Hoằng Quang (TP Thanh Hóa): Khi Luật Đấu thầu bị “vô hiệu hóa”

Vì sao chậm thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu?

Vừa qua, trên mạng đấu thầu Quốc gia có đăng tải gói thầu số TBMT 20201052303-01 do UBND xã Hoằng Quang, thành phố Thanh Hóa là Bên mời thầu. Công ty Ngọc Khánh đã hoàn thiện hồ sơ để tham gia vào gói thầu này. Căn cứ biên bản mở thầu ngày 30/10/2020 của UBND xã Hoằng Quang, thành phố Thanh Hóa về việc mở thầu Gói thầu số 04: Xây lắp công trình - Cải tạo trường tiểu học xã Hoằng Quang, thành phố Thanh Hóa thì Công ty TNHH Ngọc Khánh là nhà thầu xếp hạng thứ 01 về giá tiết kiệm cho Ngân sách nhà nước số tiền hơn 150 triệu đồng  so với giá trị gói thầu.

Căn cứ Điều 4, Thông tư số 05/2018/TT-BKHĐT ngày 12/10/2018 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư Quy định thời gian đánh giá hồ sơ dự thầu tối đa là 45 ngày kể từ ngày có thời điểm đóng thầu đến ngày bên mời thầu trình chủ đầu tư phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Thời gian đánh giá HSDT không bao gồm thời gian thẩm định, phê duyệt, kể cả thời gian thẩm định kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất về kỹ thuật đối với gói thầu áp dụng phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ. Đối với gói thầu quy mô nhỏ, thời gian đánh giá E-HSDT tối đa là 25 ngày, kể từ ngày mở thầu đến khi bên mời thầu trình chủ đầu tư phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Điểm n, Mục 1 Điều 12 Luật đấu thầu 2013 quy định thời hạn gửi văn bản thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu cho các nhà thầu tham dự thầu theo đường bưu điện, fax là 05 ngày làm việc, kể từ ngày kết quả lựa chọn nhà thầu được phê duyệt.

Như vậy tính từ thời điểm mở thầu ngày 30/10/2020 đến nay đã quá thời gian đánh giá hồ sơ dự thầu theo Quy định (tối đa 45 ngày), Nhà thầu Ngọc Khánh vẫn chưa nhận được thông báo hay kết quả đánh giá nào của gói thầu này. Vì vậy để đảm bảo tiến độ thực hiện dự án gói thầu, Nhà thầu đã nhiều lần gửi công văn đề nghị Bên mời thầu “UBND xã Hoằng Quang, thành phố Thanh Hóa” khẩn trương đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành đánh giá hồ sơ dự thầu của gói thầu nhưng không nhận được phúc đáp của UBND xã Hoằng Quang, đồng thời doanh nghiệp đã liên hệ với đại diện UBND xã Hoằng Quang là ông Nguyễn Hữu Tùng thì luôn nhận được câu trả lời đùn đẩy vai trò trách nhiệm cho đơn vị giúp việc là tư vấn đánh giá hồ sơ dự thầu. Thậm chí, theo phản ánh của doanh nghiệp, ông Nguyễn Hữu Tùng, Chủ tịch UBND xã Hoằng Quang còn có lời lẽ không chuẩn mực với doanh nghiệp khi cho rằng việc nhà thầu đề nghị ra kết quả theo đúng quy định pháp luật là “quấy rối cơ quan nhà nước”.

Đơn kiến nghị của Công ty Ngọc Khánh

Đây là gói thầu được đầu tư bằng nguồn vốn Ngân sách đầu tư phát triển Trung ương và vốn ngân sách tỉnh hỗ trợ thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới năm 2020, ngân sách xã và các nguồn huy động hợp pháp khác. Cùng thời điểm, UBND tỉnh ban hành các quyết định yêu cầu các đơn vị trực thuộc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Vì vậy, đơn vị nhà thầu Ngọc Khánh kiến nghị Bên mời thầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án hoàn toàn đúng với quy định của pháp luật quy định. Việc đánh giá E-HSDT phải được diễn ra công bằng và minh bạch, tuân thủ Luật đấu thầu, tránh tình trạng “thông thầu” trong đấu thầu và lựa chọn ra nhà thầu có đủ năng lực thật sự thi công gói thầu này.

