Trước đó, ngày 19/9 không khí ở Hà Nội được cải thiện, nhưng đến sáng nay chất lượng không khí Hà Nội quay trở lại ngưỡng kém với chỉ số AQI phổ biến từ 120-160. Nhiều điểm đo lên ngưỡng AQI trên 150, ngưỡng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người dân sống tại khu vực.
Dựa theo bảng phân cấp chỉ số AQI tại Việt Nam, AQI từ 100-200 thuộc nhóm kém, với chỉ số này những người mắc bệnh có liên quan đến đường hô hấp, tim mạch nên hạn chế ra ngoài. Theo bảng phân cấp AQI của Mỹ, chỉ số AQI từ 150-200, mọi người có thể bắt gặp một số vấn đề về sức khỏe, người nhạy cảm có thể gặp tác động nghiêm trọng hơn. Theo bảng phân cấp chỉ số AQI ở Úc, AQI trên 150 thuộc nhóm rất kém, tất cả mọi người chịu ảnh hưởng của ô nhiễm không khí.
Đáng lưu ý là chất lượng không khí, theo ghi nhận của hệ thống PAMAir tại nhiều điểm đo ở đồng bằng Bắc Bộ tiếp tục ở ngưỡng ô nhiễm nghiêm trọng, vượt qua Hà Nội. Ngay từ 5h sáng, nhiều điểm đo đã đỏ rực (ngưỡng AQI từ 150 trở lên).
Thời điểm 8h20 sáng nay, chỉ số AQI điểm đo ở Thái Thụy (Thái Bình lên) lên 173, ở thành phố Thái Bình lên 167, ở Đông Hưng (Thái Bình) là 165, ở Kiến An (Hải Phòng) là 168, ở Hải An (Hải Phòng) là 155, thành phố Bắc Ninh là 155. Thành phố Nam Định là 123.
 |
| Không khí ngày càng ô nhiễm nặng do hiện tượng đốt rơm rạ. |
Theo ông Lê Thanh Hải, Tổng Thư ký Hội Khí tượng Thủy văn Việt Nam, do ảnh hưởng của gió bắc và đông bắc nên hiện tượng nghịch nhiệt – nguyên nhân gây ô nhiễm nghiêm trọng những ngày qua đã không còn.
Từ Chủ nhật, một đợt KKL tràn về nước ta càng làm không khí xáo trộn, khuếch tán. Vì vậy, nguyên nhân ô nhiễm ở đồng bằng Bắc Bộ không liên quan tới nghịch nhiệt.
Còn theo TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, nguyên nhân khiến các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ có thời điểm ô nhiễm hơn Hà Nội là do đốt rơm rạ. Vì vậy, thời điểm ô nhiễm nghiêm trọng thường tập trung vào buổi sáng và chiều tối, trùng thời điểm người dân hay đốt rơm rạ.
Vào 6/2019 vừa qua, hệ thống quan trắc PAMAir cũng ghi nhận nhiều thông tin bất ngờ, như các huyện ven đô còn ô nhiễm hơn nội thành, nhiều tỉnh đồng bằng Bắc bộ ô nhiễm hơn Hà Nội. Thời điểm này trùng với thời điểm sau vụ gặt ở miền Bắc. Người dân đốt rơm rạ dẫn đến ô nhiễm.
Theo báo cáo môi trường quốc gia về môi trường không khí ghi nhận, việc đốt rơm rạ ngoài trời là quá trình đốt không kiểm soát, trong đó sản phẩm chủ yếu là các chất khí bụi, CO2, CO, NOx. Khi rơm rạ cháy không hết có thể tạo ra Aldehyde và bụi mịn là những chất gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Chỉ riêng tỉnh Thái Bình, theo tính toán của Đại học Quốc gia Hà Nội, lượng khí CO2 phát ra từ đốt rơm rạ lên tới 738,8 nghìn tấn/ năm, lượng CO thải ra môi trường lên tới 58,3 nghìn tấn.
Các nghiên cứu quốc tế và trong nước chỉ ra, việc đốt rơm rạ tạo ra lượng lớn bụi mịn PM2.5- vốn được coi là sát thủ nguy hiểm nhất trong không khí bởi khả năng len lỏi sâu vào các cơ quan trong cơ thể, gây ra hàng loạt các căn bệnh về hô hấp, tim mạch.
Riêng tại Việt Nam, đốt rơm rạ còn góp phần gây ra hiện tượng sương mù quang hóa, một loại ô nhiễm không khí đặc biệt do sự tương tác giữa bức xạ tia cực tím của Mặt trời với khí thải từ động cơ xe máy, khí thải công nghiệp, khói từ cháy rừng, đốt nương rẫy theo mùa vụ.
Hiện tượng sương mù quang hóa đã xuất hiện những năm gần đây, biểu hiện rõ vào các tháng mùa hè khi thời tiết khô nóng. Hiện tượng này đặc biệt rõ nét ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM do sự cộng hưởng nhiều nguồn ô nhiễm không khí.
