Mới đây, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã công bố thông tin về loài ốc gây nên cái chết của một ngư dân tại Khánh Hòa, 2 người khác phải đưa đi cấp cứu. Theo báo cáo, các mẫu ốc này có hàm lượng lớn chất tetrodotoxin - một độc tố thần kinh.
Kết quả xác định loài và phân tích thành phần hóa học từ 30 mẫu vật tại phòng thí nghiệm An toàn thực phẩm và môi trường (Khu vực miền Trung) biển được nêu rõ. Trong đó có 29 mẫu được xác định là loài ốc bùn Răng cưa Nassarius papillosus và 01 mẫu vật thuộc loài ốc bùn Bóng Nassarius glans.
 |
| Mẫu vật ốc biển thu thập từ vụ ngộ độc thực phẩm tại Vạn Ninh, Khánh Hòa 11/9/2020. Ảnh: Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam/ Trương Sĩ Hải Trình |
Chất tetrodotoxin tác động lên hệ thần kinh trung ương của người và động vật bậc cao với độc tính cao gấp nhiều lần giới hạn an toàn thực phẩm biển của các mẫu. Ước tính chỉ cần 5-10 cá thể ốc chứa lượng độc tố này có thể gây tử vong cho một người bình thường trong vòng 30 phút cho đến vài giờ sau khi ăn.
Do đặc tính bền nhiệt, axit, nên độc tố này không bị phân hủy ở nhiệt độ cao, thậm chí có thể tồn tại trong các sản phẩm đóng hộp, đông lạnh.
Loại độc này gây ra một số triệu chứng như: tê lưỡi, tê môi, chóng mặt, đau đầu, đau thắt vùng bụng, buồn nôn, nôn, nói khó, nuốt khó, mất cân bằng (đi loạng choạng, lảo đảo)... Trường hợp nặng, nạn nhân co giật, sùi bọt mép, hôn mê và có thể tử vong do liệt cơ hô hấp.
Không có thuốc giải đặc hiệu cho các trường hợp ngộ độc tetrodotoxin nói chung và do ốc biển độc nói riêng. Vì vậy, cần thực hiện theo hướng dẫn y tế và đưa bệnh nhân đến cơ sở gần nhất.
Các trường hợp ngộ độc tương tự do ăn ốc biển được ghi nhận khá phổ biến tại các nước khu vực Thái Bình Dương. Các loài ốc biển như ốc Mặt Trăng (Turban), ốc Đụn (The top of shells), ốc Tù Và (Trumpet shells), ốc Hương Nhật bản (Ivory snails), ốc Trám (Oliva)... là những loài có nguy cơ gây ngộ độc.
Tuy nhiên không phải tất cả các cá thể trong cùng loài đều có độc tố, độc tính cũng khác nhau theo vùng địa lý, theo cá thể, theo mùa. Chính vì vậy, người dân không nên ăn những loài ốc có tiền sử gây ngộ độc.
Trước đó, vào ngày 11/9, 3 ngư dân địa phương ở vùng biển Vạn Ninh, Khánh Hòa bắt được một số ốc biển. Nhóm này đã ghé vào đảo Khải Lương, xã Vạn Thạnh cho người quen một nửa số ốc đánh bắt được, còn lại 3 ngư dân hấp ăn vào lúc 16 giờ chiều cùng ngày.
Sau khoảng 30 phút, cả 3 người ăn xuất hiện triệu chứng tê môi, tê tay, tê chân, chóng mặt, buồn nôn, đau đầu. Đến 19 giờ, một trong ba nạn nhân có triệu chứng trở nặng, được đưa vào cấp cứu tại phòng khám Đa khoa khu vực Tu Bông, nhưng được xác nhận đã tử vong trước đó. Hai nạn nhân còn lại được cấp cứu tại Trung tâm Y tế huyện Vạn Ninh, sau đó chuyển về Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa và đã may mắn qua cơn nguy hiểm.
Ngày 12/9, cơ quan y tế Khánh Hòa đã thu thập các mẫu vật ốc còn lại của gia đình ở đảo Khải Lương và chuyển đến Viện Hải dương học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
