Tên lửa của Nga dội xuống các thành phố của Ukraina. Ukraina cho biết các đoàn quân đổ qua biên giới của họ vào các vùng Chernihiv, Kharkiv và Luhansk phía đông, và đổ bộ đường biển vào các thành phố cảng Odessa và Mariupol ở phía Nam.
Những tiếng nổ có thể được nghe thấy trước bình minh ở thủ đô Kyiv. Tiếng súng nổ ra gần sân bay chính và còi hú vang khắp thành phố.
Tổng thống Ukraina Volodymur Zelenskiy cho biết mục đích của nhà lãnh đạo Điện Kremlin Vladimir Putin là phá hủy nhà nước của ông.
"Putin vừa phát động một cuộc tấn công toàn diện vào Ukraina. Các thành phố yên bình của Ukraina đang bị tấn công", Ngoại trưởng Ukraina Dmytro Kuleba cho biết trên Twitter.
"Đây là một cuộc chiến tranh xâm lược. Ukraina sẽ tự vệ và sẽ chiến thắng. Thế giới có thể và phải ngăn chặn Putin. Giờ là lúc phải hành động".
Trưởng bộ phận đối ngoại của EU Josep Borrell cho biết: "Đây là một trong những giờ phút đen tối nhất của châu Âu kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ 2".
Một người dân ở thành phố lớn thứ hai của Ukraina Kharkiv, thành phố lớn gần nhất với biên giới Nga, cho biết các cửa sổ trong các khu chung cư rung chuyển do những vụ nổ liên tục. Kharkiv hoảng sợ bao trùm khi mọi người cố gắng chạy trốn, người dân giấu tên cho biết.
Các báo cáo ban đầu về thương vong còn rời rạc và chưa được xác nhận. Ukraina thông báo ít nhất 8 người thiệt mạng do pháo kích của Nga và 3 lính biên phòng thiệt mạng ở khu vực phía Nam Kherson.
"Chúng tôi sẽ cấp vũ khí cho bất kỳ ai muốn”, Tổng thống Volodymyr Zelensky nói khi ông phát biểu trước thế giới. Ông Zelensky cho biết ông sẽ dỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt đối với bất kỳ cá nhân nào chuẩn bị bảo vệ đất nước "với vũ khí trong tay".
Ông khuyến khích các doanh nghiệp Ukraine tiếp tục cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho người dân và kêu gọi mọi người không phát tán thông tin sai lệch.
Tổng thống Ukraine tuyên bố trao vũ khí cho bất kỳ người dân nào muốn
Quân đội Ukraina cho biết họ đã phá hủy 4 xe tăng Nga trên con đường gần Kharkiv, giết chết 50 lính gần một thị trấn ở vùng Luhansk và bắn rơi 6 máy bay chiến đấu của Nga ở miền đông.
Nga bác bỏ thông tin cho rằng máy bay hoặc xe bọc thép của họ đã bị phá hủy. Lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn tuyên bố đã bắn rơi hai máy bay Ukraina.
Trong một tuyên bố chiến tranh trên truyền hình vào những giờ đầu, Putin cho biết ông đã ra lệnh "một hoạt động quân sự đặc biệt" để bảo vệ người dân, bao gồm cả công dân Nga, bị "diệt chủng" ở Ukraina, một cáo buộc mà phương Tây gọi là tuyên truyền vô lý.
"Và vì điều này, chúng tôi sẽ nỗ lực cho việc phi quân sự hóa và phi quân sự hóa Ukraina", ông Putin nói. "Nga không thể cảm thấy an toàn, phát triển và tồn tại với một mối đe dọa thường trực phát ra từ lãnh thổ của Ukraina hiện đại ... Mọi trách nhiệm về đổ máu sẽ thuộc về lương tâm của chế độ cầm quyền ở Ukraina".
Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết những lời cầu nguyện của ông dành cho người dân Ukraina "khi họ phải hứng chịu một cuộc tấn công vô cớ và phi lý".
Ông hứa sẽ có các biện pháp trừng phạt cứng rắn để đáp trả và cho biết sẽ nhanh chóng tham khảo ý kiến của các nhà lãnh đạo thế giới khác.
Viễn cảnh chiến tranh và các lệnh trừng phạt làm gián đoạn thị trường năng lượng và hàng hóa đặt ra mối đe dọa ngay lập tức đối với nền kinh tế toàn cầu hầu như không trỗi dậy khỏi đại dịch.
Chỉ số MOEX của Nga mất gần 1.400 điểm, tương đương 45%, xuống 1.690 điểm. Đà bán tháo mạnh mẽ khiến sàn chứng khoán Moscow phải tạm ngừng giao dịch 2 lần.
Đây là mức thấp nhất của MOEX kể từ tháng 9/2015. Tính đến 16h30 theo giờ Việt Nam, MOEX bắt đầu có dấu hiệu phục hồi và dao động quanh mốc 2.300 điểm.
Chỉ số RTS của quốc gia này cũng chịu tình trạng tương tự khi giảm 476 điểm, tức hơn 40%.
Hàng loạt chỉ số chứng khoán của thị trường châu Âu chìm trong sắc đỏ và sụt giảm nặng nề. Đây là hệ quả sau động thái cho phép lực lượng quân sự tiến vào Ukraina của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Cổ phiếu và lợi tức trái phiếu giảm mạnh, trong khi đồng USD và vàng tăng vọt. Dầu Brent lần đầu tiên tăng vượt ngưỡng 100 USD/thùng kể từ năm 2014.
