Sự sống tự nhiên trên trái đất trong năm nay tuy không có nhiều tin tốt khi có đến 1 triệu giống loài có nguy cơ bị hủy diệt, nhưng các nhà khoa học, bảo tồn học và đội ngũ tình nguyện viên hiện vẫn đang làm việc quên mệt mỏi để hiểu và cố gắng bảo tồn những loài đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Sau đây là 10 tín hiệu phần nào cho chúng ta những tia hy vọng vào năm 2020.
 |
| Ảnh: Poelzer Wolfgang/Alamy |
Những rạn san hô “chết” có thể phục hồi là khám phá giúp đem lại hy vọng cho các rạn san hô trên thế giới. San hô được hình thành từ hàng ngàn sinh vật bé nhỏ có tên polyp. Khi nước quá ấm, các polyp này sẽ chết, gây nên hiện tượng bạc màu ở san hô.
Nhưng theo nghiên cứu từ Trường đại học Barcelona trên tạp chí Science Advances vào tháng 10 vừa qua, một số polyp chỉ co lại và rời bỏ khung xương trước khi tái tổ hợp một bộ khung khác khi điều kiện môi trường được cải thiện. Tuy nhiên, nếu tình trạng trái đất vẫn đang ấm lên như hiện nay, sự sống sót này sẽ không đủ để tái dựng hệ thống rạn san hô của thế giới.
 |
| Ảnh: Lee Rentz/Alamy |
Số lượng chim California condor (còn gọi là giống chim Thần ưng California) giảm chỉ còn 22 cá thể đầu những năm 1980. Một vài con còn sót lại được cho vào chương trình sinh sản trong năm 1987, rồi sau đó thả lại về thiên nhiên.
Tháng 5 năm nay, chú chim thứ 1000 đã chào đời. Mặc dù đây thực sự là một tin vui đối với các nhà sinh vật học hoang dã, nhưng chúng vẫn đang là loài được kê vào danh mục cực kỳ nguy cấp trong sách đỏ bởi Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN).
 |
| Ảnh: Getty. |
Không thuộc họ nai hay chuột, nhưng loài cheo cheo lưng bạc là loài động vật móng guốc nhỏ nhất thế giới. Những sinh vật có kích cỡ bằng con thỏ này thường trở thành mồi của các loài báo, chó sói và rắn, nhưng có lẽ những chiếc bẫy thợ săn chính là nguyên nhân khiến chúng tuyệt chủng.
Tuy nhiên, sau gần 30 năm, những sinh vật nhỏ bé này đã được phát hiện tại một khu rừng tại miền Nam Việt Nam. Chia sẻ trước báo giới, nhà khoa học An Nguyễn từ Trung tâm bảo tồn cuộc sống hoang dã toàn cầu cho biết ông rất vui với khám phá này. Hiện phát hiện này được xuất bản trên tạp chí khoa học Nature Ecology and Evolution.
 |
| Ảnh: Shari Trimble/Australian Dingo Foundation |
Tháng 8 vừa qua, một chú chó nhỏ được phát hiện tại một thị trấn ở bang Victoria, Úc. Kết quả DNA cho thấy chú không phải giống chó thường mà là một loài dingo thuần chủng. Hiện tại Úc, giống chó này là một loài có nguy cơ tuyệt chủng bởi nạn săn bắn, hay lai phối cận huyết. Hiện chú chó này được đặt tên Wandi theo tên thị trấn Wandiligong, nơi nó được giải cứu. Giờ đây, chú chó cùng với 40 dingo khác tham gia một chương trình sinh sản. Lyn Watson, giám đốc Dingo Foundation cho biết việc có thể tập hợp được nhiều dingo như vậy thực sự là điều bất ngờ.
 |
| Ảnh: Christian Aslund/Getty |
Việc xuất hiện 25.000 cá voi lưng gù tại phía Nam biển Atlantic, giữa khu vực Nam Mỹ và châu Nam Cực thực sự là một sự trở lại quan trọng sau khi nạn đánh bắt cá voi cho mục đích thương mại bị cấm vào năm 1986. Trong một thời kỳ dài, quá trình khai thác tại Atlantic đã khiến số lượng cá voi lưng gù giảm từ 27.000 con trong năm 1830 xuống còn 440 con giữa những năm 1950.
