Kinh tế Trung Quốc đang ở trong tình trạng trì trệ kéo dài

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới - Trung Quốc đang bị bao vây bởi các vấn đề nghiêm trọng bao gồm việc răng trưởng bị đình trệ, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên ở mức cao kỷ lục, thị trường nhà ở đang sụp đổ và các công ty đang phải vật lộn với những "cơn đau đầu" liên tục xảy ra trong chuỗi cung ứng.

Ngoài ra, Trung Quốc còn đang phải vật lộn với các tác động mà cơn hạn hán nghiêm trọng đang gây ra và lĩnh vực bất động sản đang phải gánh chịu hậu quả của việc nợ nần chồng chất.

Tất cả những vấn đề nêu trên trở nên tồi tệ hơn do Bắc Kinh tuân thủ chính sách "zero Covid" cứng nhắc và không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ có sự thay đổi trong năm nay.

Trong vòng hai tuần qua, tám siêu đô thị đã bị đóng cửa hoàn toàn hoặc một phần; nhiều trung tâm sản xuất và vận tải quan trọng cũng cùng chung số phận. Việc phong tỏa cũng đã ảnh hưởng đến cuộc sống của 127 triệu người.

Trên toàn quốc, ít nhất 74 thành phố đã bị đóng cửa kể từ cuối tháng 8, ảnh hưởng đến hơn 313 triệu cư dân, theo tính toán của CNN dựa trên số liệu thống kê của chính phủ.

Tuần trước, Goldman Sachs ước tính rằng các thành phố bị ảnh hưởng bởi các vụ đóng cửa chiếm 35% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc.

Những hạn chế mới nhất thể hiện thái độ kiên quyết của Trung Quốc trong việc tiêu diệt virus bằng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ nhất, bất chấp thiệt hại.

Craig Singleton, chuyên gia cấp cao về Trung Quốc, cho biết: "Bắc Kinh có vẻ sẵn sàng chịu những tổn thất kinh tế và xã hội bắt nguồn từ chính sách "zero-Covid" của mình bởi giải pháp thay thế - lây nhiễm lan rộng cùng với các trường hợp nhập viện và tử vong tương ứng - thể hiện mối đe dọa lớn hơn đối vớichính phủ.

Đối với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, việc duy trì tính chính danh đó quan trọng hơn bao giờ hết khi ông tìm cách có được nhiệm kỳ thứ ba tại họp vào tháng tới.

"Những thay đổi chính sách lớn trước đại hội đảng dường như khó xảy ra, sự hà khắc của một số chính sách có thể được giảm bớt vào đầu năm 2023 sau khi tương lai chính trị của ông Tập Cận Bình đã được đảm bảo", Singleton nói.

Ông nói thêm: "Khi đó, Trung Quốc sẽ thiếu hụt cả về thời gian và đòn bẩy chính sách sẵn có để giải quyết nhiều mối đe dọa hệ thống cấp bách nhất đối với nền kinh tế".

Raymond Yeung, trưởng nhóm kinh tế Trung Quốc của ANZ Research, cho biết nền kinh tế sẽ tiếp tục xấu đi trong vài tháng tới. Ông nói thêm, các chính quyền địa phương sẽ "ưu tiên zero-Covid hơn và ngăn chặn sự bùng phát của virus" khi đại hội đảng đến gần.

Việc thắt chặt các hạn chế của Covid sẽ ảnh hưởng đến tiêu dùng và đầu tư trong "Tháng chín vàng, tháng mười bạc" của Trung Quốc, theo truyền thống là mùa cao điểm mua bán bất động sản.

Bên cạnh đó, nền kinh tế toàn cầu giảm tốc mạnh cũng không phải là dấu hiệu tốt cho tăng trưởng của Trung Quốc, Yeung nói, vì nhu cầu suy yếu từ thị trường Mỹ và châu Âu sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu của Trung Quốc.

Ông dự báo rằng, GDP của Trung Quốc sẽ chỉ tăng 3% trong năm nay, thấp hơn nhiều so với mục tiêu chính thức mà Bắc Kinh đưa ra trước đó là 5,5%. Các nhà phân tích khác thậm chí còn cho rằng, con số này còn giảm sâu hơn, chẳng hạn như Nomura, họ đã cắt giảm dự báo xuống 2,7% trong tuần này.

Kinh tế Trung Quốc không có lối ra cho đến đầu năm 2023?

Hơn hai năm kể từ khi xảy ra đại dịch, Bắc Kinh đang áp dụng cách tiếp cận cực đoan đối với virus bằng các biện pháp kiểm dịch bắt buộc và hàng loạt cũng như phong tỏa ngay lập tức khi phát hiện các ca lây nhiễm.

Chính sách này được coi là thành công trong giai đoạn đầu của đại dịch. Trung Quốc đã quản lý để ngăn chặn virus tốt vào năm 2020 và 2021; số lượng lớn ca tử vong ít hơn nhiều so với những gì mà nhiều quốc gia khác phải chịu đựng, đồng thời đã tạo ra sự phục hồi nhanh chóng sau khi GDP giảm kỷ lục.

Tại một buổi lễ vào năm 2020, ông Tập tuyên bố rằng thành công của Trung Quốc trong việc ngăn chặn virus là bằng chứng cho thấy "ưu thế" của Đảng Cộng sản so với các nền dân chủ phương Tây.