Chris Weston, trưởng bộ phận nghiên cứu của nhà môi giới Pepperstone cho biết: “Không có người mua ở đây vì rủi ro, và có rất nhiều người bán ở đó, vì vậy thị trường này đang bị ảnh hưởng rất nặng nề”.
Ukraina, một quốc gia dân chủ với 44 triệu dân với hơn 1.000 năm lịch sử, là quốc gia lớn nhất ở châu Âu theo diện tích sau Nga. Quốc gia này độc lập khỏi Moscow sau khi Liên Xô sụp đổ và nói rằng họ có mục tiêu gia nhập NATO và Liên minh châu Âu.
Putin, người đã phủ nhận trong nhiều tháng rằng ông đang lên kế hoạch cho một cuộc xâm lược, đã gọi Ukraina là một công trình nhân tạo bị kẻ thù tạc từ Nga, một đặc điểm mà người Ukraina gọi là gây sốc và sai lầm.
Ba giờ sau khi ông Putin ra lệnh, Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ đã dỡ bỏ cơ sở hạ tầng quân sự tại các căn cứ không quân Ukraina và làm suy giảm khả năng phòng không của nước này.
Trước đó, truyền thông Ukraina đưa tin các trung tâm chỉ huy quân sự ở Kyiv và Kharkiv ở phía Đông bắc đã bị tấn công bằng tên lửa, trong khi quân đội Nga đã đổ bộ vào các thành phố cảng phía Nam là Odessa và Mariupol. Một nhân chứng của Reuters sau đó đã nghe thấy ba tiếng nổ lớn ở Mariupol.
Nga tuyên bố đóng cửa mọi hoạt động vận chuyển ở Biển Azov. Nga kiểm soát eo biển dẫn ra biển mà Ukraina có các cảng, bao gồm cả Mariupol. Ukraina kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ ngăn các tàu Nga ra khỏi eo biển nối Biển Đen với Địa Trung Hải.
Hàng người chờ rút tiền và mua thức ăn, nước uống ở Kyiv. Giao thông bị tắc nghẽn khi đi về phía tây ra khỏi thành phố ba triệu dân, hướng tới biên giới Ba Lan xa xôi. Các nước phương Tây đã chuẩn bị cho khả năng hàng trăm nghìn người Ukraina chạy trốn khỏi một cuộc tấn công.
Vào giữa buổi sáng, giao thông đã ngưng trệ trên con đường chính bốn làn xe đến thành phố Lviv phía tây. Các nhân chứng của Reuters cho biết những chiếc ô tô đã kéo dài hàng chục km.
Oxana, bị kẹt xe với con gái ba tuổi ở băng ghế sau, cho biết cô đang chạy trốn "vì chiến tranh đã bắt đầu. Putin đã tấn công chúng tôi".
"Chúng tôi sợ các cuộc bắn phá", cô nói. "Hãy nói với họ: 'bạn không thể làm điều này. Thật là đáng sợ".
Biden, người đã loại trừ việc bố trí quân đội Mỹ trên bộ ở Ukraina, nói rằng Putin đã chọn một cuộc chiến được tính toán trước sẽ mang lại thiệt hại thảm khốc về người và của.
"Một mình Nga phải chịu trách nhiệm về cái chết và sự tàn phá mà cuộc tấn công này sẽ mang lại, và Hoa Kỳ cùng các Đồng minh và đối tác của họ sẽ đáp trả một cách thống nhất và quyết đoán", Biden, người nói chuyện với Zelenskiy qua điện thoại cho biết.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lên án hành động của Nga trong khi Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết các đồng minh NATO sẽ họp để giải quyết hậu quả của "cuộc tấn công liều lĩnh và vô cớ" của Nga. Thủ tướng Anh Boris Johnson cho rằng ông Putin đã chọn "con đường đổ máu và hủy diệt".
Tổng thống Ukraina xác nhận nước này đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Nga.
Trung Quốc, nước đã ký hiệp ước hữu nghị với Nga ba tuần trước, nhắc lại lời kêu gọi tất cả các bên thực hiện kiềm chế và bác bỏ mô tả hành động của Nga là một cuộc xâm lược.
Ukraina đã đóng cửa không phận của mình đối với các chuyến bay dân sự với lý do có nguy cơ cao đối với an toàn, trong khi cơ quan quản lý hàng không châu Âu cảnh báo về các mối nguy hiểm khi bay ở các khu vực giáp ranh giữa Nga và Belarus.
Đại sứ Ukraine tại Ireland kêu gọi cô lập Nga bằng mọi cách. “Các biện pháp trừng phạt mạnh bạo và cứng rắn phải được áp dụng ngay lập tức. Hàng triệu sinh mạng và cuộc sống của người dân Ukraine bị đe dọa, thế giới dân chủ phải cô lập Nga bằng mọi cách. Ukraine cần được hỗ trợ tài chính và hỗ trợ nhân đạo, và tất nhiên là quân sự”, bà Larysa Gerasko nói với RTE.
Trong một cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã kêu gọi “thực hiện biện pháp can thiệp để hỗ trợ Ukraine”, theo một tuyên bố từ tổng thống Pháp, New York Times đưa tin.
Ông Macron đã liên lạc với ông Zelensky qua điện thoại di động vài giờ sau khi Nga tấn công, và hứa rằng Ukraina có "tất cả sự ủng hộ và đoàn kết của nước Pháp”.
Trong khi đó, Thủ tướng Australia Scott Morrison gọi cuộc tấn công Ukraina của Moscow là "tàn bạo" và "vô cớ", đồng thời công bố các biện pháp trừng phạt mới đối với thêm 25 cá nhân và 4 tổ chức tài chính.
Các nước lên án Nga