Hiện tại, theo báo cáo xuất bản trên tạp chí Royal Society Open Science, số lượng cá thể cá voi lưng gù đã phục hồi 93% so với trước đây. Theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương, trong số 14 quần thể cá voi lưng gù được biết đến trên toàn cầu, hiện đã có 10 quần thể đang phục hồi.
 |
| Ảnh: Chester Zoo. |
Tháng 6 vừa quá, hơn 4.000 loài ốc sên có nguy cơ tuyệt chủng đã được trả về với thiên nhiên tại Bermuda sau khi chương trình sinh sản đã diễn ra thành công tại vườn thú Chester. Trước đó, loài sên đất Bermuda tưởng như tuyệt chủng vào 40 năm trước đã được tìm thấy ở một con hẻm tối và ẩm ướt ở thủ đô Hamilton. Một vài cá thể đã được lựa chọn đưa tới vườn thú Chester, và hiện đã có ít nhất 13.000 con. Số lượng ốc sên này đã sụt giảm nghiêm trọng tại Bermuda trong suốt thế kỷ 20 khi bị các loài ốc sên khác xâm chiếm.
 |
| Ảnh: STR/AP. |
Các nỗ lực cứu giúp loài tê giác trắng phương Bắc đang trên đà tuyệt chủng đã có những bước đột phá khi các nhà khoa học đã thành công tạo ra hai phôi thai từ trứng từ hai con tê giác cái cuối cùng và tinh trùng đông lạnh từ hai tê giác đực đã chết. Hiện hai phôi này đang được lưu trữ trong dung dịch nitơ tại Italy.
Sắp tới, các nhà khoa học có kế hoạch đứa hai phôi thai này vào một “người mẹ” thay thế (một con tê giác trắng phương Nam). “Việc tạo ra phôi thai tê giác trắng dường như là một mục tiêu khó đạt được vào 5 năm trước, và giờ đây chúng ta đã có được nó”, Jan Stejskal tại vườn thú Dvůr Králové, CH Séc cho biết.
 |
| Ảnh: Eric Wengert/Alamy. |
Năm mươi năm trước, số lượng các cặp chim chích Kirland chỉ còn ít hơn con số 200, sinh sống tại các khu rừng ở Ontario, Michigan và Wisconsin. Các nhà bảo tồn đã quản lý môi trường sống của nó bằng cách bắt chước các quy trình tự nhiên và giảm thiểu số lượng chim chìa vôi đầu nâu sinh sản trong tổ của loài chim chích này.
Năm nay, loài chim này đã được đề nghị loại khỏi danh sách Luật các loài có nguy cơ tuyệt chủng Hoa Kỳ. “Nỗ lực khôi phục loài chim chích Kirland này là một ví dụ điển hình về những gì cần làm để cứu các loài đang gặp nguy hiểm”, Margaret Everson thuộc Cục Cá và Động vật hoang dã Hoa Kỳ chia sẻ trước tin vui này.
 |
| Ảnh: Matthijs Wetterauw/Alamy. |
Loài cây sundew (hay được gọi là cây Gọng vó) là một loài thực vật ăn thịt với những chiếc lá là các xúc tu màu đỏ, tiết ra dịch nhầy để giết và tiêu hóa côn trùng. Đã từng rất phổ biến tại Anh, nhưng gần như bị xóa bỏ do các khu đầm lầy và than bùn bị nạo vét hay đào bới.
Năm nay, đề án North West Rare Plant Initiative đã giới thiệu lại loài cây này cho khu đầm lầy tại Manchester với các nhánh được cắt từ cây gốc. Chúng ta có thể hy vọng loài thực vật này sẽ sớm quay trở lại.
 |
| Ảnh: Gunther Schmida/IUCN. |
Câu chuyện về những chú cá Australian trout cod, một dạng cá tuyết của Úc thuộc họ cá hồi, là một trong những câu chuyện thành công của IUCN vào đầu tháng cuối năm này. Loài cá nước ngọt này từ tình trạng nguy cấp trong sách đỏ, hiện đã chuyển sang tình trạng sắp nguy cấp. Tất cả là nhờ quá trình bảo tồn trong nhiều thập kỷ bằng việc thiết lập thêm các quần thể qua các hoạt động tái thả và chuyển dời hoang dã.
