Hoa Kỳ và các đồng minh châu Âu của họ đã sẵn sàng công bố các biện pháp trừng phạt mới khắc nghiệt chống lại Nga vào thứ Ba sau khi Tổng thống Vladimir Putin chính thức công nhận hai khu vực ly khai ở miền đông Ukraina, làm leo thang cuộc khủng hoảng an ninh trên lục địa này.
Quân đội Ukraina cho biết hai binh sĩ đã thiệt mạng và 12 người bị thương trong các cuộc pháo kích của phe ly khai thân Nga ở miền đông trong 24 giờ qua, con số thương vong nhiều nhất trong năm nay, do các vi phạm lệnh ngừng bắn gia tăng.
Tuyên bố của ông Putin hôm thứ Hai đã thu hút sự lên án của quốc tế và các biện pháp trừng phạt ngay lập tức của Hoa Kỳ, với việc Tổng thống Joe Biden đã ký một lệnh hành pháp để ngừng hoạt động kinh doanh của Hoa Kỳ tại các khu vực ly khai.
"Hoa Kỳ sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga vì hành vi vi phạm rõ ràng luật pháp quốc tế cũng như chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina", Linda Thomas-Greenfield, Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc, nói với các phóng viên sau cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an vào cuối ngày thứ Hai.
"Chúng ta có thể, sẽ và phải thống nhất trong việc kêu gọi Nga rút lực lượng, quay trở lại bàn ngoại giao và hướng tới hòa bình".
Một bộ trưởng của chính phủ Anh cho biết cuộc "xâm lược" của Nga vào Ukraina đã được tiến hành, vì vậy Anh sẽ trừng phạt Nga. "Bạn có thể kết luận rằng cuộc "xâm lược" Ukraina đã bắt đầu", Bộ trưởng Y tế Sajid Javid nói.
Anh cho biết họ đã đưa ra các biện pháp trừng phạt nhằm vào những kẻ đồng lõa trong việc vi phạm toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina và những biện pháp đó sẽ có hiệu lực vào thứ Ba.
Pháp và Đức cũng đồng ý đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt.
Trung Quốc cho biết họ lo ngại về tình hình tồi tệ hơn và kêu gọi tất cả các bên thực hiện kiềm chế trong khi Nhật Bản cho biết họ sẵn sàng tham gia các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Moscow trong trường hợp xảy ra một cuộc "xâm lược" toàn diện.
Đại sứ Liên hợp quốc Nga, Vassily Nebenzia, cảnh báo các cường quốc phương Tây nên "suy nghĩ kỹ" và không làm tình hình xấu đi.
Một nhân chứng của Reuters đã nhìn thấy xe tăng và các khí tài quân sự khác di chuyển qua thành phố Donetsk do phe ly khai kiểm soát vào ngày thứ Hai sau khi ông Putin chính thức công nhận các khu vực ly khai và ra lệnh triển khai lực lượng Nga để "giữ hòa bình". Không có phù hiệu nào được nhìn thấy trên các phương tiện.
Quân đội Ukraina cho biết trên trang Facebook của họ đã ghi nhận 84 trường hợp do quân ly khai nã pháo vào khoảng 40 khu định cư dọc chiến tuyến bằng pháo hạng nặng, vi phạm các thỏa thuận ngừng bắn.
Hãng thông tấn Interfax dẫn lời một quan chức phe ly khai cho biết lực lượng Ukraina đã giết chết 3 thường dân.
Nga phủ nhận bất kỳ kế hoạch nào tấn công nước láng giềng, nhưng họ đã bố trí quân đội ở biên giới Ukraina và đe dọa hành động "quân sự-kỹ thuật" trừ khi nhận được các đảm bảo an ninh sâu rộng, bao gồm cả lời hứa rằng Ukraina sẽ không bao giờ gia nhập NATO.
Một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết việc triển khai quân đội Nga tới khu vực ly khai không phù hợp với các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt nhất mà Mỹ và các đồng minh đã chuẩn bị trong trường hợp xảy ra một cuộc xâm lược toàn diện, vì Nga đã có sẵn quân đội ở đó.
Lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn ở các vùng Donetsk và Luhansk của Ukraina - được gọi chung là Donbass - đã tách khỏi sự kiểm soát của chính phủ Ukraina vào năm 2014 và tự xưng là "các nước cộng hòa nhân dân" độc lập.
Tổ chức An ninh và Hợp tác ở châu Âu cho rằng, việc Nga ra quyết định công nhận các khu vực trên sẽ chỉ gây căng thẳng và tách biệt người dân sống ở các khu vực này khỏi phần còn lại của đất nước họ, Ukraina.
Hãng thông tấn RIA dẫn lời Bộ Ngoại giao cho biết Nga cần phải phê chuẩn các hiệp ước hữu nghị với các khu vực trước khi có thể thảo luận về các vấn đề như biên giới chính xác của các vùng lãnh thổ.
Quốc hội Nga dự kiến sẽ xem xét các hiệp ước hữu nghị vào thứ Ba.
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelenskiy, người đã nhận được cuộc gọi từ Biden để bày tỏ tình đoàn kết hôm thứ Hai, cáo buộc Nga phá hoại các cuộc đàm phán hòa bình và bác bỏ các nhượng bộ lãnh thổ.
Chúng tôi cam kết theo con đường hòa bình và ngoại giao. Nhưng chúng tôi đang ở trên mảnh đất của chính mình, chúng tôi không sợ bất cứ điều gì và bất kỳ ai, chúng tôi không mắc nợ ai, và chúng tôi sẽ không cho ai cả.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy
Lo ngại gia tăng về một cuộc chiến tranh lớn ở châu Âu đã đẩy giá dầu lên mức cao nhất trong 7 năm vào thứ Ba, trong khi các đồng tiền trú ẩn an toàn như đồng yên tăng giá và chứng khoán toàn cầu sụt giảm.
Đồng rúp kéo dài khoản lỗ khi Putin phát biểu, có thời điểm trượt hơn 80 rúp/USD.
Trong một bài phát biểu dài trên truyền hình hôm thứ Hai chứa đầy những bất bình chống lại phương Tây, một ông Putin rõ ràng tức giận nói rằng miền Đông Ukraina là vùng đất cổ của Nga.
Ông Putin đã đi sâu vào lịch sử từ thời đế chế Ottoman và bày tỏ sự thất vọng khi yêu cầu của Nga về việc viết lại các thỏa thuận an ninh của châu Âu đã nhiều lần bị từ chối.
Ông Putin nói: “Tôi cho rằng cần phải đưa ra một quyết định mà lẽ ra phải được đưa ra từ lâu - công nhận độc lập và chủ quyền của Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Lugansk.
Trong nhiều năm, Putin đã nỗ lực khôi phục ảnh hưởng của Nga đối với các quốc gia nổi lên sau khi Liên Xô sụp đổ, trong đó Ukraina giữ một vị trí quan trọng trong tham vọng của ông. Nga sáp nhập Crimea từ Ukraina vào năm 2014.
Một quan chức tổng thống Pháp cho biết bài phát biểu "pha trộn nhiều cân nhắc khác nhau về bản chất cứng nhắc và hoang tưởng".
(nguồn: Reuters)
