Tổ chức Kỷ lục Việt Nam - Vietkings và Tổ chức Top Việt Nam (VietTop) vừa công bố top 100 món ăn đặc sản và top 100 đặc sản quà tặng Việt Nam. Trong đó, 4 đặc sản của Thanh Hóa lọt vào top 100 món ăn đặc sản và đặc sản quà tặng Việt Nam là: Bánh lá răng bừa, Nước mắm Ba Làng và Bưởi Luận Văn, Gỏi Nhệch Nga Sơn.
Với các tiêu chí rõ ràng và cụ thể như: Món ăn mang hơi thở Việt Nam, sử dụng nguyên liệu tự nhiên để pha chế, phù hợp khẩu vị, tốt cho sức khỏe, nguồn gốc xuất xứ văn hóa lịch sử rõ ràng… trong gần 10 năm đã có 500 món ăn, đặc sản nổi tiếng Việt Nam ở các vùng miền trong cả nước được vinh danh. Điều này không chỉ góp phẩn tôn vinh giá trị ẩm thực Việt mà còn là nơi quảng bá ẩm thực Việt rộng rãi đến du khách trong và ngoài nước, đem lại cái nhìn toàn diện về một nền ẩm thực Việt.
Việc công bố Top 100 món ăn đặc sản và Top 100 đặc sản quà tặng hàng năm chính là tiền đề, cơ sở nền tảng để xác lập những kỷ lục ẩm thực trong nước và vươn ra thế giới.
Được biết, thời gian tới Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings), Tổ chức Top Việt Nam (Viettop) kết hợp cùng các đơn vị liên quan để triển khai rộng hơn, sâu hơn đến từng huyện, xã, thị trấn, thôn xóm… trên khắp cả nước để có thể tìm kiếm tất cả những món ăn ngon, những đặc sản độc đáo của người dân và góp phần quảng bá các giá trị ẩm thực - đặc sản của Việt Nam.
Trong rất nhiều món ăn đặc sản và đặc sản quà tặng, năm 2020 – 2021, Thanh Hóa được vinh danh 4 sản phẩm.
Bánh lá răng bừa
Gắn với câu chuyện lịch sử khi vua Lê Đại Hành đích thân xuống ruộng cày bừa trong lễ hội đầu năm. Để tưởng nhớ công lao của vị vua anh minh này, người dân làng Trung Lập, xã Xuân Lập, huyện Thọ Xuân thường làm chiếc bánh lá răng bừa để tiến vua. Người Thanh Hóa gọi bánh răng bừa do hình dạng chiếc bánh trông rất giống cái răng bừa, một công cụ lao động của người dân nơi đây.
 |
| Khi những chiếc bánh còn nóng hổi, dậy mùi thơm của hành mỡ, mềm ngon, vừa miệng |
Từ những hạt gạo ngon nhất để làm nên những chiếc bánh với hương vị riêng lại thêm với vị ngọt của thịt, mộc nhĩ quyện cùng chút cay cay của hạt tiêu chạm vào đầu lưỡi lại chấm cùng một chút nước mắm cốt.
Món bánh truyền thống đặc biệt này được làm vào các ngày rằm, giỗ, tết Nguyên Đán hay những khi nhà có công việc. Hiện nay, bạn cũng có thể dễ dàng thưởng thức chúng bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, món bánh này ăn ngon nhất là vào ngày Đông. Khi những chiếc bánh còn nóng hổi, dậy mùi thơm của hành mỡ, mềm ngon, vừa miệng. Vì vậy, món ăn này là một trong những đặc sản Thanh Hóa mà bạn không thể bỏ qua khi đi du lịch nơi đây.
Nước mắm Ba Làng
Được sản xuất tại vùng Ba Làng, thị xã Nghi Sơn từ cá cơm tươi. Sau khi đưa lên bờ, cá cơm được làm sạch và ướp cùng với muối biển, sau đó ủ chượp trong thùng gỗ kín, phơi đủ nắng và ngâm ít nhất 1 năm rồi mới dùng công nghệ tiên tiến rút nỏ, chắt chiu ra từng giọt nước mắm ngọt thơm.
 |
| Thương hiệu nước mắm Ba Làng đã được đăng ký Logo và Bố cục tại Cục sở Hữu trí tuệ Việt Nam, danh hiệu huy chương vàng hàng Việt Nam chất lượng cao phù hợp tiêu chuẩn và cúp quả cầu vàng do VCCI cấp |
Nước mắm Ba Làng đặc trưng với hương thơm, ngọt đậm đà, màu sóng sánh như mật ong, càng để lâu ăn càng ngon là đặc sản mà người xứ Thanh gìn giữ, tự hào.
Bưởi Luận Văn
Có nguồn gốc từ làng Luận Văn, xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân, loại bưởi này thường được người dân trong làng “tiến vua”. Khi nhỏ quả có vỏ màu xanh như các loại bưởi thông thường, đến khoảng tháng 10 - 11 âm lịch, bưởi có sự thay đổi về màu sắc. Toàn bộ quả bưởi từ vỏ đến tép bưởi đều chuyển sang màu đỏ gấc. Ngoài ra bưởi đỏ còn có mùi thơm đặc trưng, bởi vậy giống bưởi này được nhiều người ưa chuộng, được cho là sẽ đem lại may mắn, thịnh vượng khi bày trong mâm quả đặc biệt là vào dịp tết về.
 |
| Toàn bộ quả bưởi từ vỏ đến tép bưởi đều chuyển sang màu đỏ gấc |
Một trong những nguyên nhân tạo nên chất lượng đặc thù của bưởi Luận Văn là do điều kiện thổ nhưỡng. Đất của vùng trồng bưởi này chủ yếu là đất đỏ vàng trên đá sét và đá biến chất hoặc đất phù sa có tầng loang lổ đỏ vàng, tầng đất mặt dày trên 30 cm, tơi xốp và ẩm.
Gỏi Nhệch Nga Sơn
Nguyên liệu chính của món gỏi này là những con cá nhệch mình trơn nhẫy, sống được trong cả môi trường nước ngọt, nước lợ và nước mặn. Gỏi cá được ăn kèm với nhiều loại rau lá như: lá chanh, lá sung, rau húng, tía tô, bạc hà. Điểm nhấn cho gỏi cá Nga Sơn chính là chẻo nhệch. Chẻo nhệch phải được làm từ xương cá, sau khi lọc thịt, xương cá đem vào cối giã nhuyễn rồi trộn với thịt ba chỉ, mẻ chua, trứng gà cùng các loại gia vị khác để nấu. Chẻo khi đổ ra bát thường có màu đỏ sậm, đặc sánh, đậm đà với mùi thơm đặc trưng khó tả.
 |
| Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao, gỏi cá nhệch ở Nga Sơn, Thanh Hóa còn đặc biệt lôi cuốn bởi vị dai ngọt mát, lạ miệng và cách gói độc đáo |
Theo người dân Nga Sơn, gỏi nhệch phải ăn miếng to vừa miệng, thì khi nhai sẽ cảm nhận được vị giòn giòn, hơi chát của các loại rau, tiếp đến là vị béo ngậy của chẻo, vị ngọt bùi dai giòn của gỏi cá, vị cay, nồng, thơm, nóng của gừng, xả, ớt… Chính vị ngọt mát, béo, bùi, lạ miệng khiến người ăn không bao giờ thấy chán.