Biên bản mở thầu ngày 30/10/2020

“Bật đèn xanh” để doanh nghiệp vào thi công khi chưa công bố kết quả lựa chọn nhà thầu?

Nhận được đơn thư phản ánh của doanh nghiệp, phóng viên đã xuống hiện trường vị trí công trình để khảo sát mặt bằng thi công thì thật bất ngờ được biết có một đơn vị khác đang thi công công trình này. Qua trao đổi với tổ thợ và cán bộ trường tiểu học xã Hoằng Quang thì chúng tôi được biết đơn vị đang thi công là Công ty TNHH TMDV Toàn Cầu An Phát- nhà thầu được xếp hạng thứ 2 về giá trong biên bản mở thầu ngày 30 tháng 10 năm 2020. Đây là gói thầu được tổ chức đấu thầu công khai rộng rãi trên hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia, sau khi hoàn thành mở thầu trên hệ thống mạng từ ngày 30 tháng 10 năm 2020 nhưng đến ngày 31/21/2020 thì chưa có báo cáo đánh giá, chưa có kết quả lựa chọn nhà thầu trên hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia, không hiểu Bên mời thầu là UBND xã Hoằng Quang căn cứ vào đâu để ký hợp đồng và cho phép đơn vị xếp hạng thứ 2 vào thi công công trình này?

Theo quan sát của phóng viên, công trình cải tạo, sửa chữa đã tiến hành từ khá lâu. Ước tính khối lượng bằng mắt thường đã hoàn thành trên 50% khối lượng của gói thầu. Tại công trình, luôn có trên 10 công nhân, cán bộ kĩ thuật túc trực ngày đêm. Qua trao đổi với lãnh đạo Trường Tiểu học Hoằng Quang thì phóng viên được biết doanh nghiệp Toàn Cầu An Phát đã triển khai thi công từ trung tuần tháng 11. Như vậy, chủ đầu tư đã “bật đèn xanh” để doanh nghiệp vào thi công, cải tạo, sửa chữa công trình ngay sau khi có biên bản mở thầu. Mặc dù chưa công bố kết quả lựa chọn nhà thầu, chưa xác định doanh nghiệp trúng thầu nhưng Ủy ban nhân dân xã Hoằng Quang đã kí hợp đồng với doanh nghiệp Toàn Cầu An Phát để thi công gói thầu. Điều này vi phạm nghiêm trọng Điểm đ, Điểm e, Mục 1 Điều 12 Luật đấu thầu năm 2013 về các thông tin phải được đăng tải trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Báo đấu thầu.

Đơn vị đang thi công là Công ty TNHH TMDV Toàn Cầu An Phát - nhà thầu được xếp hạng thứ 2 về giá trong biên bản mở thầu ngày 30/10/2020.

Cài điều khoản kĩ thuật không phù hợp nhằm hạn chế nhà thầu?

Trong đơn kiến nghị gửi các cơ quan chức năng ngày 30/12/2020, đại diện nhà thầu Ngọc Khánh cho biết: "Với kinh nghiệm tham gia dự thầu nhiều năm, khi đọc hồ sơ mời thầu tôi nhận thấy đơn vị tư vấn đánh giá hồ sơ dự thầu của gói thầu này là Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng CCN đang có ý định định hướng cho một nhà thầu khác trúng thầu gói thầu này, cụ thể đơn vị tư vấn đánh giá hồ sơ dự thầu sẽ loại nhà thầu Ngọc Khánh bằng lí do máy nén khí không đạt yêu cầu”.

Theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu bên mời thầu có yêu cầu máy nén khí có công suất 3 HP. Nhà thầu sử dụng máy nén khí 2HP là hoàn toàn phù hợp: Công suất của máy nén khí chỉ là thông số bơm khí của động cơ, động cơ có công suất lớn thì chỉ đẩy nhanh việc bơm khí vào bình chứa không có ảnh hưởng đến các thông số kỹ thuật để sử dụng cho các thiết bị cần sử dụng khí nén như búa căn nén khí, máy thổi. Đối với gói thầu việc sử dụng máy nén khí mục đích dùng để hỗ trợ các thiết bị trong quá trình thi công như máy dùng thổi bụi để làm sạch bê mặt vật liệu, búa căn nén khí để đục phá một số hạng mục như nền nhà là việc của các thiết bị sử dụng khí nén. 

