Trung Quốc bị kiện khắp nơi với cáo buộc giấu dịch COVID-19

Không phải lần đầu

Chính quyền tiểu bang Missouri của Mỹ vừa đệ đơn lên tòa án liên bang kiện chính phủ Trung Quốc trong việc để lây lan dịch COVDI-19. Tổng chưởng lý tiểu bang Missouri Eric Schmitt cáo buộc cách mà Trung Quốc phản ứng khi dịch khởi phát đã kéo theo hệ lụy là tàn phá nền kinh tế của Mỹ. Đơn kiện nêu ra rằng, Missouri và cư dân của bang đã thiệt hại hàng chục tỷ USD và đòi hỏi Trung Quốc phải bồi thường.

Ông Schmitt cho rằng Trung Quốc đã có hành vi gian dối với thế giới về sự nguy hiểm của dịch COVID-19. Đồng thời, cố tình che giấu thông tin khi ngăn chặn những người cố cảnh báo về tính chất nguy hiểm của virus corona chủng mới và không hành động nhằm ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh này. Họ (chính phủ Trung Quốc) phải chịu trách nhiệm cho hành động của mình, ông Schmitt tuyên bố.

Cùng với hành động pháp lý của bang Missouri, còn có các vụ kiện khác của giới chủ doanh nghiệp tại Mỹ. Trước đó, hàng ngàn người Mỹ đã tham gia một vụ kiện tại Florida để yêu cầu chính phủ Trung Quốc bồi thường những thiệt hại liên quan đến đại dịch COVID-19.

Một phụ nữ đeo khẩu trang phòng dịch ngừa lây nhiễm virus corona trong trận tuyết rơi tại Bắc Kinh, Trung Quốc.

Thật ra, đây không phải lần đầu Trung Quốc bị kiện. Chưa ai quên vụ nước này bị Philippines kiện lên Tòa án Trọng tài Thường trực ở The Hague (Hà Lan) trong vụ tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông và bị xử thua. Vào tháng 7/2016, Tòa án quốc tế đã ra phán quyết bác bỏ yêu sách chủ quyền phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông.

Chưa hẳn là lần cuối

Như mọi khi, Trung Quốc lập tức lên tiếng bác bỏ những gì không có lợi cho nước này. Cảnh Sảng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, trong cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Tư tuyên bố rằng, vụ kiện của bang Missouri (Mỹ) không có bằng chứng thực tế hay cơ sở pháp lý.

Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, chính phủ nước này đã không che giấu bất cứ điều gì về dịch COVID-19, mọi thông tin đều công khai, minh bạch. Hơn nữa, nước này đã hành động có trách nhiệm trong việc thông báo tình hình cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các nước liên quan và Mỹ.

Theo ông Cảnh Sảng, dựa trên cơ sở luật pháp của Mỹ và quốc tế, những vụ kiện như vậy chỉ tạo nên trò cười, bởi tòa án Mỹ không có thẩm quyền đối với Trung Quốc – một quốc gia có chủ quyền.

Tuy nhiên, một nhóm chuyên gia Anh có tư tưởng bảo thủ thuộc Hiệp hội Henry Jackson không nghĩ như vậy. Một báo cáo hồi tháng 4 của nhóm này đã lập luận rằng, Trung Quốc bị ràng buộc bởi luật pháp quốc tế về nghĩa vụ phải chia sẻ các thông tin quan trọng có ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng một cách kịp thời, chính xác và chi tiết.

Cách xử lý dịch bệnh của chính phủ Trung Quốc đã làm nền kinh tế các nước thuộc nhóm G7 thiệt hại ít nhất 3.200 tỷ bảng Anh (tương đương 4.000 tỷ USD). Đó là chưa kể thiệt hại của toàn thế giới.Tuy nhiên, Trung Quốc đã không làm tròn nghĩa vụ của mình trong giai đoạn đầu của đợt bùng phát dịch COVDI-19. Nếu có thông tin chính xác ngay từ đầu, sự lây lan dịch bệnh sẽ không vượt ra khỏi biên giới Trung Quốc, báo cáo nêu.

Vụ kiện của bang Missouri đòi Trung Quốc bồi thường do để lây lan đại dịch Covid-19 không phải là hành động pháp lý đầu tiên và có thể không phải là lần cuối cùng, theo CNBC.

Bild - tờ báo lớn nhất của Đức - đã tính toán tổng thiệt hại từ đại dịch COVID-19 đối với nước này là 149 tỷ euro. Tại Australia, các nhà lập pháp cũng yêu cầu Trung Quốc bồi thường thiệt hại gây ra bởi virus corona. Trong khi đó ở những nơi khác, Hội đồng Luật sư Quốc tế có trụ sở tại London và Hiệp hội Luật sư toàn Ấn Độ đã đệ đơn khiếu nại lên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc đòi Trung Quốc bồi thường. Hiệp hội Henry Jackson cho biết, có thể kiện Trung Quốc ra Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) hoặc Tòa án Trọng tài Thường trực ở The Hague (Hà Lan).

Có thể người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc đúng khi cho rằng các vụ kiện sẽ chẳng “hề hấn” gì đối với nước này. Tuy nhiên, từ vụ thua kiện Philippines trong tranh chấp chủ quyền trên biển Đông, đến các vụ kiện về trách nhiệm của Bắc Kinh trong đại dịch toàn cầu COVID-19 vừa rộ lên cho thấy, uy tín của Trung Quốc đang bị suy giảm ít nhiều trên trường quốc tế.