Trong những tháng gần đây, hàng loạt các cửa khẩu tiếp giáp với Trung Quốc thuộc địa phận các tỉnh Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh thường xuyên phải tạm dừng thông quan hàng hóa do phía Trung Quốc thực hiện các biện pháp phòng chống COVID-19. Tình trạng ùn ứ xe hàng, trong đó có nhiều xe chở nông sản, rau quả… vẫn tiếp diễn.
Trung Quốc là thị trường nhập khẩu rau quả lớn nhất của Việt Nam, nên xuất khẩu vào thị trường này gián đoạn đã ảnh hưởng không nhỏ đến rau quả xuất khẩu. Kim ngạch xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam trong tháng 01/2022 đạt 293,2 triệu USD, giảm 2,1% so với tháng 12/2021 và giảm 5,2% so với tháng 01/2021.
Theo cập nhật số liệu mới nhất trên ứng dụng cảnh báo chống ùn tắc (hàng hóa ở cửa khẩu) trên Cổng thông tin một cửa quốc gia sang ngày 22/2, tại các cửa khẩu Cốc Nam, Hữu Nghị, Tân Thanh và ga Đồng Đăng thuộc tỉnh Lạng Sơn, vẫn có tới 5.335 là số xe đang nằm chờ để được thông quan. Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn cũng đã thông báo tạm thời dừng tiếp nhận phương tiện chở mặt hàng hoa quả tươi lên cửa khẩu đường bộ của tỉnh Lạng Sơn để xuất khẩu sang Trung Quốc đến hết ngày 25/2.
Xuất khẩu vào Trung Quốc gặp khó khăn, nhiều doanh nghiệp ngành hàng rau quả đã chuyển hưởng sang các thị trường khác. Nhiều thị trường lớn kim ngạch tăng mạnh, chẳng hạn rau quả Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ trong tháng 01/2022 đạt 22,4 triệu USD, tăng 12,3% so với tháng 12/2021 và tăng 69,8% so với tháng 01/2021. Xuất khẩu hàng rau quả sang thị trường Hàn Quốc tháng 01/2022 đạt 12,2 triệu USD, giảm 10,6% so với tháng 01/2021, nhưng tăng 31,6% so với tháng 01/2021; xuất khẩu tới Nhật Bản đạt 11,8 triệu USD, tăng 22,4% so với tháng 12/2021 và tăng 12,2% so với tháng 01/2021.
Tại Trung Quốc, năm 2021, nhập khẩu trái cây của nước này tăng, trong khi xuất khẩu trái cây giảm. Theo Phòng Thương mại Thực phẩm, Sản phẩm Bản địa và Sản phẩm Động vật (CFNA) của Trung Quốc, trong năm 2021, Trung Quốc đã nhập khẩu 7,03 triệu tấn trái cây, trị giá 13,47 tỷ USD, tăng 11,5% về lượng và tăng 30,9% về trị giá so với năm 2020. Trong khi đó, xuất khẩu trái cây của Trung Quốc năm 2021 giảm 8,3% về lượng và giảm 14,9% về giá trị so với năm 2020, đạt 3,55 triệu tấn, trị giá 5,43 tỷ USD.
Về nhập khẩu, Trung Quốc tăng nhập khẩu các loại quả như sầu riêng, anh đào tươi, chuối, măng cụt, nhãn tươi, quả kiwi tươi, nho và thanh long tươi. Các thị trường cung cấp trái cây chính cho Trung Quốc trong năm 2021 là Thái Lan, Chi-lê, Việt Nam, Philippine, Newzealand , Peru, Úc và Nam Phi. Về xuất khẩu, Trung Quốc xuất khẩu chủ yếu là táo tươi, quýt, nho tươi, lê tươi và cam. Trong năm 2021, Trung Quốc xuất khẩu trái cây nhiều nhất tới các thị trường: Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Philipine, Hồng Kông, Hoa Kỳ…
