Công việc kinh doanh của Anastasia Mirolyubova đang phát triển vượt bậc. Người đồng sáng lập Immigram, một nền tảng giúp những người nhập cư vào Anh tìm những công việc liên quan đến lĩnh vực công nghệ thông tin, cho biết lưu lượng truy cập của web đã tăng 1.000% kể từ khi Nga tấn công Ukraina. Số lượng khách hàng đã đăng ký trong quý đầu tiên của năm đã bằng với tổng số người đăng ký trong năm 2021. Và theo Anastasia Mirolyubova, hầu hết người dùng mới là các chuyên gia công nghệ thông tin (CNTT) đang cố gắng rời khỏi Nga và Ukraina.
"Công việc kinh doanh đang phát triển. Những thật buồn!", cô gái 28 tuổi người Nga nói.
Khi hàng triệu người Ukraina chạy trốn khỏi đất nước đang bị bao vây thì hàng chục nghìn nhân lực trong lĩnh vực công nghệ cũng được cho là đã rời Nga khi mà các lệnh trừng phạt của phương Tây bắt đầu tấn công ngành công nghiệp này.
Theo Hiệp hội Truyền thông Điện tử Nga (RAEK), ước tính có khoảng 70.000 chuyên gia CNTT đã rời khỏi Nga trong tháng 2 và tháng 3. Các chuyên gia của hiệp này dự đoán rằng, có khoảng 100.000 chuyên gia khác có thể rời đi vào tháng Tư.
Các biện pháp trừng phạt gây thiệt hại lâu dài
Mirolyubova nói rằng Nga có lịch sử về việc những người có trình độ học vấn rời bỏ đất nước sau chiến tranh và xung đột. Nhà thơ Joseph Brodsky và tiểu thuyết gia Vladimir Nabokov chính là những người mà người phụ nữ này nhớn tới.
“Ngày nay, các nhà thơ và nhà văn được thay thế bằng các công nhân kỹ thuật - các chuyên gia CNTT và nhà cải cách. Chúng ta có thể thấy bây giờ rất nhiều “bộ não lớn nhất của Nga”, những người có thể tạo ra sự đổi mới kinh tế đang chạy trốn đến các điểm đến khác nhau trên thế giới", Mirolyubova nói.
Kể từ khi Nga tấn công Ukraina, các công nhân và các công ty công nghệ đã nhận thấy rằng các hoạt động của họ ngày càng bị cản trở bởi các lệnh trừng phạt do Mỹ, EU và các quốc gia NATO áp đặt – những người cố gắng ngăn chặn quyền truy cập vào các thành phần quan trọng trong lĩnh vực CNTT như chất bán dẫn thường – những thứ có nguồn gốc nước ngoài.
"Chúng ta sẽ làm suy yếu khả năng cạnh tranh của họ trong một nền kinh tế công nghệ cao của thế kỷ 21", Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết vào cuối tháng 2, thời điểm mà ông tuyên bố áp dụng vòng trừng phạt đầu tiên.
"Các tác động của chúng ta sẽ đến theo thời gian khi chúng ta siết chặt khả năng tiếp cận tài chính và công nghệ của Nga đối với các lĩnh vực chiến lược của nền kinh tế và làm suy giảm năng lực công nghiệp của nước này trong nhiều năm tới", TT Biden nói thêm.
Không thể sản xuất xe tăng mà thiếu công nghệ
Các biện pháp trừng phạt công nghệ cũng nhằm làm tê liệt quân đội Nga.
Niclas Poitiers, chuyên gia kinh tế kỹ thuật số và thương mại tại Bruegel, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Brussels, cho biết: “Nếu bạn muốn chế tạo xe tăng mới, bạn cần có vi mạch để tạo ra một máy tính và máy tính đó sẽ tính toán mọi thứ. Nếu bạn muốn chế tạo tên lửa chính xác, bạn sẽ phải có chip. Nga không chế tạo được chip theo bất kỳ cách nào ... Nếu bạn bị họ cắt khỏi chuỗi cung ứng quốc tế, cuộc sống của bạn sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều".
Ngoài các lệnh trừng phạt của chính phủ, các tập đoàn công nghệ đa quốc gia như Google, Apple, Samsung, Microsoft, SAP và Meta nằm trong số hàng chục công ty công nghệ quốc tế đã tự nguyện hạn chế hoặc đình chỉ hoạt động kinh doanh ở Nga.
Người khổng lồ công nghệ Mỹ, Apple, đã chặn dịch vụ thanh toán Apple Pay của mình ở Nga và dừng bán các sản phẩm mới tại đây và điều này có nghĩa là, Nga có thể hết điện thoại thông minh Apple và Samsung sớm nhất là vào tháng 6, theo một báo cáo của Cơ quan Tình báo Liên bang Đức (BND).
"Gần như chắc chắn sẽ có một bước lùi đáng kể trong quá trình số hóa cuộc sống hàng ngày, theo nhận thức của xã hội Nga", BND viết trong báo cáo.
Sự thay đổi đó sẽ được cảm nhận nhiều hơn bởi các chuyên gia công nghệ, những người mà dòng công việc bị cản trở nghiêm trọng bởi các hạn chế. Với nhu cầu về công việc hầu như có mọi nơi, thế nên việc các chuyên gia CNTT Nga quyết định chuyển ra ngoài nước là một quyết định dễ dàng đối với nhiều người.
J. Scott Marcus, một nhà kinh tế và là chuyên gia công nghệ cho biết: “Một kỹ sư phần mềm người Nga chắc chắn có ít nhất là kiến thức tiếng Anh về lĩnh vực của mình, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho khả năng tìm việc ở nơi khác”.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gọi xu hướng rời khỏi đất nước là một "sự tự làm sạch xã hội và nó sẽ củng cố đất nước của chúng ta".
Tuy nhiên theo các chuyên gia, những hành động của Moscow lại nói lên một câu chuyện khác.
Vào tháng 3, TT Putin đã miễn thuế thu nhập cho các công ty CNTT và tạo điều kiện cho các công nhân công nghệ trẻ có thể hoãn nghĩa vụ quân sự bắt buộc. Cũng có báo cáo về việc các công nhân công nghệ bị giữ lại ở biên giới khi họ cố gắng rời khỏi Nga.
Poitiers nói: “Trở thành một cường quốc công nghệ là một sức mạnh trong khi việc tập trung nền kinh tế của đất nước xung quanh hydrocacbon đã khiến Nga phụ thuộc quá nhiều vào công nghệ nước ngoài”.
“Nếu bạn muốn trở thành siêu cường, chỉ cần có tàu và xe tăng là chưa đủ. Bạn phải trở thành một nền kinh tế lớn và sản xuất hàng hóa cao cấp để tạo đòn bẩy so với các quốc gia khác".
Mối đe dọa về các cuộc tấn công mạng và chiến tranh mạng từ Nga đã là một trong những đòn bẩy như vậy trong kho vũ khí của nước này trong những năm gần đây.
Marcus cho biết, sự ra đi mới nhất của các tài năng khó có thể sớm xoa dịu mối đe dọa đó.
Cũng theo chuyên gia này, những gì xảy ra tại Ukraina dường như khả năng tác chiến điện tử của Nga chỉ là “con hổ giấy”.
"Tôi phải cho rằng khả năng không gian mạng của Nga không tốt như nhiều người nghĩ", ông nói.
