhất thế giới.
Có phân tích cho rằng nếu Trung Quốc không thể kiểm soát được biến thể có khả năng lây lan với tốc độ nhanh này, các nhà sản xuất và vận chuyển sẽ phải chuẩn bị tốt cho tình trạng gián đoạn nguồn cung tại quốc gia là trung tâm của ngành sản xuất toàn cầu này.
Trong năm 2020 và 2021, chiến lược "Zero COVID" của Trung Quốc đồng nghĩa với việc các nhà máy có thể duy trì mở cửa để sản xuất các loại hàng hóa, từ thiết bị y tế cho đến máy tính xách tay, trong suốt thời gian dịch bệnh, đáp ứng nhu cầu lớn của người tiêu dùng.
Tuy nhiên, từ giữa tháng 10/2021 đến nay, mỗi ngày Trung Quốc đều ghi nhận các ca lây nhiễm ở trong nước, hơn nữa có thể cần đến các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt hơn để kiềm chế sự lây lan của biến thể Omicron, với việc nhiều thành phố phải phong tỏa hơn, điều chắc chắn sẽ gây nên phản ứng dây chuyền đối với các bến cảng và nhà máy.
Cho đến nay, Trung Quốc không phải đối mặt với những vấn đề được thấy ở những nơi khác như tình trạng thiếu một số thực phẩm ở Úc hoặc Nhật Bản, hay ước tính có khoảng 5 triệu công nhân ở nhà bị ốm ở Mỹ vào tuần trước.
Tuy nhiên, cùng với việc Trung Quốc chuẩn bị tổ chức Thế vận hội Mùa Đông vào tháng tới và một loạt sự kiện chính trị quan trọng diễn ra vào cuối năm nay nên không thể từ bỏ chính sách “Zero COVID,” các nhà hoạch định chính sách cần phải quyết định tăng cường bao nhiêu biện pháp hạn chế, đồng thời nhận định điều này sẽ tác động như thế nào đến nền kinh tế và thương mại toàn cầu vốn đã tăng trưởng chậm lại.
Thomas O’Connor, chuyên gia về chuỗi cung ứng tại Gartner Inc. ở Sydney, cho biết: “Thực tế là Trung Quốc vẫn là trung tâm của ngành sản xuất toàn cầu. “Nếu có sự ngừng hoạt động sản xuất hoặc hậu cần đáng kể ở Trung Quốc đi kèm với những thách thức liên quan đến đồng hồ, thì điều đó sẽ có tác động lớn đến môi trường kinh tế toàn cầu.”
Trong những tuần gần đây, các đợt bùng phát nhỏ rải rác trên khắp đất nước của cả hai biến thể delta và omicron đã khiến các nhà máy sản xuất quần áo và vận chuyển khí đốt xung quanh một trong những cảng biển lớn nhất của Trung Quốc ở Ninh Ba bị gián đoạn, khiến các nhà sản xuất chip máy tính ở thành phố bị phong toả, ở Tây An đang bị phong tỏa, hoạt động sản xuất chip cũng bị ảnh hưởng, và ngày 11/1 cũng có thành phố thứ hai bị phong tỏa.
Bên cạnh đó, còn có các thành phố khác cũng đối diện với một số hạn chế. Ngày 11/1, chính quyền Thâm Quyến thắt chặt hạn chế đối với phương tiện vào thành phố này.
Giới bên ngoài quan ngại tốc độ hàng hóa vào ra của cảng Diêm Điền, một trong những cảng container lớn nhất ở châu Á gần đó có thể chậm lại, sau khi phải đóng cửa cục bộ trong một tháng vào năm ngoái sau khi dịch bệnh bùng phát.
Hàng hoá, đồ chơi bị mắc kẹt
Một nhà sản xuất đang vướng phải sự chậm trễ hiện tại là Sidney Yu, có công ty Prime Success Enterprises Ltd. có trụ sở tại Hồng Kông sản xuất các sản phẩm giải trí và giáo dục như lều cho trẻ em và bồn tắm cho thú cưng.
Yu có 5 container bị trì hoãn do dịch bệnh bùng phát ở Ninh Ba, nơi có một số cơ sở sản xuất của ông. Ông lo lắng rằng nếu không vận chuyển các sản phẩm của mình trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán đang cận kề - khi các nhà máy đóng cửa trong nhiều tuần ông sẽ bỏ lỡ cơ hội để kịp thời đưa đủ loại hàng hóa mùa xuân và mùa hè ra thị trường.
“Đây là thời điểm quan trọng trước Tết Nguyên Đán,” Yu nói. "Chúng tôi có rất nhiều lô hàng sẽ được chuyển đi khi chúng tôi cố gắng bắt kịp vài tuần trước khi kỳ nghỉ bắt đầu."
Những rắc rối ở Trung Quốc xuất hiện khi nền kinh tế toàn cầu chìm trong vật lộn của biến omicron với tình trạng thiếu tài xế xe tải, phi công, nhân viên siêu thị và các nhân viên tuyến đầu khác, kéo dài tình trạng khan hiếm nguồn cung đã kéo thế giới suốt phần lớn năm 2021 và khiến giá cả tăng vọt.
Theo phân tích của Oxford Economics, chi phí vận chuyển container vẫn tăng gấp bội so với mức đã thấy sớm trong cuộc khủng hoảng, giá nguyên liệu thô vẫn ở mức cao và sự gián đoạn có thể sẽ kéo dài trong năm nay.
Năm ngoái, hoạt động sản xuất trên khắp Đông Nam Á đã bị ảnh hưởng khi các quốc gia sản xuất như Việt Nam và Malaysia thực thi các biện pháp phong toả nghiêm ngặt, gây ra sự chậm trễ kéo dài trong việc sản xuất chất bán dẫn, quần áo và hơn thế nữa.
Nó cũng thúc đẩy một số công ty đưa hoạt động sản xuất trở lại Trung Quốc, nơi có thể xuất khẩu lượng hàng hóa kỷ lục bất chấp sự bùng phát trong nước thường xuyên, tắc nghẽn vận chuyển và các vấn đề tại các cảng ở Mỹ và các nơi khác.
Tuy nhiên, theo Frederic Neumann, đồng trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế châu Á tại HSBC Holdings Plc, sự gia tăng omicron trên khắp Trung Quốc và phần còn lại của châu Á có thể là nguyên nhân dẫn đến “tắc nghẽn của tất cả các chuỗi cung ứng” trong năm nay.
Các nhà kinh tế của Ngân hàng Mỹ cảnh báo rằng châu Á vẫn chưa chứng kiến một làn sóng omicron lớn, có nghĩa là tác động tồi tệ nhất vẫn chưa xảy ra.
Nếu Trung Quốc thành công trong việc ngăn chặn vi rus một lần nữa, điều đó sẽ giảm bớt áp lực nguồn cung toàn cầu, nhưng đối với các nhà sản xuất như Yu, thời gian ngắn hạn sẽ không cung cấp bất kỳ thời gian nghỉ ngơi nào khỏi các vấn đề kéo dài.
“Trong sáu tháng tới, tôi không thấy bất kỳ cải tiến lớn nào,” Yu nói.
