8 từ đó có thể không có nhiều ý nghĩa đối với người tiêu dùng Apple bình thường, nhưng chúng đủ để tóm tắt cách một công ty hiện trị giá hơn hai nghìn tỷ USD trở thành một trong những hãng bán thiết bị tiêu dùng lớn nhất hành tinh.
Tuy nhiên, đang có sự thay đổi trong chuỗi cung ứng và sản xuất này. Ngày càng nhiều bao bì không còn ghi “Designed by Apple in California Assembled in China” nữa.
Nó cho thấy cách tiếp cận đối với sản xuất của “táo khuyết” như thế nào vào những năm 2020.
Được thiết kế bởi Apple
Hầu hết các nhà phân tích và học giả đều cho rằng nỗ lực tùy chỉnh silicon của Apple là nguồn gốc thành công của hãng, là yếu tố quan trọng nhất quyết định vì sao Apple lại nổi bật so với các đồng nghiệp. Dù vậy, theo chuyên gia Neil Cybart, nó không phải nguyên nhân cơ bản đưa Apple tới ngày hôm nay.
Thay vào đó, người ta phải xem xét các quy trình và văn hóa đã giúp những nỗ lực về Thung lũng silicon của Apple có thể thực hiện được ngay từ đầu.
Cuối cùng, văn hóa thiết kế của Apple là yếu tố chịu trách nhiệm chính đằng sau khả năng mở rộng cơ sở đã được cài đặt của công ty lên hơn một tỷ người.
Các mối quan hệ mà Apple đã hình thành với khách hàng không chỉ là bất kỳ mối liên hệ nào mà là một số mối quan hệ mạnh mẽ và trung thành nhất trong thế giới doanh nghiệp. Apple đã đặt cược lớn vào thiết kế (cách chúng tôi sử dụng sản phẩm) và đã được chứng minh là đúng.
Việc tin rằng công nghệ quá mạnh để có thể tận hưởng mà không có nhận thức và trí thông minh tự nhiên đã khiến Apple trở nên lạc lõng. Các công ty khác hiện đang cố gắng bắt chước tư duy và văn hóa thiết kế của Apple với các mức độ thành công khác nhau.
Tại California
Gốc rễ và di sản của Apple gắn liền với Thung lũng Silicon. Có thể xem Apple như một công ty lấy “đầu não” làm trung tâm. Dù có kế hoạch mở rộng hiện diện tại các thành phố của Mỹ như Seattle, San Diego, New York, Boston… mọi thứ đều quay về Apple Park tại Cupertino, California.
Apple Park chính là mặt trời, còn các văn phòng, trụ sở khác là vệ tinh quay xung quanh.
Thung lũng Silicon chưa bị thay thế bất chấp các trung tâm công nghệ khác đang mọc lên. Đây vẫn là một trong những nguồn tập trung sáng tạo và tư duy mới đông đảo nhất thế giới. Nếu có người “tháo chạy” khỏi Thung lũng Silicon, sẽ có người khác sẵn sàng thay thế.
Lắp ráp tại Trung Quốc
Với một số sản phẩm, Apple phụ thuộc vào sản xuất tại Trung Quốc. Trung Quốc là quê hương của 15 tới 20% người dùng Apple. Trong khi đó, nhiều học giả muốn Apple từ bỏ thị trường này.
Khi quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới ngày một xấu đi, Apple bị kẹt ở giữa. Vị thế của Apple tại Trung Quốc không quá nguy hiểm như truyền thông phương tây đưa tin. Họ vẫn là thương hiệu cao cấp, có sức ảnh hưởng lớn đến thị trường công nghệ trong nước. Không quá lời khi nói hầu hết smartphone bán tại đây đều lấy cảm hứng từ iPhone, cũng như thiết bị đeo lấy cảm hứng từ Apple Watch và AirPods.
Ngoài thương hiệu mạnh, Apple vẫn còn nắm trong tay một vài yếu tố để duy trì quyền lực và vị thế tại Trung Quốc. Họ chính là động lực đứng sau nhà tuyển dụng lớn nhất quốc gia. Sản phẩm Apple làm ra ở Trung Quốc không chỉ phục vụ khách hàng địa phương mà còn xuất khẩu sang nước khác.
Là công xưởng sản xuất và trái tim chuỗi cung ứng cho Apple mang đến cho Trung Quốc sức mạnh và vị thế trong trận chiến kinh tế với Mỹ cùng các khu vực khác, chẳng hạn Ấn Độ.
Không lắp ráp tại Trung Quốc
Vào tháng 12/2020, người dùng đã đặt hàng hai chiếc loa mini HomePod ngay sau khi Apple công bố chiếc loa giá rẻ hơn. Một trong những quan sát ban đầu của tôi về loa được thực hiện trước khi mở hộp.
Mặt sau của hộp HomePod mini không có cụm từ “Được thiết kế bởi Apple ở California Được lắp ráp tại Trung Quốc”. Thay vào đó, thông tin sau được in trên hộp.
Khi ấy, tin đồn HomePod mini sản xuất tại Việt Nam đã râm ran. Vì vậy, khi nhìn thấy chữ “Việt Nam” trên bao bì, chuyên gia đã được mở mang. Ông liệt kê các sản phẩm đang hoặc sẽ được sản xuất bên ngoài Trung Quốc:
- Việt Nam: AirPods Pro, HomePod mini, AirPods (tin đồn), iPad (tin đồn), Mac (tin đồn)
- Ấn Độ: iPhone, iPad (tin đồn)
- Malaysia: Mac mini
- Mỹ: Mac Pro
Một số nước Đông Nam Á đang có lợi thế để sản xuất sản phẩm cho Apple. Đó là vì chính phủ ngày càng thúc đẩy đầu tư nước ngoài. Một yếu tố khác là đối tác lâu năm, thân tín của Apple – Foxconn – cho thấy nỗ lực đa dạng hóa kinh doanh và dấu ấn bên ngoài Trung Quốc.
Trọng tâm của quá trình chuyển đổi sản xuất này, một nguyên tắc đơn giản đang hướng dẫn Apple: giữ lại quyền lực. Bằng cách đa dạng hóa việc lắp ráp sản phẩm bên ngoài Trung Quốc, Apple sẽ khiến cả chính phủ và nhà lắp ráp chống lại nhau.
Apple là một trong những hãng hưởng lợi lớn nhất từ sự cạnh tranh kinh tế gia tăng giữa Trung Quốc, Ấn Độ và các nước Đông Nam Á.
Apple tiếp tục tận dụng lợi thế của môi trường thân thiện và dễ chịu hơn của Ấn Độ để mang lại một phần ngày càng tăng sản lượng iPhone cho quốc gia này.
Sự phát triển
Apple đang âm thầm và dần dần cho chúng ta thấy rằng giai đoạn “Được thiết kế bởi Apple tại California Lắp ráp tại Trung Quốc” sẽ phát triển.
Công ty vẫn đầu tư mạnh vào Trung Quốc và điều đó có thể sẽ không thay đổi trong thời gian tới. Tuy nhiên, bằng cách dần dần đa dạng hóa việc lắp ráp sản phẩm sang các quốc gia khác, Apple cuối cùng đã cho thế giới thấy rằng chuỗi cung ứng của họ chứa nhiều tùy chọn hơn những gì các nhà phê bình tưởng tượng.
Cuộc chiến giữa các cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới về hoạt động kinh doanh của Apple sẽ là chủ đề chính đáng để xem trong những năm 2020.