Nhưng tuyên bố chiến thắng quá sớm đã trở thành nỗi ám ảnh của Trung Quốc sau khi biến thể Omicron có khả năng lây truyền nhanh xuất hiện, điều này đã khiến cho chính sách "zero-Covid" của nước này kém hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, từ bỏ "zero-Covid" dường như không phải là một lựa chọn đối với ông Tập, người trong năm nay đã nhiều lần nhấn mạnh vào việc đánh bại virus hơn là giải cứu nền kinh tế.

Trong một chuyến đi đến Vũ Hán vào tháng 6, ông nói rằng Trung Quốc phải duy trì chính sách "zero-Covid mặc dù nó có thể gây tổn hại cho nền kinh tế".

Tại một cuộc họp với các lãnh đạo cao cấp vào tháng 7, ông tái khẳng định cách tiếp cận đó và kêu gọi các quan chức nhìn nhận mối quan hệ giữa việc ngăn chặn virus và tăng trưởng kinh tế "từ quan điểm chính trị".

"Bắc Kinh đã tìm cách sử dụng các chính sách của mình để làm bằng chứng cho sức mạnh của đảng", ông Singleton nói.

Zhiwei Zhang, chủ tịch kiêm nhà kinh tế trưởng của Pinpoint Asset Management, cho biết bất kỳ thay đổi nào trong cách tiếp cận có thể sẽ không đến cho đến năm sau và thậm chí sau đó rất có thể sẽ diễn ra rất chậm chạp.

"Đó sẽ là một quá trình dài", ông cho biết và nói thêm rằng, Hồng Kông - nơi các quy tắc kiểm dịch và kiểm tra đối với du khách gần đây đã được nới lỏng - có thể là "một chỉ số quan trọng hàng đầu cho những gì sẽ xảy ra ở đại lục".

Trong khi Bắc Kinh dường như không dao động với chiến lược "zero-Covid" của mình, chính quyền trung ương đã tung ra một loạt các biện pháp kích thích để thúc đẩy nền kinh tế, bao gồm gói một nghìn tỷ nhân dân tệ (146 tỷ USD) được công bố vào tháng trước để cải thiện cơ sở hạ tầng và giảm bớt tình trạng thiếu điện.

Chính phủ đang cố gắng đạt được "kết quả tốt nhất có thể" cho tăng trưởng kinh tế và công ăn việc làm trong khi vẫn theo đuổi "zero-Covid", nhưng "rất khó để cân bằng hai mục tiêu", Yeung từ ANZ cho biết.

Dữ liệu gần đây cho thấy nền kinh tế Trung Quốc có thể sẽ có một màn trình diễn ảm đạm khác trong quý thứ ba. GDP chỉ tăng 0,4% trong quý thứ hai so với một năm trước đó, chậm rất nhiều so với mức tăng trưởng 4,8% trong quý đầu tiên.

Các cuộc khảo sát chính thức được công bố vào tuần trước cho thấy ngành sản xuất của Trung Quốc đã tăng trưởng chậm lại trong tháng 8 và đây là lần đầu tiên trong vòng 3 tháng.

Các nhà phân tích của Nomura cho biết trong một báo cáo vào hôm thứ Ba rằng: "Bức tranh không đẹp, vì Trung Quốc tiếp tục chiến đấu với làn sóng lây nhiễm Covid rộng nhất cho đến nay".

Các vấn đề về việc làm và bất động sản

Thị trường việc làm của Trung Quốc đã xấu đi trong vài tháng qua. Dữ liệu gần đây nhất cho thấy tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi từ 16 đến 24 đạt mức cao nhất mọi thời đại là 19,9% vào tháng Bảy, tháng thứ tư liên tiếp.

Điều đó có nghĩa là Trung Quốc hiện có khoảng 21 triệu thanh niên thất nghiệp ở các thành phố. Tỷ lệ thất nghiệp ở nông thôn không có trong các số liệu chính thức.

"Vấn đề đáng lo ngại nhất là việc làm", ông Yeung cho biết thêm rằng tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên có thể lên tới 20% hoặc cao hơn.

Các nhà kinh tế khác cho rằng nhiều khả năng sẽ có nhiều người mất việc làm hơn trong năm nay do các biện pháp tạo giãn cách xã hội làm tổn hại đến ngành ăn uống và bán lẻ, từ đó gây áp lực lên các nhà sản xuất.

Sự suy thoái ngày càng sâu sắc của thị trường bất động sản là một lực cản lớn khác. Khu vực này, chiếm tới 30% GDP của Trung Quốc, đã bị tê liệt bởi một chiến dịch của chính phủ kể từ năm 2020 nhằm kiềm chế việc vay nợ liều lĩnh và hạn chế giao dịch đầu cơ. Giá bất động sản cũng như doanh số bán nhà mới đã giảm.

Mặc dù có thể việc nới lỏng các quy tắc "zero-Covid" sẽ đến vào năm 2023, nhưng chính sách nhà ở có thể không khác lắm sau đại hội đảng.

"Chúng tôi khó có thể thấy nền kinh tế lặp lại mức tăng trưởng cao trước đó là 5,5% hoặc 6% trong hai năm tới", Yeung nói.

(Nguồn: CNN)