Đại diên nhà thầu Ngọc Khánh cho rằng: Bên mời thầu yêu cầu máy nén khí yêu cầu công suất 3HP mà thực sự không hiểu những thông số kỹ thuật khác quan trọng của máy nén khí là áp suất khí nén của máy phải đáp ứng yêu cầu của máy sử dụng khí nén. Trong hồ sơ mời thầu chỉ yêu cầu máy nén khí mà không có yêu cầu đối với các thiết bị sử dụng khí nén. Vậy nếu nhà thầu mua máy đúng 3 HP mà không sử dụng được với các thiết bị khác thì máy nén khí 3HP có tác dụng gì. Máy 3HP hay máy 2HP đều có thể cho ra một áp suât khí nén đủ để thực hiện công việc thổi bụi và hỗ trợ búa căn nén khí trong công việc đục phá nền nhà vì vậy máy 3HP hay 2 HP đều đáp ứng được yêu cầu của công việc. Việc bên mời thầu yêu cầu máy có công suất cao hơn cần thiết, và không cho sử dụng các máy có các thông số kỹ thuật tương đương là đang làm hạn chế nhà thầu.Không thể vì một một thông số kỹ thuật của một thiết bị không cần thiết trong công tác thi công mà bỏ đi cả một nhà thầu có năng lực đảm bảo, có giá thực hiện gói thầu thấp nhất tiết kiệm nhất cho ngân sách nhà nước. Việc loại nhà thầu là vô lý, đi ngược lại với tinh thần của Luật Đấu thầu.

Một điều khó hiểu là khi phóng viên tìm hiểu thực tế tại hiện trường của Công ty Toàn Cầu An Phát thì không thấy bất kì máy nén khí nào trong việc thi công cải tạo, sửa chữa công trình.

Ông Lê Hữu Tùng, Chủ tịch UBND xã Hoằng Quang có lời lẽ không chuẩn mực với doanh nghiệp và phóng viên

Đại diện chủ đầu tư nói gì?

Để tìm hiểu kĩ hơn về gói thầu, phóng viên đã có buổi làm việc với đại diện chủ đầu tư, ông Lê Hữu Tùng, Chủ tịch UBND xã Hoằng Quang. Ông Tùng cho biết: Ủy ban nhân dân xã không có chuyên môn nên đã thuê công ty tư vấn đánh giá hồ sơ năng lực mời thầu. Tuy nhiên ông cho biết theo kết quả mà bên tư vấn dưa ra thì Bên mời thầu là Ủy ban nhân dân xã đã kí hợp đồng thi công với nhà thầu được chọn để triển khai thi công công trình. Sau đó trước mặt phóng viên, ông Tùng gọi điện cho Giám đốc doanh nghiệp tư vấn yêu cầu sớm ra thông báo kết quả đấu thầu trên mạng đấu thầu quốc gia và gửi thông tin cho nhà thầu Ngọc Khánh không “bọn nhà báo đến điều tra chú ra mà tiếp”.

Sau cuộc gặp của PV với vị chủ tịch xã, ngày 2/1/2021, tức là sau 64 ngày kể từ thời điểm đóng thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu đã được đăng tải trên mạng đấu thầu quốc gia. Theo đó, như thông tin ban đầu, nhà thầu Ngọc Khánh bị đánh trượt vì lí do “máy nén khí không đạt yêu cầu” dù đáp ứng đầy đủ tất cả các tiêu chí của hồ sơ dự thầu và được xếp thứ nhất về giá dự thầu khi tiết kiệm cho ngân sách nhà nước 151 triệu đồng.

Câu hỏi đặt ra là: Phải chăng, chủ đầu tư và doanh nghiệp tư vấn đã định hướng cho nhà thầu An Phát Toàn Cầu trúng thầu nên gói thầu này không chịu sự điều chỉnh của Luật đấu thầu?

Câu trả lời cần các cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ.