Theo Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), 9 tháng đầu năm 2020, doanh thu của công ty mẹ chỉ đạt 1.307,9 tỷ đồng, ước tính lỗ hơn 428 tỷ đồng. Dịch bệnh đã phá vỡ toàn bộ kế hoạch chạy tàu cùng các nỗ lực tăng sản lượng và doanh thu từ vận tải hành khách của doanh nghiệp.Chỉ từ 23/7 - 9/8 đã có 82.474 vé bị trả lại, doanh thu vận tải hành khách lao dốc hàng ngày.
Các đoàn tàu trên tuyến Hà Nội - TP.HCM bị giảm chuyến. Lượt hành khách lên tàu chỉ đạt trên 3 triệu, bằng 45,7% so với cùng kỳ. Doanh thu vận tải đường sắt 9 tháng giảm 34,2% so với cùng kỳ năm ngoái, tương ứng giảm 1.179,1 tỷ đồng. Hiện tại trung bình một tháng, công ty mẹ bị hụt dòng tiền xấp xỉ 100 tỷ đồng. Dự tính tổng thâm hụt dòng tiền của VNR cả năm 2020 sẽ vào khoảng 1.000 tỷ đồng. Dự kiến trong 2020, HRT lỗ 410 tỷ đồng và SRT lỗ 357 tỷ đồng. Hai công ty này cũng sẽ bị hụt dòng tiền khoảng xấp xỉ 1.000 tỷ.
 |
Chia sẻ với VTC News, ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên VNR cho biết: “Ngành đường sắt Việt Nam đang ở giai đoạn khó khăn nhất lịch sử. Khi dịch bệnh bùng phát, các biện pháp giãn cách xã hội và hạn chế đi lại cùng sự suy giảm kinh tế khiến nhu cầu đi lại của hành khách giảm mạnh. Nhu cầu vận chuyển hàng hóa cũng giảm sâu, nhiều đoàn tàu chuyên tuyến chiều từ Bắc vào Nam phải ngừng chạy do các doanh nghiệp, siêu thị và showroom ngừng nhập hàng”.
Bên cạnh đó, VNR phải cắt giảm chạy tàu khách trên tất cả các tuyến đường sắt khiến người lao động không có việc làm vì vậy phải nghỉ tạm hoãn hợp đồng, nghỉ không lương...
Trong, 9 tháng đầu năm, toàn công ty có 1.634 lao động bị ảnh hưởng thiếu việc làm. Trong đó 423 lao động phải nghỉ luân phiên không hưởng lương từ 5-13 ngày công; 1.211 lao động phải tạm hoãn hợp đồng lao động.
Ông Đặng Sỹ Mạnh - Tổng giám đốc VNR cho biết, đặc thù hoạt động của ngành đường sắt là ngoài kinh doanh vận tải còn có thực hiện nhiệm vụ chính trị. VNR đã đề nghị Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (UBQLV) báo cáo Thủ tướng, có ý kiến đối với Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và các cơ quan có thẩm quyền xem xét miễn, giảm thuế, phí đối với các ngành nghề kinh doanh của tổng công ty.
Theo đó, miễn, giảm khoản phí sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt 8% trên doanh thu vận tải; miễn trích nộp ngân sách 20% tiền thu cho thuê sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia do nhà nước đầu tư; miễn, giảm, giãn thời gian thu tiền thuê sử dụng đất cho các doanh nghiệp vận tải đường sắt; giãn tiến độ trả nợ, giảm lãi suất vay ngân hàng cho các dự án đầu tư của các công ty vận tải đường sắt nhằm giảm áp lực trả nợ gốc và lãi vay trong giai đoạn khó khăn này.
VNR cũng đề nghị được trực tiếp quản lý, sử dụng, khai thác, kinh doanh các tài sản gồm cầu, hầm, hệ thống đường ray, hệ thống thông tin tín hiệu... mà không tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Phần tài sản còn lại gồm toàn bộ 297 nhà ga, kho hàng, bãi hàng và tuyến đường sắt Đà Lạt - Trại Mát giao theo hình thức đầu tư vốn nhà nước.
Cũng theo VNR, yêu cầu công tác bảo trì hạ tầng, giải quyết khắc phục sự cố, tai nạn, thiên tai… trên các tuyến đường sắt phải thực hiện liên tục. Qua thực tiễn quản lý, điều hành, để ổn định công việc, cuộc sống cho gần 27.000 người lao động, VNR tiếp tục đề nghị được giao dự toán bảo trì tài sản cho VNR.
Bên cạnh đó, theo Nghị định 65/2018, VNR sẽ phải thanh lý khoảng 60 đầu máy, gần 1.000 toa xe hàng và 500 toa xe khách và huy động khoảng 6.822 tỷ đồng để đầu tư mới, bù đắp các phương tiện phải loại bỏ mà không được hưởng các ưu đãi về lãi suất vay. Vì vậy, VNR đề nghị lùi thời gian thực hiện Nghị định 65/2018 về niên hạn sử dụng đầu máy, toa xe, hoặc bổ sung thêm điều khoản về lộ trình thực hiện niên hạn của phương tiện giao thông đường sắt.
Cụ thể: “Trường hợp phương tiện giao thông đường sắt hết niên hạn sử dụng theo quy định tại điều 18 của Nghị định này, nhưng chất lượng phương tiện còn đảm bảo an toàn và doanh nghiệp đường sắt có nhu cầu muốn kéo dài thời gian hoạt động”.
Ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhận định khó khăn của VNR xuất phát từ những tồn tại, bất cập trong cơ chế chính sách và quy định của pháp luật chứ không phải vấn đề VNR trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp hay Bộ Giao thông Vận tải.
Tới thời điểm này, bằng sự nỗ lực phối hợp giữa UBQLV (đại diện chủ sở hữu nhà nước) với Bộ GTVT (cơ quan quản lý nhà nước) và VNR, những vướng mắc này đang từng bước trình cơ quan có thẩm quyền tháo gỡ. VNR cần phối hợp các doanh nghiệp vận tải hàng hải, hàng không, đường bộ cần có sự phối hợp, hợp tác xây dựng chiến lược phát triển lĩnh vực chung, tạo thành hệ thống vận tải đa phương thức, đóng góp quan trọng vào hoạt động thương mại và sản xuất cũng như nền kinh tế quốc dân; giảm chi phí logistics, từ đó dẫn tới giảm chi phí hàng hóa và sản xuất; mở rộng mạng lưới vận tải và đạt được hiệu quả kinh tế cao do khi sử dụng các phương thức vận tải có khả năng chuyên chở khối lượng hàng hóa lớn.
