Tình trạng sa thải tại các công ty khởi nghiệp công nghệ trên toàn thế giới đã tăng lên mức chưa từng thấy trong hơn hai năm, trong bối cảnh gây quỹ không còn ngập tràn trong tiền đầu tư mạo hiểm.
Cuộc khủng hoảng tiền mặt đã được cảm nhận vào đầu tháng 5 bởi các nhân viên của kỳ lân hàng tiêu dùng Thrasio, khi một email trên toàn công ty thông báo, "Hôm nay chúng tôi chia sẻ rằng chúng tôi đã quyết định giảm quy mô của nhóm Thrasio." Email trích dẫn sự cần thiết phải "thực hiện một số thay đổi chiến lược và hoạt động" để đảm bảo tăng trưởng.
Thrasio, được thành lập vào năm 2018, là công ty dẫn đầu trong số các công ty tổng hợp của Amazon mua các thương hiệu trên nền tảng và cung cấp hỗ trợ kinh doanh để làm cho các tài sản thành công hơn. Công ty khởi nghiệp nhanh chóng mở rộng quy mô bằng cách trải qua nhiều thương vụ mua lại, đạt giá trị 10 tỷ USD.
Công ty khởi nghiệp Reef Technology của Mỹ, có Quỹ Tầm nhìn SoftBank trong số các nhà đầu tư của mình, đang sa thải 750 công nhân. Ảnh: Nikkei
Nhưng kể từ khi thông báo, Thrasio đã cắt giảm tới 20% lực lượng lao động, theo truyền thông địa phương. Công ty nhận thấy mình đang vướng vào làn sóng sa thải nhân sự đang lan rộng trong ngành công nghệ khởi nghiệp.
Reef Technology, một nhà cung cấp công nghệ nhà bếp ma của Mỹ, cho biết họ sẽ sa thải 750 công nhân, tương đương khoảng 5% lực lượng lao động.
Theo tracker Layoffs.fyi, 20.514 người đã mất việc làm tại các công ty khởi nghiệp công nghệ trên toàn cầu kể từ tháng 4. Việc sa thải, dựa trên thông tin công khai tính đến ngày 1/6, chủ yếu xảy ra ở Mỹ.
Con số này đã tăng gấp đôi trong hai tuần qua, cho thấy thị trường lao động trong lĩnh vực này đang có chiều hướng xấu đi. Layoffs.fyi đã giữ số lượng việc làm bị cắt giảm kể từ tháng 3 năm 2020, khi đại dịch lần đầu tiên được tuyên bố. Trên cơ sở hàng quý, mức tiêu hao gần đây chỉ vượt quá hơn 60.000 người bị sa thải trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6/2020.
Thrasio nằm trong danh sách dài các kỳ lân - các công ty khởi nghiệp do tư nhân sở hữu trị giá từ 1 tỷ USD trở lên đã sa thải nhân viên. Trên toàn cầu, có hơn 1.000 công ty khởi nghiệp chưa niêm yết đã đạt đến trạng thái kỳ lân, gấp đôi số lượng so với hai năm trước, theo CB Insights.
Việc định giá các công ty khởi nghiệp công nghệ tăng vọt này là do các công ty VC và các doanh nghiệp khác đang cạnh tranh gay gắt để giành được cổ phiếu chưa niêm yết với hy vọng kiếm được lợi nhuận sau đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Những công ty khởi nghiệp huy động được số tiền dồi dào đã phát triển bằng cách sử dụng nguồn vốn mới tìm được để thu hút nhân tài từ các tập đoàn lớn.
"Đây sẽ là một năm rất khó khăn," Jeff Richards, đối tác quản lý tại GGV Capital, một quỹ đầu tư mạo hiểm ở Thung lũng Silicon, đã tweet vào tháng 4. Ông dự đoán đây sẽ là "năm khó khăn nhất" kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Sequoia Capital đưa ra mục tiêu đầu tư vào cuối tháng 5 để cắt giảm chi phí kinh doanh.
Khi cuộc khủng hoảng công nghệ len lỏi và thị trường IPO đình trệ. Nasdaq nghiên về công nghệ đã giảm khoảng 30% kể từ đầu năm. Theo Dealogic, các đợt IPO trên toàn thế giới đã giảm 50% trong quý đầu tiên so với một năm trước đó.
Sự trượt giá trong các đợt IPO thu hẹp các lựa chọn gây quỹ cho các công ty khởi nghiệp. Các VC cũng ít có khả năng cam kết cấp vốn mới nếu họ không thể thu hồi các khoản đầu tư của mình từ đợt chuyển nhượng cổ phiếu.
Hiệu suất danh mục đầu tư yếu kém tại SoftBank Group và Tiger Global Management đã gây ra làn sóng trong lĩnh vực tài trợ công nghệ. Sự truyền vốn lớn từ hai nhà đầu tư đã dẫn đầu trong việc nhân giống kỳ lân. Giờ đây, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành SoftBank Masayoshi Son cho biết tập đoàn Nhật Bản sẽ áp dụng lập trường phòng thủ được đánh dấu bởi "các tiêu chí đầu tư nghiêm ngặt hơn".
Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc SoftBank Group Masayoshi Son công bố các tiêu chí đầu tư chặt chẽ hơn khi trình bày báo cáo quý vào ngày 12/5. Ảnh: Nikkei
Nhiều kỳ lân đang gánh nặng bởi chi phí cao, phần lớn là do tuyển dụng hàng loạt. Với việc các nhà đầu tư lớn đang thắt chặt vòng quay, các công ty khởi nghiệp đang cảm thấy áp lực trong việc kiểm soát chi tiêu.
Không phải tất cả các kỳ lân đều gặp vấn đề về kinh phí. Một phần đã huy động đủ vốn trong thời kỳ bùng nổ. Ngoài ra, các cổ đông dài hạn như lương hưu và những người giàu có đã hứa hẹn các công ty đầu tư mạo hiểm tiếp cận với các cơ hội đầu tư mới.
Theo PitchBook, các công ty đầu tư mạo hiểm của Mỹ đã có tổng cộng 70 tỷ USD để đầu tư mới vào cuối tháng 3, nhiều hơn mức đã thấy từ năm 2008 đến 2010 - những năm trước và sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Điều này cho thấy một công ty khởi nghiệp đầy triển vọng vẫn có cơ hội nhận được sự hỗ trợ tài chính mạnh mẽ.
Tháng trước, nền tảng giao dịch tiền điện tử Talos đã huy động được hơn 100 triệu USD trong một vòng tài trợ thu hút Citigroup và các nhà đầu tư lớn khác. Sự hỗ trợ đã mang lại cho Talos mức định giá 1,2 tỷ USD. Bất chấp những khó khăn, các nhà đầu tư đã đặt cược của họ vào lĩnh vực công nghệ đang phát triển.
Khi bong bóng dot-com vỡ năm 2001, nhiều công ty khởi nghiệp đã phá sản hoặc thu hẹp quy mô. Amazon đã vượt qua được những cơn bão đó và trở thành công ty thương mại điện tử lớn nhất thế giới.
Những người bị sa thải trong sự sụp đổ của dot-com đã tự mình trở thành doanh nhân hoặc tìm được nhà tại các công ty hạng A khác. Sự điều chỉnh bong bóng công nghệ năm nay dự kiến sẽ thúc đẩy sự rung chuyển giữa các kỳ lân và có thể dẫn đến sự ra đời của các công ty công nghệ dẫn đầu thế hệ tiếp theo.
(Nguồn: Nikkei)
