Nhằm xác định được những người nào có nguy cơ cao mắc Covid-19 dù đã tiêm hai liều vaccine, các nhà nghiên cứu tại Đại học Oxford (Anh) đã xây dựng công cụ QCOVID3. Đây là công cụ được phát triển dựa trên những dữ liệu QCOVID – công cụ giúp xác định nhóm người có nguy cơ tử vong, nhập viện cao nhất khi nhiễm nCoV để đưa vào danh sách cần tiêm chủng sớm của Anh.
Thuật toán của QCOVID3 đã xác định những nhóm có rủi ro cao nhất theo thứ tự giảm dần gồm: Người bị hội chứng Down; người được ghép thận; bệnh nhân mắc chứng hồng cầu hình liềm; người sống trong viện dưỡng lão; bệnh nhân đang được hóa trị liệu; trường hợp đã được cấy ghép tủy xương hoặc ghép tạng gần đây; bệnh nhân HIV/AIDS; người bị mất trí nhớ, Parkinson, mắc một số bệnh thần kinh hiếm gặp; bệnh nhân xơ gan.
 |
| Dữ liệu từ Đại học Oxford cho thấy người bị hội chứng Down, từng ghép thận, mắc HIV/AIDS, xơ gan... có nguy cơ mắc Covid-19 sau tiêm vaccine cao hơn. Ảnh:Freepik. |
Theo GS.TS Aziz Sheikh, Giám đốc Viện Usher, Đại học Edinburgh (Anh): công trình của họ là nghiên cứu quốc gia khổng lồ dựa trên dữ liệu của 6 triệu người từ 18 tuổi trở lên đã tiêm vaccine Covid-19, trong đo có 5 triệu người đã tiêm đủ liều.
Kết quả, nghiên cứu QCOVID3 đã phát hiện 2.031 ca tử vong liên quan Covid-19, 1.929 ca nhập viện, chiếm tỷ lệ lần lượt là 4%, và 3,7%. Các tình trạng này đều xảy ra 14 ngày sau khi bệnh nhân tiêm vaccine Covid-19 liều thứ hai.
Đây là nghiên cứu có số mẫu lớn bậc nhất thế giới, do đó, nhóm nghiên cứu tự tin vào số liệu tính toán, dự báo người dân vẫn có nguy cơ nhập viện, tử vong vì Covid-19 sau khi tiêm chủng.
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu tự nhận công trình còn một số hạn chế như thời gian theo dõi ngắn (chỉ 70 ngày sau khi người dân tiêm mũi 2). Dữ liệu về biến chủng nCoV mới cũng không được xem xét nên không đủ cơ sở để đo mức ảnh hưởng với hiệu quả của vaccine Covid-19. Hơn nữa, nhóm tác giả của Đại học Oxford nhấn mạnh số người tiêm một mũi vaccine Covid-19 tử vong sau khi nhiễm bệnh và các yếu tố rủi ro được đưa ra có rất ít. Do đó, họ cho rằng con số hiện tại vẫn còn quá nhỏ để đưa ra bất kỳ kết luận về khả năng mắc Covid-19 sau tiêm đủ hai liều và khả năng này so với liều 1 có cao hơn hay không?
Theo một nghiên cứu khác từ Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) cho thấy những người bị rối loạn sử dụng chất kích thích có nguy cơ cao mắc Covid-19 sau khi tiêm vaccine. Trong đó, 7% người bị rối loạn sử dụng chất kích thích mắc Covid-19 dù đã tiêm vaccine, tỉ lệ này ở người bình thường là 3,6%. Ngoài ra, nguy cơ mắc Covid-19 sau tiêm cũng khác nhau ở từng nhóm nghiện chất kích thích: thuốc lá (6,8%), cần sa (7,8%).
Giả thuyết của nhóm là cần sa gây tác động bất lợi lớn nhất với chức năng miễn dịch, phổi, từ đó góp phần tăng nguy cơ mắc Covid-19 sau tiêm vaccine, bởi vậy người nghiện cần sa vẫn có nguy cơ mắc Covid-19 sau tiêm vaccine cao hơn 55% so với nhóm còn lại.
Nhóm bị rối loạn sử dụng chất kích thích cũng có nguy cơ trở nặng cao khi mắc Covid-19 sau tiêm vaccine. Trong số này, 22,5% phải nhập viện; 1,7% tử vong. Tỷ lệ tương ứng ở người bị rối loạn sử dụng chất kích thích nhưng không mắc Covid-19 là 1,6% và 0,5%.
Tỷ lệ lây nhiễm sau tiêm chủng của người dân trên toàn cầu chưa được thống kê cụ thể, song, số lượng này rất ít. Chúng ta cần phải hiểu vaccine Covid-19 không có hiệu quả ngăn ngừa lây nhiễm 100%. Tác dụng của vaccine là giúp giảm tỷ lệ nhập viện, bệnh nặng và tử vong. Ca nhiễm nCoV sau tiêm vaccine Covid-19 vẫn có khả năng lây virus cho người khác. Do đó, theo CDC, ngay cả khi đã được tiêm vaccine Covid-19, bạn nên đeo khẩu trang ở nơi đông đúc và ở nhà khi cảm thấy trong người không khỏe.
 |
| Theo CDC, ngay cả khi đã được tiêm vaccine Covid-19, bạn nên đeo khẩu trang ở nơi đông đúc và ở nhà khi cảm thấy trong người không khỏe. |
Nhà miễn dịch học Ross Kedl, Đại học Y khoa Colorado, Mỹ, cho rằng: về bản chất, virus mà người đã tiêm vaccine bị nhiễm sẽ khác với virus trong cơ thể một người chưa được tiêm. Bởi người đã tiêm chủng tạo kháng thể chống lại nCoV. Ngay cả khi kháng thể không chặn được sự lây nhiễm, chúng vẫn “bao phủ” các virus và giúp tỷ lệ lây nhiễm sang người lành giảm xuống.
