Khi nói đến vùng đất phía Tây của tỉnh Thanh Hóa, người ta thường hình dung về những ngọn núi cao vút, với mây mù che phủ suốt năm, và những hang động bí ẩn nằm sâu trong lòng những khối đá khổng lồ.
Tuy nhiên, điều đặc biệt và hấp dẫn nhất ở vùng này chính là sự tồn tại của nhiều hang quan tài gỗ kỳ lạ, như hang Phi, hang Lũng Mu, hang Cáng, và nhiều điểm khám phá thú vị khác. Các hang này chứa đựng hàng trăm bộ quan tài gỗ, cùng với mảnh xương, gốm sứ, và đồng tiền cổ. Điều đặc biệt là nguồn gốc và lý do tại sao chúng xuất hiện vẫn là một điều bí ẩn.
 |
| Hang quan tài nằm ở lưng chừng núi, khó người tiếp cận. Ảnh nguồn: Internet |
Điều này đã làm cho nơi đây trở nên nổi tiếng và thu hút sự tò mò của những người quan tâm đến lịch sử và văn hóa của khu vực. Đặt câu hỏi về việc làm thế nào những quan tài này đã được đưa lên những đỉnh núi cao và khó tiếp cận như vậy, và liệu người xưa đã sử dụng những hệ thống dây cáp hay dây thừng nào để vận chuyển chúng từ dưới lên trên, vẫn là một vấn đề chưa được giải quyết một cách hoàn toàn. Nhiều giả thuyết đã được đưa ra, nhưng đến nay, không có câu trả lời chính thức nào.
Khám phá hang quan tài gỗ
Để tìm đến và khám phá những hang quan tài đặc biệt này, người ta phải có sự hỗ trợ của người địa phương, những người được gọi là "thổ địa" và có kiến thức về khu vực này. Điểm khó khăn lớn nhất trong hành trình là con đường lên núi đầy khó khăn và nguy hiểm.
Đây là những đỉnh núi thẳng đứng, không có cây cỏ, và đặc biệt là những vách đá gồm nhiều hòn đá nhỏ nằm rời rạc, có thể gây tai nạn nghiêm trọng nếu không cẩn thận. Do đó, người thám hiểm phải là những người dũng cảm và có sức khỏe tốt để vượt qua những thử thách khó khăn này.
 |
| Những cỗ quan tài trong hang |
Sau hành trình dài và mạo hiểm, những hang quan tài bí ẩn cuối cùng đã xuất hiện. Cảm giác khi bước vào hang đầu tiên thật sự gai lạnh và đáng sợ. Tại hang Lũng Mu, quan tài gỗ nằm la liệt từ cửa hang, nhưng chỉ có vỏ, không chứa di cốt bên trong. Các quan tài được đục rỗng từ những thân cây gỗ cứng như lim, lát, sến. Mặc dù hang rộng từ 70 - 100m, nhiều quan tài đã bị mục nát và hư hại, nằm ngổn ngang, nhiều cỗ bị mối và mọt gặm nát vun thành từng đống.
Hang Lũng Mu còn có thêm hai tầng bên trong, nơi chứa nhiều cỗ quan tài gỗ, một số trong số chúng vẫn khá chắc chắn và có nắp đậy. Tuy nhiên, không phát hiện thấy hài cốt hoặc những vật dụng chôn cất cùng người chết.
 |
Hang Phi cũng có nhiều quan tài gỗ, nhưng không nhiều bằng hang Lũng Mu, và quan tài ở đây cũng đã mục nát. Tại những hang quan tài thuộc thôn Khung, xã Thiết Kế, huyện Bá Thước, không có gì đặc biệt về hình thức. Những quan tài ở đây đã bị hủy hoại nặng nề, và một số mẩu xương lạ thường được tìm thấy, bao gồm cả xương người.
Câu hỏi chưa có câu trả lời
Trên đỉnh núi Pha Dờn ở hang Hòm, Quan Sơn, đã được phát hiện hơn 50 tấm "thuyền" đặc biệt, mô phỏng những mẫu thuyền được biết đến trong nền văn hóa Đông Sơn. Sự hiện diện của những tấm thuyền này khiến khu vực này càng trở nên bí ẩn. Ngoài ra, quanh khu vực hang, người ta còn tìm thấy nhiều mảnh sứ, tiền xu, và thậm chí cả vài chiếc xương người nằm ngổn ngang.
 |
Hầu hết người dân sống xung quanh khu vực các hang quan tài không biết rõ về nguồn gốc của chúng. Chúng tồn tại từ bao giờ và thuộc về đời nào vẫn là điều bí ẩn không thể giải quyết. Một câu hỏi lớn đặt ra là làm thế nào các quan tài này có thể được đưa lên đỉnh núi cao và khó tiếp cận như vậy.
Một số giả thuyết đã được đề xuất, nhưng vẫn chưa có câu trả lời chính thức. Người xưa có thể đã sử dụng hệ thống dây cáp hoặc dây thừng để vận chuyển quan tài từ dưới lên trên, nhưng cách này vẫn chưa được xác minh.
Những hang quan tài gỗ ở vùng đất phía Tây Thanh Hóa đang trở thành một bí ẩn chưa lời giải. Với nền văn hóa độc đáo và những câu hỏi khó hiểu, chúng tạo nên một điểm đến hấp dẫn cho những ai muốn tìm hiểu sâu hơn về lịch sử và văn hóa của khu vực này.
