Các nhà máy ở phía nam phục vụ các thương hiệu từ Intel, Toyota đến Reebok đã được phép mở cửa trở lại vào ngày 1/10, sau khi nhiều doanh nghiệp tại các tỉnh phía Nam đang thực hiện giãn cách xã hội “3 tại chỗ”.
Nhưng trong quá trình khắc phục tình trạng trì trệ, các công ty cho biết họ vẫn phải đối mặt với tình trạng thiếu lao động, các quy tắc không nhất quán khiến hoạt động bị gián đoạn khi một công nhân bị dương tính với COVID-19.
Bank of America cho biếtm sự phục hồi của Việt Nam sẽ "chậm hơn dự kiến", với tác động ít nhất là đến năm 2022.
Điều đó đặt ra những rủi ro toàn cầu đối với việc tìm nguồn cung ứng hàng hóa như quần áo và đồ nội thất, cũng như đối với sự đổi mới khi Việt Nam đang hướng tới mục tiêu nâng cao chuỗi giá trị.
Ông KJ Ung, Giám đốc First Solar ở Việt Nam, cho biết hôm 23/11 "Nhiều công ty bao gồm First Solar Việt Nam đang thấy sự chậm trễ trong việc giới thiệu sản phẩm và công nghệ mới, điều này sẽ đặt các sản phẩm sản xuất tại Việt Nam vào thế bất lợi trên thị trường toàn cầu."
Dù khó khăn vậy, nhưng theo ông Ung, First Solar vẫn có kế hoạch mở rộng đầu tư vào năm tới nhằm mua thêm các thiết bị công nghệ cho nhà máy sản xuất pin năng lượng mặt trời công nghệ màng mỏng có vốn đăng ký hơn 1 tỷ USD này.
Ông cho biết để tăng cường năng lực sản xuất và duy trì khả năng cạnh tranh, First Solar muốn đưa thêm 300 chuyên gia nước ngoài vào Việt Nam. “Hiện công ty đang gặp khó khăn trong việc đưa chuyên gia người nước ngoài đến Việt Nam làm việc do quy trình nhập cảnh trong tình hình dịch bệnh còn phức tạp”, ông KJ Ung nói.
Ông KJ Ung phát biểu tại một sự kiện của Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam, tổ chức công bố một cuộc khảo sát cho thấy 37% công ty đang hoạt động dưới 80% công suất.
Tương tự, ông Andrew Lien, Tổng Giám đốc Công ty Wanek Furniture, cho biết trước ảnh hưởng tiêu cực do đợt dịch bệnh bùng phát và kéo dài khiến cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty cũng như đời sống việc làm của người lao động gặp nhiều khó khăn. Đến thời điểm này hoạt động sản xuất tại nhà máy của Wanek Furniture ở Bình Dương đã hồi phục được hơn 70%.
Có khoảng 22% lực lượng lao động đã về quê và công ty đang thuyết phục họ quay trở lại làm việc.
Ông Andrew Lien bày tỏ sự tin tưởng tương lai phát triển ở Việt Nam và cam kết tiếp tục mở rộng hoạt động. Hiện Wanek Furniture đang xúc tiến dự án đầu tư mới ở tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu với vốn hàng chục triệu đô la để phục vụ khách hàng nhiều quốc gia trên thế giới. Và để việc sản xuất không bị gián đoạn, lãnh đạo của Wanek Furniture kiến nghị Việt Nam tiếp tục triển khai vaccine để có thể tiêm mũi 3 cho người dân trong thời gian tới.
Việc đóng cửa đồng nghĩa với việc hàng chục triệu người ở TP.HCM và các tỉnh lân cận không thể ra khỏi nhà, vì vậy khi kết thúc vào ngày 1/10, hàng nghìn người di cư đã chạy về gia đình ở nông thôn. Theo chính quyền TP.HCM, điều đó dẫn đến sự thiếu hụt hơn 100.000 lao động ở miền Nam.
Hiện tại, các tỉnh và doanh nghiệp trong khu vực đang cung cấp dịch vụ vận chuyển, nhà ở và vaccine để thu hút công nhân trở lại.
Ông Nguyễn Minh Lâm, Phó chủ tịch UBND tỉnh Long An cho biết: “Chúng tôi ủng hộ người lao động ở tỉnh khác có nguyện vọng về Long An làm việc.”
Ngân hàng Mỹ cho biết trong một báo cáo nghiên cứu ngày 15/11, trong bối cảnh sự phục hồi không chắc chắn của Việt Nam, các nhà đầu tư lo ngại rằng các đối thủ như Thái Lan và Indonesia sẽ tăng tốc trước. Người dân Việt Nam vẫn miễn cưỡng đi làm lại "do lo ngại về sức khỏe thể chất và tinh thần".
"Kỳ vọng về việc bình thường hóa nhanh chóng có thể là quá lạc quan, đặc biệt là trong lĩnh vực may mặc và giày dép sử dụng nhiều lao động," nó nói.
Những lĩnh vực đó có thể tạo ra "hiệu ứng cánh bướm", ngân hàng cho rằng, với giá tăng 5% trong nửa đầu năm 2022 đối với người mua sắm ở Hoa Kỳ, thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.
Theo số liệu của United Nations Comtrade, Việt Nam là nhà vận chuyển hàng may mặc, giày dép và hàng dệt lớn thứ hai thế giới vào năm 2020, sau Trung Quốc.
Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam, ông Vũ Đức Giang nói với các phóng viên tuần trước: “Có niềm tin rất lớn kể từ khi Việt Nam mở cửa trở lại.
Intel, công ty có địa điểm lắp ráp và kiểm tra chip lớn nhất Việt Nam, cho biết họ đã làm việc với các công ty khác tại Khu Công nghệ cao để thiết lập một cơ sở cách ly các trường hợp mắc COVID-19 không có triệu chứng.
Việt Nam đang thay đổi chính sách "không COVID", vốn yêu cầu đóng cửa toàn bộ nhà máy nếu một công nhân bị nhiễm bệnh. Hiện các nhà máy được phép tạm ngừng một phần hoạt động, nhưng các doanh nghiệp cho rằng mỗi tỉnh có sự khác nhau về mức độ và thời gian cách ly những người tiếp xúc có kết quả xét nghiệm âm tính.
Ông Nguyễn Xuân Kỳ, Tổng Giám đốc Cảng Quốc tế Cái Mép (CMIT) cho biết các tỉnh nên làm việc cùng nhau để giữ cho chuỗi cung ứng không bị phá vỡ. Ông kêu gọi các nhà chức trách xem xét "hộp cát nhà máy" gần đây của chính phủ Thái Lan, nơi điều phối vaccine xét nghiệm và kiểm dịch để các công ty có thể duy trì sản xuất.
Ông Nguyễn Xuân Kỳ cho biết “Thật buồn khi thấy xuất khẩu giảm trong khi của Thái Lan vẫn được duy trì. "Chúng tôi có rất nhiều điểm giống nhau."
(Theo Nikkei Asia)
